Моррининг сешанба дарслари
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mich Elbom. Morrining seshanba darslari
www.ziyouz.com kutubxonasi 130 gʻamxoʻrligingdan bahramand boʻlganlarning qalbida yashashda davom etasan. Uning ovozi titradi. Bu, odatda, u bir oz tin olishi kerakligini anglatardi. Butani deraza tokchasiga qaytib olib borib qoʻydim-da, oʻchirish uchun magnitofon tomonga yurdim. Oʻchirishimdan oldin Morrining soʻnggi soʻzlari tasmaga muhrlanishga ulgurdi: “Oʻlim – hayotning intihosidir, munosabatlarning emas”. ALSni davolashda bir oz olgʻa siljish kuzatilayotgandi: hali sinov bosqichida boʻlgan yangi dori chiqarilishi kutilayotgandi. Dori xastalikni butunlay davolamasa-da, uning rivojlanishini bir necha oyga sekinlashtirardi. Morrining yangilikdan xabari bor edi, ammo uning dardi sekinlashadigan bosqichdan allaqachon oʻtib ketgandi. Bundan tashqari dorining sotuvga chiqarilishiga hali yana bir necha oy bor edi. – Men uchun emas, — qatʼiyan rad etdi u. Shu dardga chalinganidan beri Morri biror marta ham tuzalib ketish umidida yonmadi. U ashaddiy realist edi. Bir marta undan: – Kimdir sehrli tayoqchasini silkitib, sizni tuzatib qoʻysa, vaqt oʻtib yana avvalgi Morriga aylanarmidingiz? — deb soʻradim. U bosh chayqadi. – Ortga qaytishim haqida gap boʻlishi mumkin emas. Men hozir tamomila oʻzga odamga aylanganman. Hayotga butunlay boshqacha koʻz bilan boqaman. Jismimning qadriga yetishni oʻrganganman, oldinlari unga jiddiy eʼtibor qaratmasdim. Insonga tinchlik bermaydigan muhim savollarga, hayot-mamot jumboqlariga javob topishga boʻlgan munosabatim ham oʻzgargan. Bilasanmi, hamma gap shunda. Muhim savollarning javobini topishga bir kirishdingmi, tamom, ularni shunchaki qoldirib ketolmaysan. – Qaysi savollarni muhim deyapsiz? – Mening tushunishimcha, ular muhabbat, burch, maʼnaviyat, hayot mohiyatini anglash toʻgʻrisida. Agar bugunning oʻzida sogʻayib Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 131 qolsam ham, ana shu savollar fikrimni band etgan masalaligicha qolaveradi. Butun umrim davomida shunday boʻlishi kerak edi. Morr ini sogʻlom koʻrinishda tasavvur qilishga urindim. Ustidagi choyshablarni itqitib, dast kursidan turishini va ikkalamiz tashqariga sayrga chiqishimizni koʻz oldimga keltirishga harakat qildim. Xuddi bir paytlar universitet hovlisida birga sayr qilganimizdek. Uni oxirgi marta tik oyoqda koʻrganimga oʻn olti yil boʻlgani yalt etib xayolimdan oʻtdi. Oʻn olti yil, a? – Agar bir kunga soppa-sogʻ boʻlib qolsangiz, — soʻradim men. – nima qilardingiz? – Yigirma toʻrt soatgami? – Yigirma toʻrt soatga. – Oʻylab koʻrish kerak… Ertalab oʻrnimdan turardim, badantarbiya mashqlarini bajarardim, oʻrama shirin kulcha va choy bilan yoqimli nonushta qilardim- da, suzishga borardim, keyin esa doʻstlarimni mazali tushlikka taklif qilardim. Ularni bitta-bittadan yoki juft-juft boʻlib kelishga chaqirardim, shunda har birining oilasi, muammolari va qadrdon doʻstligimiz haqida bemalol suhbat qurardik. Keyin biror chorbogʻda sayr qilishga chiqardim, daraxtlar rangini, qushlarni tomosha qilardim. Oʻzim anchadan beri koʻrolmagan tabiat g oʻzalligidan bahra olardim. Oqshom tushgach, hammamiz birgalikda kechki ovqatga makaronli taomlar yoki oʻrdakni totli pishiradigan birorta tamaddixonaga borardik – oʻrdakni yaxshi koʻraman. Ovqatdan soʻng tuni bilan raqs tushardik. Holdan toygunimcha, u yerdagi mohir raqqosalarning hammasi bilan maza qilib oʻyinga tushardim. Keyin esa uyga borib, miriqib uxlardim. – Bor-yoʻgʻi shumi? – Ha, shu. Uning istaklari shu qadar joʻn, shu qadar oddiy ediki. Rostini aytsam, bir oz hafsalam pir boʻldi. U Italiyaga borishni, Prezident bilan ovqatlanishni, dengiz sohilida chopqillab oʻynashni yoki xayoliga Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 132 kelgan har qanday ekzotik narsalarni tatib koʻrishni xohlaydi, deb oʻylagandim oʻzimcha. Oylab yotoqda qolib, hatto oyogʻini ham qimirlatolmay yotgandan keyin qanday qilib shunchalik oddiy kundan lazzat topish mumkin? Keyin esa hamma gap shunda ekanini angladim. Oʻsha kuni ketishim oldidan Morri mendan “Bir mavzuni koʻtarsam maylimi?” deb soʻradi. – Ukang haqida gaplashmoqchi edim, — dedi u. Vujudimni titroq bosdi. Shu mavzu fikr-u xayolimni band etganini Morri qanday sezdi ekan, bilmayman. Bir necha haftadan beri Ispaniyaga qoʻngʻiroq qilib, ukam bilan bogʻlanolmay yurgandim; bir doʻstining aytishicha, u Amsterdamdagi shifoxonaga qatnayotgan ekan. – Yaxshi koʻrgan insoning yonida boʻlolmaslik ogʻirligini bilaman, Mich. Lekin uning istaklarini ham tushunishing kerak. Balki u sen oʻz ishlaringni tashlab, uning yoniga borishingni xohlamas. Balki bu narsa unga ogʻir yukdek tuyular. Men hamma tanishlarimga odatiy hayot tarzingizni davom ettiring, men oʻlayotganim tufayli behalovat boʻlmang, deyman. – Lekin u ukam-ku, — dedim men. – Bilaman, — dedi Morri. — Shunisi ogʻriqli-da. Jingalak malla sochlari boshida koptokdek shishib turgan sakkiz yoshli Piter koʻz oldimga keldi. Hovlidagi maysazorda jinsi shimlarimiz tizzasini oʻt dogʻlariga bulgʻab kurash tushayotganimiz yodimga tushdi. Piterning taroqni mikrofondek tutib, koʻzgu oldida qoʻshiq aytayotgani, bolaligimizda uydagilar bizni kechki ovqatga topisholmasin deb cherdakda berkinib, qisilib oʻtirganlarimiz koʻz oldimdan oʻtdi. Keyin esa oilamizdan uzoqlashib ketgan, kimyoviy muolajalardan yuz chanoqlari boʻrtib, ozgʻin va nimjon koʻrinishga kelib qolgan yigit koʻz oldimda gavdalandi. Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 133 – Morri, — soʻradim men, — nega u meni koʻrgisi kelmayapti ekan, a? Keksa professorim xoʻrsindi. – Munosabatlar maʼlum bir formula asosida qurilmaydi. Ular mehr bilan muzokara olib borish, har ikkala tomonning istak-xohishlari, ehtiyojlari, imkoniyatlari va turmush tarzini inobatga olish orqali shakllantiriladi. Biznesda muzokaralar gʻolib chiqish uchun olib boriladi. Tadbirkorlar oʻzlari uchun manfaatli boʻlgan shartlarga erishish maqsadida muzokaraga kirishadi. Balki shu narsa miyangga oʻtirib qolgandir. Muhabbat esa boshqacha. Muhabbat bu oʻzganing ahvoli haqida xuddi oʻzingniki kabi qaygʻurishingdir. Bir paytlar ukang bilan munosabatlaring juda iliq boʻlgan, endi esa yoʻq. Sen oʻsha damlarni qaytarishni xohlaysan. Munosabatlaring uzilib ketishini istamaysan. Lekin odamzodning qismati shu. Rishtalar uziladi, tiklanadi, uziladi, tiklanadi. Men Morriga qarab, ajal naqadar yaqin ekanini angladim. Oʻzimni butunlay chorasiz his qildim. – Ukangning koʻngliga yana yoʻl topasan hali, — dedi Morri. – Siz buni qayerdan bilasiz? Morri jilmaydi. – Meni topib kelding-ku, toʻgʻrimi? – Bir necha kun oldin ajoyib bir hikoya eshitgandim, – deydi Morri. U koʻzlarini yumib, bir lahza tin oladi; men uning gapida davom etishini kutaman. – Xoʻsh, hikoya ummonda mavjlanib suzib, farahli umr kechirayotgan kichik toʻlqin haqida. U shamol va musaffo havodan rohatlanib suzib yurgandi, biroq oldidagi boshqa toʻlqinlarning qirgʻoqqa zarb bilan urilayotganini koʻrgach, koʻngliga gʻulu tushdi. – Ey, Xudoyim, bu qanday dahshat, – oʻyladi toʻlqin. – Mana qanday falokat kutib turibdi meni! Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 134 Uning ortidan boshqa bir toʻlqin yetib keldi. U birinchi toʻlqinni gʻamgin holatda koʻrib, undan soʻradi: “Nimadan buncha xafasan?” Birinchi toʻlqin unga javoban dedi: “Hech narsani tushunmayapsan, shekilli! Hammamiz qirgʻoq bilan toʻqnashib, parcha-parcha boʻlamiz! Bizdan asar ham qolmaydi! Bu dahshat emasmi?” Ikkinchi toʻlqin unga javob qiladi: “Yoʻq, hech narsaga tushunmayotgan sensan. Sen toʻlqin emassan, ummonning bir boʻlagisan”. Men tabassum qilaman. Morri yana koʻzlarini yumadi. – Ummonning bir boʻlagi, – takrorlaydi u, – ummonning bir boʻlagi, xolos. Uning nafas olishini kuzataman: nafas oladi – chiqaradi, nafas oladi – chiqaradi. Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|