dəyişməsidir. Torpaq sürüşmələri dağ süxurları, torpaq kütlələrinin dağ yamacları,
yarğanlar, çay, göl, dənizlərin sıldırım sahilləri boyu öz ağırlığının təsiri altında
sürüşərək yerini aşağıya doğru dəyişməsidir. Sürüşmənin xarakteri və onun
təhlükəlik dərəcəsi yerin geoloji qatlarının xüsusiyyətlərindən və necə
yerləşdiyindən asılı olur. Sürüşmələr təbii hadisələrin və ya insan fəaliyyətinin
nəticəsində torpağın yuyulması, yaxud aşınması prosesləri sayəsində baş verir və
daha çox zəlzələ və fırtına zamanı müşahidə edilir. Sürüşmə kütlələri müxtəlif
süxurlardan təşkil olunur ki, onlar arasında tarazlığın pozulması davamlığın
zəifləməsinə səbəb olur. Sürüşmələrin yaranmasına təbii və süni (antropogen)
faktorlar səbəb ola bilər. Təbii faktorlara yamaclarda sıldırımların böyüməsini,
onların torpaqda olan əsasının su kütlələri ilə yuyulmasını, seysmik təkanları,
süni və ya antropogen faktorlara isə yol çəkilməsi zamanı yamacların dağıdılması,
meşələrin qırılmasını aid etmək olar.
Beynəlxalq statistik məlumatlara görə, sürüşmələrə 80% antropogen faktorlar
səbəb olur. Sürüşmələr 10° və daha çox bucaq altında olan yamaclarda baş verir.
Gilli süxurlara malik zonalarda isə həddindən çox nəmişlik hətta 5-7° bucaq
altında sıldırım olduqda belə sürüşmələrə gətirib çıxara bilər.
Sürüşmələr hadisənin miqyasına, baş vermə yerinə, sürüşmə prosesinin gücünə,
mexanizminə və aktivliyinə görə təsnif edilir.
Miqyasına görə sürüşmələr iri,
Dostları ilə paylaş: