novateurpublication.org Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, xrom qondagi qand miqdorini boshqa-rishda,
yog’laring sintezini boshqarishda, uglevod va xolestrin almashinuvi-da, qon
tomirlarni aterosklerozda himoya qilishda, ko'z bosimini tartibga solishda va suyak
va tog’ay to'qimasini mustahkamlovchi gormonlarni ishlab chiqarishga ishtirok
etadi.
Kadmiy- so’zi ilgari rux rudasi uchun ishlatilgan “kadmiya” so’zidan kelib chiqqan.
Shuningdek, u ushbu ma’dandan o’z ramzini oladi.
Kadmiy- ichakdagi kaltsiy
nasoslarida kalsiyga juda yaqin bo’lgan ion radiusi tufayli qonga singib ketadi.
Kadmiy kalsiy o’rniga suyak to’qimalarida saqlanadi. Bu buyrakda hosil bo’lgan va
suyaklar uchun zarur bo’lgan D vitamini sintezida ishtirok etadigan oqsillardan
birini band qiladi natijada suyak to’qimalarining tiklanish jarayonini sekinlashtiradi.
Shu sababli suyaklar zaiflasha boshlaydi.
Bunday holatga tushgan odam mexanik stresslarga haddan tashqari sezgir bo’lib
qoladi. Boshqacha qilib aytganda, bunday insonlar doimo og’riqni his qiladi. Vaqt
o’tishi bilan suyaklar mo’rtlashadi va “itai sindromi” deb ataladigan kasallik paydo
bo’ladi. Oxir oqibat, suyakning sinishi va parchalanishiga olib keladigan bu jarayon
o’limga olib kelishi mumkin. Kadmiy chekuvchi odam-larning jigarida va
buyraklarida to’planib qoladi. Chekadigan odamlarga chekmay-diganlarga
qaraganda 50 foiz ko’proq kadmiy ta’sir ko’rsatadi. Kadmiy va uning birikmalarini
nafas olish yo’llari va o’pkada tirnash xususiyati keltirib chiqaradi. Oziq-ovqat
uchun ishlatiladigan sopol idishlar orqali tanaga ozgina miqdorda kadmiy ham
kirishi mumkin.
Kadmiyning yuqori miqdori chig’anoqlar, dengiz o’tlari, midiya, jigar,
qo’ziqorinlar, kakao kukuni kabi oziq-ovqat mahsulotlarida uchraydi. Ushbu oziq-
ovqat mahsulotlarini iste’mol qiluvchilarning tanasida kadmiy nisbati yuqori
bo’ladi. U qondan jigar va buyraklarga yetkaziladi. Buyraklarda filtrlanadi va
organizm uchun tanadan zarur bo’lgan oqsillar va uglevodlarni chiqarilishiga olib
keladi. Kadmiyni tanadan chiqarib tashlash uzoq vaqnit talab etadi.
Organizmdagi kadmiy tufayli yuzaga keladigan o’zgarishlar quyidagilardan: o’pka
kasalliklari, prostata saratoni, to’qimalarning shikastlanishi, markaziy asab tizimi va
immun tizimining muammolari, anemiya, diareya, surunkali muammolar, buyrak
usti bezlarining shikastlanishi, qorin og’rig’i, qusish, suyak kasalliklari, reproduktiv
tizim muammolari, bepushtlik, prostata bezlari, psixologik muammo-lar, miya va
umurtqa pog’onasi shikastlanishlardan iborat.Shuningdek DNKning shikastlanishi
natijasida saratonni qo’zg’atuvchi omilla ham paydo bo’ladi.
K
admiy
chekadigan
odamlarga chekmaydiganlarga qaraganda 50 foiz ko’proq ta’sir ko’rsatadi.
Kadmiy zaharli isli element bo'lib, kun davomida kattalar tanasiga 10-20 mkg
kadmiy kiradi. Biroq kadmiyni qabul qilishning optimal jadalligii 1-5
mkg bo'lishi
kerak deb hisoblanadi. Atmosfera havosi ifloslangan hududlarda yashovchi odam-