Microsoft Word 1-ci m vzu- fh t snifati

Dəri  səthini  mühafizə  vasitələri  -  bədənin  açıq  sahələrini,  paltarları,  sursatı  və 
ayaqqabıları onların səthinə ZM damcıları, yoluxucu xəstəliktörədiciləri, radioaktiv toz 
düşməsindən, həmçinin qismən də işıq şüalanmasının təsirindən mühafizə etmək üçün 
nəzərdə  tutulmuşdur.  Bunlar  tabel  vasitələrinə  (ümumqoşun  mühafizə  komplekti  - 
OZK,  yüngül  mühafizə  kostyumu  L-1  və  əlaltı  vasitələr  məişət  paltarlarının  ünsürləri) 
növlərinə  ayrılır.  Mühafizə  prinsipinə  görə  tabel  vasitələrinin süzücü  (havakeçirən)  və 
təcridedici (havakeçirməyən) növləri olur. 
Süzücü materialdan tikilən mühafizə paltarları ya həmişə, ya da vaxtaşırı istifadə 
üçündür.  Belə  paltarlar  adi  parçadan  tikilib  xüsusi  kimyəvi  məhlul  hopdurulmuş 
geyimdən ibarətdir, Özünün sanitariya-gigiyenik xassələrinə görə belə paltarlar hər gün 
geyilmək üçün yararlıdır. 
Dərini  mühafizə  edən  süzücü  vasitələrə  ZFO-58  markalı  süzücü  mühafizə  paltarı 
komplekti (dəsti) aiddir: Bu paltar dəsti: xüsusi biçimli və xüsusi kimyəvi maddə - pasta 
məhlulu hopduruldulmuş parça kombinezondan, habelə kişi alt paltarından (tuman və 
köynək),  parça  şlemaltlıqdan,  iki  cüt  portyankadan  (ayağa  sarınan  parça  zolaqları) 
ibarətdir  ki,  bunların  bir  cütünə  də  kombinezona  hopdurulmuş  pasta  hopdurulur. 
Hopdurucu pasta məhlulu ya zəhərləyici maddə buxarlarını tutub saxlayan (adsorbsiya 
tipli),  ya  da  bu  buxarları  neytrallaşdıran  (xemosorbsiya  tipli)  kimyəvi  maddələrdən 
ibarətdir. All paltarlar, şlemaltlıq və hopdurulmuş bir cüt portyanka adamın bədəninə 
kombinezonun  sürtünməsinin  və  kombinezona  hopdurulmuş  məhlulun  dərini 
qıcıqlandırmasının qarşısını almaq üçündür. 
Süzücü  mühafizə  paltarı  komplektindəki  kombinezonların  ölçüləri:  birinci  ölçü  - 
boyu 160 sm-ə qədər, ikinci ölçü - boyu 160 sm-dən 170 sm-ə qədər və üçüncü ölçü - 
boyu 170 sm-dən artıq olan üçündür. 
Dərini  təcridedici  mühafizə  vasitələri  -  havakeçirməyən  materialdan  hazırlanır, 
həm  tam  hermetik  (adamın  bütün  bədənini  örtüb  ZM  damcıları  və  buxarlarından 
qoruyan kostyum və kombinezonlar),həm də qismən, yaxud tamamilə qeyri-hermetik 
(plaşlar,  bürünclər  önlüklər  və  s.)  ola  bilər.  Qismən  qeyri-hermetik  vasitələr 
(ümumqoşun  mühafizə  komplekti  OZK,  yüngül  mühafizə  komplekti  L-1,mühafizə 
kombinezonu  və  ya  kostyumu),  əsasən  maye  damcıları  halındakı  ZM-dən  mühafizə 
edir. 
Ümumqoşun  mühafizə  komplekti  OZK  -  mühafizə  plaşından  mühafizə 
corablarından  və  mühafizə  əlcəklərindən  ibarətdir,  adətən  hopdurulmuş  üst  və  alt 
paltarların üstündən geyilir. 

---

 
175 
Yüngül  mühafizə  kostyumu  L-l  (şəkil  6.7)  rezinləşdirilmiş  parçadan  hazırlanan 
başlıqlı  köynəkdən,  corablı  şalvardan,  ikibarmaqlı  əlcəklərdən  və  şlemaltlıqdan 
ibarətdir. 
 
 
 
Yüngül mühafizə kostyumu – L-1 
1-Gödəkçə başlıqla; 2-Şalvar corabla; 3-Başlıqaltı;4- Əlcək; 5-Torba 
 
Dərini təcridedən mühafizə vasitələri MM dəstələrinin şəxsi heyəti üçün nəzərdə 
tutulmuşdur.  Bunlardan  ZM-in  yüksək  konsentrasiyası  şəraitində  zəhərli  sahələrdə  iş 
aparılarkən, habelə deqazasiya, dezaktivasiya və dezinfeksiya işləri yerinə yetirilərkən  
istifadə edilir. 
Radioaktiv tozdan mühafizə olunmaq üçün əhali adi paltarları uyğunlaşdıra bilər. 
Belə  paltarların  hermetikliyini  təmin  etmək  üçün  onlara  əlavə  hissələr:  sinəbənd, 
başlıq,  şalvarların  yanda  düymələnən  yerlərinə  xiştəkler  tikmək  lazımdır.  RM-dən 
mühafizə  üçün  həmçinin  dəri  səthini  qoruyan  əlaltı  vasitələrdən  (əlavə  olaraq 
kipləşdirilmiş  məişət,  iş,  idman  paltarı  və  ayaqqabılarından,  digər  fərdi  geyimlərdən) 
istifadə oluna bilər. 
Yadda  saxlamaq  lazımdır  ki,  təcridedici  mühafizə  paltarlarında  qalmaq  müddəti 
məhduddur (cədvəl). 
Tutqun  və  küləkli  havada,  habelə  kölgədə  işləyərkən  mühafizə  vasitələrində 
qalma müddəti cədvəldə göstərilənlərə nisbətən 1.5 dəfə artırıla bilər. 

---

 
176