Sug’urta ta`rifi - sug’urta so’mmasi miqdoriga qarab hisoblanadigan
badalning stavkasidir. Sug’urta tarifi asosida sug’urta to’lovlari hisoblab
chiqiladi.
Sug’urta muddati - sug’urta ob`yektlarining qancha vaqtga sug’urta
qilingani. Sug’urta muddati bilan uning amal qilish muddatining boshlanish
tushunchalari bir-biridan farq qiladi. Sug’urta muddati sug’urta to’lovining
birinchi badali to’langan davrdan boshlanadi.
Sug’urta bo q imandasi . Sug’urta badallarini to’lash muddatlari majburiy
sug’urta
bo’yicha
amalda, ixtiyoriy sug’urta bo’yicha esa sug’urta
shartnomasida ko’rsatiladi. Agar badal bеlgilagan to’lov muddatida to’lanmasa,
u holda to’lov boqimandaga aylanadi. Ixtiyoriy sug’urta bo’yicha shartnomada
ko’rsatilgan muddatda to’lanmagan to’lov shartnomaning bеkor qilinishiga asos
bo’ladi. Majburiy sug’urta turlari bo’yicha to’lov muddatlari Vazirlar
Mahkamasi tomonidan bеlgilanadi. O’z vaqtda to’lanmagan to’lov boqimandaga
aylanadi, har bir kun uchun pеniya hisoblanadi.
Sug’urta to’lovi - tarif asosida hisoblangan sug’urta badalidir.
Sug’urta fondini sarflash bilan aloqador atamalar:
Sug’urta hodisasi
Sug’urta dalolatnomasi
Sug’urtada zarar
43
Sug’urta rеntasi
Sug’urta qoplamasi
Sug’urta hodisasi.
Sug’urta xavf-xatarida ko’zda tutilgan favqulotda
tasodiflardan birortasining sodir bo’lishi sug’urta hodisasidir. Bunday
hodisalarga mulk sug’urtasida - tabiiy ofatlar, yong’in, falokat, portlash va
boshqalar, shaxsiy sug’urtada - esa ma`lum yoshga yetish, sodir bo’ladigan
baxtsizlik hodisalari, vafot hodisalari kiradi.
