Zanjirli o’rin almashtirish usuli - natija o’zgarishiga uch va undan ko’p birlik omillar ta’sirini o’rganishda keng qo’llaniladi. Bunda o’rganilayotgan natija va birlik omillar bir-biri bilan funksional bog’liqlikda bo’lishi talab etiladi.
Zanjirli o’rin almashtirish ikki yo’nalishda amalga oshiriladi. Xususan:
Zanjirli o’rin almashtirish yo’nalishi.
Ikki omilli bo’lganda.
∆
∆
Uch omilli bo’lganda.
∆
∆
∆ va h.k..
Nisbiy ko’rsatkichlarda,
∆
∆ formulalarida aniqlanadi.
Farqlarni ko’paytirish yo’nalishi.
Ikki omilli bo’lganda.
∆ Ux = ∆x * y0 ;
∆ Uy = ∆y * x1 .
Uch omilli bo’lganda.
∆ Ux = ∆x * y0 * z0 ;
∆ Uy = ∆y * x1 * z0 ;
∆ Uz = ∆z * x1 * y1 . va h.k..
Faqatgina zanjirli o’rin almashtirish jarayonida birlik ko’rsatkichlarning analitik jadvallardagi ketma-ketligi ilmiy asoslangan holda joylashtirilishi zarur (10-jadval).
10-jadval Mahsulot hajmining biznes rejaga nisbatan o’zgarishiga ishchilar soni va mehnat unumdorligi ta’sirini zanjirli o’rin almashtirish usulidan foydalangan holda tahlil eting
