ModelləŞMƏNİn qisa tariXİ

MODELLƏR: REAL HƏYAT HADİSƏLƏRİNƏ YANAŞMA

Model gerçək (nümunə təhlili) və ya uydurulmuş (istifadə nümunəsi) hadisənin və/və ya şeylərin tƏsviridir. Bu real sistemin təsviri ola bilər. Bu, mövzunun müəyyən tərəfini daha yaxşı başa düşmək üçün mövcudun yerinə istifadə olunan nə isə bir şey ola bilər. Bir model yaratmaq üçün canlı sistemi təsvir etmək reallığından abstraksiya etməlisiniz. Model sistemi riyazi cəhətdən etibarlı bir şəkildə təmsil etmək üçün mücərrədliyin bir nöqtəsində və ya bir çox səviyyəsində təsvir edə bilər. Modelləşdirmə, riyazi və ya simvolik bir model istifadə etməklə sistemin davranışını təsvir etmək üçün tətbiq olunan bir metodologiyadır. Sadə dillə desək, modelləşdirmə, müəyyən bir müddət ərzində real bir prosesin və ya sistemin işini təqlid etməkdir. Gördüyünüz kimi, M&S -in bir çox istifadəsi var. M&S, Wal-Mart inventar sistemində sifariş siyasətini təyin etmək və ya xəstənin reabilitasiyasının perspektivlərini və sürətini təhlil etmək üçün istifadə edilə bilər. M&S 1) həqiqi və ya nəzəri fiziki sistem modelinə əsaslanan bir kompüter simulyasiyası və ya dizaynı hazırlamaqdan, sonra 2) bu modeli rəqəmsal kompüterdə işlətməkdən və 3) nəticələri təhlil etməkdən başlayır. Modellər və onların köməyi ilə hərəkət etmək qabiliyyəti, həqiqi bir obyektin mürəkkəbliyini və xüsusiyyətlərini anlamaq üçün etibarlı bir yoldur . Bu üç addımdan, M&S -in bir sistemin modelləşdirilməsini asanlaşdırdığını və sonra bu sistem haqqında bir hipotezi yoxladığını görə bilərik. Məsələn, mağazanın yüksək xidmət səviyyəsinin pozulmadığına əmin olaraq müəyyən bir vaxtda müştərilərin sayını idarə etmək üçün nə qədər kassir lazım olduğunu müəyyən etmək istəyirsinizsə, əvvəlcə müştərilərin mövcud emal sistemini araşdırmalısınız. Şübhəsiz ki, iş saatlarına baxsaq menecerin pik saatlarda daha çox kassir təyin etdiyini görəcəyik.

Daha sonra kassir sayına görə pik saatlarda neçə müştərinin işləndiyini təxmin edəcəyik. Bundan əlavə aşağı yüklənmə dövrlərində və intensiv dövrdə müştərini emal etmək üçün nə qədər vaxt lazım olduğunu bilmək istəyə bilərsiniz – bu zaman müştərilərin intensiv dövrdə daha qısa dəyişikliklə emal olunduğunu görüb təəccüblənə bilərsiniz. Müştərilər tələsikliyi hiss edirlərmi? Neçə səhv edildi? Müştəri xətləri problemsiz keçir? Kassalar yaxşı yerlərdədirmi? Bu, modelinizi inkişaf etdirmək üçün apardığınız ilk araşdırmanın bir hissəsidir. Kifayət qədər məlumatınız olduqda modelinizi yarada bilərsiniz. Modellərin məlumatlara əsaslandığını qeyd etmək vacibdir, buna görə də məlumatların toplanması çox dəqiqliklə aparılmalıdır. Model yaradıldıqda, yaxşı düşünülmüş və etibarlı bir hipotez hazırlaya bilərsiniz, məsələn, mağaza müdiri bunu edərsə, bu onun nəticəsi olacaq. Amma əminsinizmi? Modeldə gözlənilməz dəyişikliklər mümkündür - kassir işləmir, kassa sıradan çıxır, elektrik sönür və bütün əməliyyatlar dayanır. Menecer bu gözlənilməz halları aradan qaldırmaq üçün nə edə bilər? Nə olacağını anlamaq üçün bir sıra simulyasiya və ya modelin təkrarlanması ilə menecerə kömək edə bilərsiniz. Simulyasiya nəticələrini araşdırdıqdan sonra, bu məlumatları mağaza müdirinə verə bilərsiniz ki, o, yüksək keyfiyyətli xidmətə çatmaq üçün kassir cədvəlləri və kassa aparatının ayrılması ilə bağlı yaxşı qərarlar qəbul edə bilsin. Misaldan da göründüyü kimi, M&S sizə hipotez simulyasiyanızı təkrarlamaq üçün bir çox imkanlar verir. Əsasən müxtəlif simulyasiyalardan istifadə edərək hipotez testinizi təkrarlamaq imkanınız var. Modelləşdirməyə daha yaxından nəzər salaq. Birincisi, başa düşməliyik ki, imitasiya model kimi birmənalı tərifə malik deyil.

7.