2. Iqtisodiy muhit 2.2. O’tish davri asosiy muammolari
Integratsiyalashgan (4.20) Yashil (3.20) Inklyuziv (5.34)
•
Uzoq vaqt davomida, O'zbekistonning savdo
va investitsiyalarga ochiqligi joriy hisob va
kapitalning konvertatsiyalanishi bo'yicha
kiritilgan jiddiy cheklovlarga yuz tutdi. Savdo
xarajatlari yuqori edi.
•
Transport infratuzilmasini, ayniqsa, asosiy
iqtisodiy
markazlardan
tashqarida
rivojlantirish talab etilib, ichki va halqaro
aloqalarni kengaytirish zarur.
•
Xalqaro logistika xizmatlari bojxona va
chegara nazorati samarasizligi sababli yaxshi
rivojlanmagan.
•
AKT
infratuzilmasi
hali
ham
monopoliyalashtirilgan va qator xizmatlar
shaxarlar bilan chegaralanib qolgan.
•
O'zbekiston energiya iste'moliga ko'ra Markaziy
Osiyoda ikkinchi ko'rsatkichga ega. Energiya
sarfining taxminan 40% qurilishga, sanoatga
(23%) va transportga (8%) to'g'ri keladi.
•
Elektr va issiqlik ishlab chiqarishda hozirda
asosan tabiiy gaz (75 foiz va 94 foiz mos holda)
qo'llaniladi.
•
O'zbekistonda suv ta'minoti va iqlim
o'zgarishi masalalari, xususan, qishloq
xo'jaligi sohasida dolzarb bo'lib qolmoqda.
•
Orol dengizi sathi tobora qisqarib, 1960
yillardan buyon o'z hajmining 90 foizini
yo'qotdi.
•
Uran muammoalri bo'yicha juda oz ishlar
amalga oshirildi.
•
Ayollarning aksariyati o'z-o'zini ish bilan
ta'minlaydi yoki bepul uy ishlarida bandlar.
•
Mehnat bozoridagi gender tengsizligi, ayniqsa,
tog'-kon, qurilish, metallni qayta ishlash va
ishlab chiqarish sohalarida ayollar mehnat
qilishi mumkin bo'lgan sohalarni cheklovchi
qonunlar bilan kuchaymoqda.
•
Bitiruvchilar soni va yaratilayotgan yangi ish
o'rinlari, xususan, texnik yo’nalishlarida
nomuvofiqlik mavjud.
•
Mamlakatning hududlararo rivojlanishidagi
katta farqlar nafaqat bandlik darajasida va
infrastruktura va elektr energiyasini yetkazib
berishda, balki moliyalashtirish manbalaridan
foydalanishda ham o'z aksini topmoqda.
Integratsiyalanish ko’rsatkichlari
Energiya sarfi (TPES/YaIM PPP boyicha)
Ayollarning to'liq bandlk darajasi
(ayollarning umumiy soniga nisbatan, %
)
0
20
40
60
80
Savdoni
ochiqligi
Investitsiyaga
ochiqlik
Portfel
ochiqligi
Mahalliy
transport
Chegaralararo
transport
Energiya
Axborot-aloqa
texnologiyalari
O'zbekiston
YETTB FYM
Manba: ETTB hisoboti 0
10
20
30
40
50
RU
S
CE
B
CO
M
EEC
SE
E
CA
UZ
B
TU
R
SEM
ED
Manba: JB 0
0.05
0.1
0.15
0.2
0.25
0.3
EI-28
Markaziy Osiyo O'zbekiston
Manba: XEA RUS- Rossiya, CEB – Markaziy Yevropa va Boltiq bo’yi, EEC- Sharqiy Yevropa va Kavkaz, SEE – Janubi-Sharqiy Yevropa, CA – Markaziy Osiyo, UZB- O’zbekiston, TUR- Turkiya, SEMED - Janubiy va Sharqiy O’rta yer dengizi.