Mövzu istehsal xərcləri və mənfəət. Firmanın gəlirləri və mənfəətinin maksimumlaşdırılması

6	22,5	13
9,5
7	24,5	16	8,5
8	26	19,5	6,5
9	27	23,5	3,5
10	27,5	28	-0,5

Q-İsethsal həcmi, TR- Ümumi gəlir, TC-Ümumi xərc, TP- Ümumi mənfəət

Cədvəl və qrafikdən də gördüyümüz kimi maksimum mənfəət 6 cı isethsal həddində olmuşdur.
İkinci prinsip əsasında müqayisə apardıqda isə marjinal mənfəət anlayışından istifadə edirlər. Marjinal mənfəət firmanın isethsal etdiyi hər əlavə məhsuldan əldə etdiyi mənfəəti ifadə edir və marjinal gəlirlə marjinal xərclərin fərqi kimi hesablanır:
Marjinal mənfəət=MR-MC

Q	TR	TC	TP	MR	MC	MP
0	0	5	-5	-	-	-
1	5	5,5	-0.5	5	0,5	4,5
2	9,5	6	3,5	4,5	0,5	4
3	13,5	7	6,5	4	1	3
4	17	8,5	8,5	3,5	1,5	2
5	20	10,5	9,5	3	2	1
6	22,5	13	9,5	2,5	2,5	0
7	24,5	16	8,5	2	3	-1
8	26	19,5	6,5	1,5	3,5	-2
9	27	23,5	3,5	1	4	-3
10	27,5	28	-0,5	0,5	4,5	-4

6. Azalan məhsuldarlıq qanunu

Azalan məhsuldarlıq qanunu bir isethsal amilinin həcmi artıqca onun hər bir vahidi hesabına daha az məhsul isethsal edilməsi, yəni son hədd məhsuldarlığın azalmasıdır. Başqa sözlə, əgər biz hər hansı bir isethsal amilinin sayını artırsaq, hər yeni gələn isethsal amili əvvəlkinə nisbətən daha az məhsuldar olacaqdır. Aşağıdakı cədvəl əsasında Azalan məhsuldarlıq qanunu başa düşək. Hər bir müştərinin 10 manatlıq mənfəət gətirdiyini fərz edək.

Masaların sayı	Müştərilərin sayı	Məcmu mənfəət	Marjinal mənfəət
10	100	1000	-
11	110	1100	100
12	118	1180	80
13	124	1240	60
14	128	1280	40
15	130	1300	20
16	128	1280	0
17	120	1200	-80
18	110	1100	-100

Göstərilən misaldan da gördüyümüz kimi masaların sayının arması onun həddən artıq yüklənməsinə və məhsuldarlığın azalmasına səbəb olur.

7. Uzunmüddətli dövrdə isethsal xərclərinin təhlili
Uzunmüddətli dövr qısamüddətli dövrdən fərqləndirən əsas xüsusiyyət bu dövrdə sabit xərclərin olmamasıdır.
Bu dövrdə sabit xərclər olmadığından uzunmüddətli dövrdə məcmu xərclər əyrisi (LTC- Long-Run Total Cost) koordinat başlanğıcından başlayır və müsbət meyilliyə malikdir.