Mövzu 12. Bank sferasinda marketinq bank marketinqinin məzmunu və xüsusiyyətləri Bank xidmətləri (məhsulu)

3. Bank xidmətləri bazarının tədqiqi

Artıq qeyd olunduğu kimi, hər hansı bir xidmət təşkilatı, o cümlədən də banklar marketinq mühitini səciyyələndirən, hər zaman dəyişən şərtlərilə fəaliyyət göstərirlər. Bu mühitin və ya təşkilatın xarici əhatəsinin (ətrafının) tədqiqi makromühitin dəyişikliklərini müşahidə etməkdən ibarətdir. Bu mühit bankın nəzarətinə və (fəaliyyət göstərdiyi) bazarın tədqiqatlarına tabe deyildir.

Bazarın təhlilinin məqsədi yeni bazar imkanları haqda məlumatın alınması, bankın qarşılaşa biləcəyi potensial problem və təhlükələri müəyyənləşdirib aydınlaşdırmaqdan ibarətdir. Bazarın araşdırılması bankın mövcud bazarda rəqabət üstünlüklərini təyin etməyə və həmin üstünlüklərindən istifadə etməyə əsaslanan marketinq strategiyasını işləyib hazırlamağa imkan verir. Deməli, bazar haqqında məlumatlar bank işçilərinə səmərəli idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsi üçün çox vacibdir.

Təcrübə göstərir ki, bazarın tədqiqi, sadəcə olaraq, marketinq bölməsinin sıravi vəzifələrindən biri olmamalıdır. Onlar “sifariş” xarakterli olmalıdırlar, başqa sözlə desək, dürüst müəyyən edilməlidir ki, bu tədqiqatlar hansı məqsədlə aparılır və alınan məlumatlar əsasında kim qərar qəbul edəcəkdir. Məsələn, bu zaman məqsədli vəzifələr aşağıdakılar ola bilər:

• 
  bank xidmətlərini yaxşılaşdırmağın yollarının təyin edilməsi;
  
• 
  veksel və digər bank məhsullarından müəssiəsələrin az istifadə etməsinin səbəblərinin müəyyən edilməsi; mövcud iqtisadi vəziyyətdə onların buraxılmasının hansı perspektivləri vardır?
  
• 
  bazarda maliyyə xidmətləri sahəsində rəqabətin vəziyyətinin təhlili əsasında bankın rəqabət üstünlüklərinin təyin edilməsi;
  
• 
  yeni bank xidmətləri növlərinə mümkün olan tələbatın aşkar edilməsi və s.
  

Bundan sonra məqsədli vəzifələr dəqiqləşdirilir və tədqiqat suallarının formalaşması yolu ilə konkretləşir. Aydınlaşdırılır ki, bazarın tədqiqatı məqsədinə çatmaq üçün hansı xüsusi məlumatlar tələb olunur? Münasib olaraq, bank xidmətlərinin yaxşılaşdırılması məsələlərinə müvafiq aşağıdakı sualların qoyulması mümkündür:

• 
  mövcud servisin hansı aspektləri müştərilər üçün daha xoşdur və onları ən çox təmin etməyən onlardan hansıdır?
  
• 
  hansı tip alıcılar müxtəlif xidmətlərdən istifadə edirlər?
  
• 
  istehlakçı bankdan hansı qazancı və ya mənfəəti gözləyir?
  

Müəyyən məqsədli məsələnin həlli üçün məlumatların toplanması və təhlili mərhələsi marketinq xidməti üçün çox vacibdir. Lakin marketinq bölməsi,

ancaq məlumatları hazırlayır, bu məlumatlar əsasında son qərarların qəbulu isə bank rəhbərliyinin öhdəsində qalır (şəkil 12.3.).

Bazarın tədqiqi

Məlumatın interpretasiyasıı

Qərarların qəbulu