Microsoft Word Yaxin ve orta serq olkeleri doc

 
 
 
3. Əhalisi və şəhərləri. Paytaxtın qısa səciyyəsi 
 
2005-ci ildə Livanda 4,5 mln nəfərin yaşaması qeydə alınmışdır. 
Bu demoqrafik göstərici ölkədə mövcud olan ayrı-ayrı statistik 
tədqiqatların nəticələri əsasında əldə edilmişdir. Ölkədə əhalinin ümumi 
 
156
siyahıya alınması 1932-ci ildə aparılmışdır. Tam və dəqiq olmayan bu 
siyahıya alınmaya görə o vaxt xristianların (maronitlərin) sayı 792, 
müsəlmanların sayı 536 min nəfər olmuşdur. Sonrakı illərdə 
siyahıyaalınma işləri yerinə yetirilməmişdir. Təbii ki, ilk siyahıya 
alınmadan 75 il keçdikdən sonra ölkədə güclü demoqrafik dəyişikliklər 
baş vermişdir. Heç kəsdə  şübhə oyanmır ki, bu müddətdə müsəlman 
əhalinin sayı xeyli artmışdır. Ötən əsrin 90-cı illərində əhalinin orta illik 
təbii artım tempi 7,5 faiz olmuşdur. 
 Livan əhalisinin 90 faizdən çoxunu ərəblər təşkil edir. Ölkədə 
Livan (2,7 mln nəfər), Fələstin (600 min) və Suriya (100 min) 
ərəbləri ilə yanaşı, kürdlər, farslar, ermənilər, çərkəzlər və b. 
xalqların nümayəndələri yaşayır. Ölkənin rəsmi dövlət dili ərəb 
dilidir. Livan ziyalıları və burjua nümayəndələri arasında fransız dili 
geniş yayılmışdır. Livanda 10-dan artıq dini icmalar (müsəlmanlar 
üçün – sünnü, şiə, druz
*
, xristianlar üçün – maronit, pravoslav, 
həmçinin katolik, erməni qriqorian və s.) mövcuddur. Əhalinin 70 
faizindən çoxunu müsəlmanlar təşkil edir. Gözlənilən uzunömürlülük 
71 ildir. Kişilər üçün – 69, qadınlar üçün – 73 yaşdır. Yaşlı əhalinin 
təqribən 90 faizi savadlıdır. 
Livan urbanizasiya səviyyəsi yaxşı inkişaf etmiş müsəlman 
ölkələrindən biridir. Dəniz sahili düzənlikdə, Livan dağlarının cənub 
yamaclarında  əhali sıx, Bəqa çökəkliyində isə seyrəkdir. 1978-ci il 
İsrail təcavüzündən sonra ölkənin cənub rayonlarından Beyrut, 
Tripoli, Sayda şəhərlərinə  əhali axınının təsirilə urbanizasiya 
genişlənmişdir. Ölkə  əhalisinin 80 faizi şəhərlərdə yaşayır.  Ən 
mühüm şəhərləri Beyrut, Tripoli, Sayda, Zəhla, Surdur. 
Beyrut  əhalisinin sayına (1,5 mln. nəfər, 1998), iqtisadi və 
mədəni əhəmiyyətinə görə ölkənin ən böyük şəhəridir. Aralıq dənizi 
sahilində yerləşmiş Beyrut (qədimdə Beruta, Berit adlanırdı), 
Finikiyanın ticarət və port şəhəri kimi eramızdan  əvvəl XVIII 
yüzillikdən (bəzi mənbələrə görə XV yüzillikdən) məlumdur. 
Milli vətənpərvər qüvvələrə  və  Fələstin Azadlıq hərəkatına 
qarşı daxili irtica, İsrail və ABŞ  hərbiçiləri tərəfindən törədilən 
                                      
*
  Druzlar – müsəlman dini təriqətlərindən biri. XI əsrin  əvvəllərində 
ismaililər arasında təbliğat aparan Dərazinin (təriqətin adı da buradandır) 
fəaliyyəti nəticəsində yaranmışdır. 

---

 
157 
azğınlıqlar nəticəsində  (əsasən 1975-76, 1982-83-cü illər) Beyrutun 
xeyli hissəsi dağıdılmışdır. Finikiya, Roma, Bizans tikililərinin qa-
lıqları, XIII-XVI əsr məscidləri, kilsələr, XX yüzilliyin sonlarındakı 
dağıntılara qarışaraq Beyrutun xarici görkəmini bir qədər 
dəyişmişdir. 
 Ölkənin sənaye müəssisələrinin 70 faizi Beyrut və onun ət-
rafında cəmlənmişdir.  Şəhərdə toxuculuq, yeyinti, gön-dəri, neft 
emalı, sement, əlvan metallurgiya, metal emalı müəssisələri var. 
Beyrut ölkənin mühüm nəqliyyat qovşağı, ticarət-maliyyə, mədəni-
maarif və turizm mərkəzidir.  Şəhərin yaxınlığında beynəlxalq 
əhəmiyyətli təyyarə limanı fəaliyyət göstərir. Beyrut müasir şəhərdir. 
Şəhərdə Avropa memarlıq üslubunda tikilmiş çoxmərtəbəli evlər, 
mehmanxanalar, inzibati binalar köhnə tikililərlə təzad təşkil edir.