Mövzu 5 Dövlət, müəssisə və təşkilatların maliyyəsi

Sahibkarlıqkapitalıgəlirəldəetməkvəyaxudtəşkilatınidarə edilməsindəiştiraketməkməqsədiləbaşqamüəssisəninnizamnamə kapitalınaqoyulmuşvəsaitdir.
Ssudakapitalıbankkreditləri, digərtəşkilatlarınvekselləri, istiqrazlarışəklindəmüəssisəninmüvəqqətiistifadəsinəverilir. Maliyyəbazarındasəfərbəredilənvəsaitlərəözsəhmlərininvə istiqrazlarının, həmçinindigərnövqiymətlikağızlarınsatışından əldəolunanməbləğləraiddir.
Büdcətəxsisatlarıhəməvəzsizqaydada, həmdəqaytarılmaq şərtiiləistifadəolunabilər. Onlaradətən, dövlətsifarişlərinin, ayrı-ayrıinvestisiyalayihələrininmaliyyələşdirilməsivəyaxudümumdövlətəhəmiyyətliməhsulburaxanmüəssisənindövləttərəfindənmüvəqqəti dəstəklənməsiüçünayrılır.
Maliyyəresurslarımüəssisətərəfindənistehsalvəinvestisiyafəaliyyətiprosesindəistifadəedilir. Onlardaimihərəkətdədirlərvəbu ehtiyatlarınyalnızbirhissəsinağdpulşəklindəmüəssisəninbankdakıhesablaşmahesabındavəyaxudmüəssisəninxəzinəsində mövcudolur.
Maliyyədayanıqlığınıqorumaqvəbazartəsərrüfatısistemində sabityertutmaqqayğısıiləhərbirmüəssisəözmaliyyəresurslarını fəaliyyətnövləriüzrəvəmüəyyənzamankəsiyindəbölüşdürür. Müasirbazariqtisadiyyatışəraitindəbuproseslərindərinləşməsi maliyyəişininmürəkkəbləşməsinəvətəcrübədəyerigəldikcəyeni xüsusimaliyyəalətlərininistifadəsinəgətiribçıxarır.

7.Dövlət gəlirlərinin mahiyyəti və tərkibi
Təsərrüfatçılıqsubyektləriyaradılarkənilkanlaristehsalfondlarının, qeyri - materialaktivlərinin, dövriyyəvəsaitlərininformalaşmasımənbəyikiminizamnaməkapitalıçıxışedir.Yəni, nizamnaməkapitalıhesabınasahibkarlıqfəaliyyətininhəyatakeçirilməsiüçünzəruriilkin (start) şəraitiyaradılır. Sonralar,müəssisənormalqaydadafəaliyyətgöstərərkən, məhsulistehsalı(işingörülməsi, xidmətgöstərilməsi) prosesindəyenidəyəryaradılırki, budasatılanməhsulunqiymətiiləmüəyyənedilir. Satışnəticəsindəəldəedilənpulhasilatıbirqaydaolaraqmüəssisəninbankdakıhesablaşmahesabınadaxilolur.
Müəssisəninxüsusimaliyyəresurslarınınözəyinitəşkiledənpulhasilatınınhəmməzmunca, həmdəhəcmcəfərqliolanüçəsasmədaxilmənbəyimövcuddur: əsas, investisiyavəmaliyyəfəaliyyətləri.