Morfologiya (Die Morfologie)

 

---

8 
So`z turkumlari
(Die Redeteile) 
Nemis tilida 10 xil so`z turkumlari bor. 
 Bular: 
1.
 
Ot (Substantiv) 
2.
 
Artikel (der Artikel) 
3.
 
Olmosh (das Pronomen) 
4.
 
Sifat (das Adjektiv) 
5.
 
Son (das Numerale) 
6.
 
Fe`l (das Verb) 
7.
 
Ravish (das Adverb) 
8.
 
Predlog (die Präposition) 
9.
 
Bog`lovchi (die Konjunktion) 
10.
 
Undov (die Interjektion) 
Ot ( Das Substantiv), Olmosh (das Pronomen), Siifat (das 
Adjektiv), Son (das Numerale), Fe`l (das Verb), Ravish (das Adverb) 
va Undov (die Interjektion) mustaqil so`y turkumidir. 
Artikel (der Artikel), Predlog (die Präposition) va Bog`lovchi 
(die Konjunktion) esa mustaqil qo`llanmaydi, ular yordamchi so`z 
turkumlaridir. 
 
§ I. Ot (Das Substantiv) 
 
Ot predmet yoki ish harakatning nomini bildiradi. 
Rus tilidagi kabi nemis tilida otlarda 3 xil grammatik rod 
bo`lib, ularning oldida rodni ko`rsatuvchi artikellar ishlatiladi. 
Bular: 
Der (muj. rod), die (jen. rod), das (sred. rod) lardir. 
Nemis tilida otlar qaysi o`rinda kelishidan qat`iy nazar bosh 
harf bilan yoziladi. 
1. Otlarning ma`no jihatdan turlari 
Otlar ma`nosiga ko`ra 2 turga bo`linadi: konkret otlar (die 
Konkreta) va abstrakt otlar (der Abstrakta). 
Konkret otlar quyidagi turlarga bo`linadi: 
a) turdosh otlar (der Gattungsnamen) der Student, die Stadt, die 
Straße, die Schule, der Bruder, das Haus. 
b) Jamlovchi otlar (der Sammelnamen), die Herde (poda) das 
Volk (xalq) das Gebirge (to`g tizmalari), das Getreide (g`alla), der 
Reis (guruch). 

---

9 
c) Atoqli otlar (der Eigennamen) A.Nawoi, Taschkent, Buchara. 
d) Narsa otlari (die Stoffnamen); der Zucker (qand), die Butter 
(yog`), der Tee (choy), das Wasser (suv). 
Abstrakt otlarga abstrakt ma`noni bildiradigan otlar kiradi. 
der Liebe(sevgi), das Leben (hayot), der Frieden (ozodlik).