Mövzu beynəlxalq şİRKƏTLƏRİn xariCİ bazara inteqrasiyanin təŞKİlati formalari, onlarin xarakteri VƏ XÜsusiYYƏTLƏRİ

2. Müştərək müəssisələrin yaradılması mərhələləri

Müştərək rnüəssisələrin yaradılması mərhələli şəkildə həyata keçiriür.

1.Fəaliyyət növünün seçilməsi. Yaradılacaq müştərək müəssisələrin fəaliyyət növünün seçilməsi statistik və reklam informasiyaları, sənaye müəssisələri haqqmda faktiki məlumatlar, hesabatlar, dövri mətbuatın çap materiallan əsasında müvafiq marketinq tədqiqatlarmın, bazarın seq-mentləşdirilməsi prosesinin aparılmasmı nəzərdə tutur.

2.Xarici tərəfdaşm seçilməsi. Xarici tərəfdaşın seçilməsi ümumdünya praktikasında qəbul edilmiş sistemə əsasıandırılır:

1. 
   Dünya bazarmda yetərincə məşhur olan mümkün
   fəaliyyət tərəfdaşlarmın siyahısınm müəyyən edilməsi.
   
2. 
   Həmin siyahıdan seçilmiş namizədlərə, gələcək
   layihədə onların iştirakı şərtləri haqqmda sorğu vərəqi ilə
   birgə ərnəkdaşlıq haqqında təkliflər paketi göndərilir.
   
3. 
   Aşağıda verilən istiqamətlər üzrə xarici tərəfdaşlar haqqmda informasiya seçimi:
   

1. 
   ümumi məlumatlar (qeydiyyat ünvanı və adlan-
   dırma, təsərrüfat-hüquqi forma və s.);
   
2. 
   maliyyə vəziyyəti (şəxsi və borc kapitalının əlaqə-
   ləndirilməsi; birgə müəssisənin profili üzrə məhsul bura-
   xılışı həcmi dinamikası; müəssisələrə müxtəlif xidmət-
   lər göstərən banklarm adları və ünvanları);
   
3. 
   personalın (məşğul işçilərin miqdarı, inzibati və tex-
   niki personsm qarşılıqlı münasibətləri, əsas mütəxəssislər
   haqqında informasiya);
   
4. 
   istehsal təcrübəsi (uyğun fəaliyyət sahələrinə ma-
   lik birgə müə£sisələr yaradılan ölkələr və onların qısa xa-
   rakteristikası).
   
5. 
   Beynəlxalq tender torqlarmın fəaliyyəti gedişində müsabiqə əsasında tərəf müqabillərinin seçimi daha effektiv hesab edilir.
   

Beynəlxalq tender torqları - bu, iş tərəfdaşlarının müsabiqə əsasmda seçimi formasıdır, hansının ki, əsasında müəssisə - inisiator gözlənilən torqla haqqında informasiya nəşr edüməsi vasitəsi ilə müəyyən edilmiş müddətə qədər maraqlı tərəflərdən təkliflər cəlb edir.

Tender təklifi (oferta) - tender torqlarında müsabiqə yolu ilə iştirak edən tərəflərin yazılı təklifidir ki, bu da müştərək müəssisəyə yatırımların təsviri və bu yatırımların şərt-ləri ilə rəsmi sorğuda göstərilmiş ünvana təqdim olunur.

4. Seçilmiş xarici tərəf müqabili ilə danışıqların aparılması. Burada, aşağıdakı məsələlər üzrə danışıqlardan razışmaların əldə edilməsi mütləq hesab edilir:

• 
  layihənin miqyası;
  

• 
  məhsulun növü və buräxılış həcmi daxili və xarici bazarlarda reallaşdırılması nəzərdə tutulan məhsulların miqdarı;
  
• 
  xammal, ehtiyyat;
  
• 
  istehsal miqyasları, avadanlıq və infrostruktur;
  
• 
  şəxsi heyət.
  

3.Müştərək müəssisənin yaradılması üzrə texniki-iqtisadi əsaslandırılması layihəsinin hazırlanması. Texniki-iqtisadi əsaslandırmanın konkret forması və tərkibi ele-mentləri yaradılacaq birgə müəssisənin fəaliyyəti xarakterindən aslıdır.

Şərti olaraq texniki - iqtisadi əsaslandırmam iki hissəyə ayırmaq olar:

1. birgə müəssisənin yaradılması mütləqliliyini önə çə-
kən problemin əsaslandırılması və onun məqsədlərinin xülasə edilməsi;

2. yaradılacaq müəssisənin fəaliyyətinin vacib şərtləri.
Texniki - iqtisadi əsaslandırmanm 1-ci hissəsində aşağıdakı aspektlər nəzərdən keçirilir:

1. 
   əsas bazarlarm ümumi xarakteristikası;
   

1. 
   istehsal olunan məhsulun, onun tərkibinə aid olan
   xüsusiyyətləri göstərilməklə təsvir edilməsi;
   

3. 
   tətbiq edilən texnologiyanın ümumi xarakteristikası;
   
4. 
   tərəfdaşlar və tələb olunan işçi heyəti kəmiyyəli
   haqqmda siyahı;
   
5. 
   layihənin ümum maliyyə-iqtisadi qiymətləndiril-
   məsi.
   
6. 
   Texniki - iqtisadi əsaslandırmanın 2-ci hissəsi aşağıdakı bölmələrin işlənilməsini nəzərdə tutür:
   

• 
  birgə müəssisənin yaradılmasma kapital qoyuluşu (layihənin reallaşdırılması rnüddəti üzrə (illər) kapital qoyuluşunun ümumi həcmi, strukturu və bölüşdürülməsi;
  
• 
  nizamnamə fonduna qoyuluşlar və kreditlər hesabına tərəf-
  daşlar tərəfındən maliyyələşdirilən kapital qoyuluşlarınm
  həcmi);
  

• 
  cari xərclər (məhsul vahidi istehsalmın bütün ele-
  mentləri üzrə və ümumi buraxılış həcmi üzrə xərclər);
  

• 
  resurs təminatı (tələb olunan həcmdə resursların,
  resurs mənbələrinin, onların əldə olunması və istehsalda
  istifadə edilməsi şərtlərinin əsaslandırılması);
  
• 
  birgə müəssisənin funksiyalaşdırılması nəticələri
  (natural və dəyər ifadəsində məhsulun reallaşdırılması ,yə
  istehsalı həcmlərinin, eləcə də birgə müəssisənin ümumi-
  likdə və tərəfdaşlarm ayrılıqda əldə etdikləri gəlirlərin he-
  sablanması);
  
• 
  məhsul satışı (öz ölkəsində və xaricdə məhsulun
  reallaşdınlması üzrə təklif olunan metod, vasitə və kanal-
  ların təsviri);
  

Birgə müəssisələrin yaradılmasının texniki - iqtisadi
əsaşlandırmasmm bir neçə variantmm işlənib hazırlanması
və onlardan ən optimalınm seçilməsi daha məqsədəuy-
ğundur.