Milliy libos, kashtachilik, to’qimachilik

8- AMALIY MASHG’ULOTI
MAVZU: Ishlab chiqarish oqimini texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini hisoblash

ISH MAZMUNI

1.Ishchi kuchi tо’plama jadvalini tuzish.
2.Asbob-uskuna tо’plama jadvalini tuzish.
3.Texnika-iqtisodiy kо’rsatkichlarni tahlil qilish.

USLUBIY KO’RSATMA

Texnika iqtisodiy ko’rsatkichlarini va kerakli asbob-uskunalar sonini hisoblash uchun ishchi kuchi va asbob-uskunaning to’plama jadvali tuziladi.
Ishchi kuchi jadvalini tuzishda ixtisoslar va ish razryadlari bo’yicha hisobdagi ishchilar soni ishlab chiqarish oqimining texnologik sxemasidan tanlab olish yo’li bilan belgilanadi.
Ishchi kuchi miqdorini foizi ishlab chiqarish oqimidagi umumiy ishchilar soniga nisbatan olinadi;

Bunda: N_x - ish ixtisosi va razryadi bo’yicha hisobdagi ishchilar soni ishlab chiqarish oqimining texnologik sxemasidan tanlab olish yo’li bilan belgilanadi;

- ishlab chiqarish oqimining umumiy hisobdagi ishchilar soni.
Ish razryadlarining yig’indisi quyidagicha topiladi:
x razryadga
Tarif koeffitsientlarining yig’indisini quyidagicha topiladi:

Ishlab chiqarish jarayonidagi umumiy hisobdagi ishchilar soni ixtisoslar va ish razryadlari bo’yicha hisobdagi ishchilar sonini qo’shish yo’li bilan topiladi.
Ishlab chiqarish oqimining asbob-uskunalarga bo’lgan ehtiyojini aniqlash uchun ishlab chiqarish oqimining asbob-uskunalar to’plami jadvali tuziladi.
Ishlab chiqarish oqimining asosiy texnika-iqtisodiy ko’rsatkichlarini quyidagicha hisoblanadi.
1. Bir smenada chiqqan mahsulot soni - M_sm (dona):

2. Tikuv buyum birligiga sarflanadigan vaqt T – (sek):

Bunda: t_b.o. - texnologik jihatdan bo’linmas operatsiyaga sarflanadigan vaqt;
n - texnologik jihatdan bo’linmas operatsiyalarning soni.
Ko’p fasonli ishlab chiqarish oqimlar uchun:

3. Hisobdagi ishchilar soni - N_x (ishchi):

, ,
4. Ishlab chiqarish oqimning ma’romi -  (sek):

5.Mexnat unumdorligi – MU:

6.Mexnatni mexanizatsiyalashtirish koeffisienti – K_mex:

Bunda: - mexanizatsiyalashtirilgan tashkiliy operatsiyalarning sarf vaqt yig’indisi.
7.Ishlab chiqarish oqimining o’rtacha karra koeffisienti:

Bunda: 0 – tashkiliy operatsiyalar soni;
Na - amaldagi ishchilar soni.
8. Operatsiyalarning yiriklashtirish darajasi koeffisienti K_u:

Bunda: B – texnologik jihatdan bo’linmas operatsiyalar soni.

9.Ish bilan ta’minlanganlik yoki ishchilarning ish bajarish koeffisienti:

10.Moslik koeffisienti:

11. Bir ishlab chiqarish maydonida tayyorlanadigan mahsulot – M_1m²:

Bunda: n - sex maydondagi ishlab chiqarish oqimlar soni;
M_sm - bir smenada chiqqan mahsulot.
12. Ixtisoslanganlik koeffisienti K_ix:

Bunda: - ixtisoslashtirilgan tashkiliy operatsiyalarni sarf vaqtini yig’indisi.
13. Bir buyumni tikish qiymati S_tk:

Bunda: IpC_TK - birinchi razryadli ishchining kunlik ishbay maoыri (stavkasi).
14.O’rtacha razryad S_r:

Bunda - ish razryadlarning yig’indisi.
15. O’rtacha ta’rif koeffisienti:

Bunda: - ta’rif koeffisientlarning yig’indisi.
HISOBOTGA QO’YILGAN TALABLAR

Ushbu amaliy mashg’ulotni rasmiylashtirilganda quyidagilarni berilishi lozim:

Asbob-uskuna to’plama jadvalini tuzing.
Ishchi kuchining to’plama jadvalini tuzing.
Ishlab chiqarish oqimining texnika-iqtisodiy ko’rsatkichlarni hisoblash.

TEKSHIRISH UCHUN SAVOLLAR

1. 
   Ishchi kuchining to’plama jadvali nimaga asosan to’ldiriladi?
   
2. 
   Asbob-uskunaning to’plama jadvalini ifodalab bering
   
3. 
   Asosiy texnika-iqtisodiy ko’rsatkichlarni hisoblash usulini tushuntirib bering.