Mövzu Layihə nədir? Layihəni xarakterizə edən əsas xüsusiyyətlər

4.6. Dəyərin idarə edilməsi
Dəyər faktoru layihənin həyata keçirilməsi və onun nəticələrinin dəyərləndirilməsi prosesində əsas göstəricilərdən biridir, bu səbəbdən dəyər layihələrin idarə edilməsində əsas obyektlərdən biri sayılır.
Dəyərin idarə edilməsi funksiyalarına layihə ilə bağlı çəkilən xərclər üzrə smetanın, maliyyələşdirmə və büdcə mənbələrinin müəyyənləşdirilməsi, pul axınının planlaşdırılması, gəlir və mənfəətin proqnozlaşdırılması, xərcə və pul vəsaitinin daxil olmasına nəzarət və xərclərin artımı ilə əlaqədar qərarların qəbul edilməsi daxildir. Bütün bunlar PMİ USA tərəfindən təqdim edilmiş aşağıdakı sxemdə öz əksini tapmışdır.
Dəyərin idarə edilməsinin başlıca vəzifəsi layihənin büdcə çərçivəsinə riayət olunması və onun həyata keçirilməsi nəticəsində nəzərdə tutulan gəlirin əldə edilməsidir. Qeyri-sabit iqtisadiyyatın hökm sürdüyü şəraitdə layihə üzrə yatırılan investisiyanın səmərəliliyinin təyin edilməsi metodları dəyərin idarə edilməsinin əsasında durmalıdır.
Dəyərin idarə edilməsi
 Dəyərin qiymətləndirilməsi və proqnozlaşdırılması
 İqtisadi təhlil
 İcranın real olması
 Rentabellik və gəlir:
▪ Kapital qoyuluşu üzrə planlar
▪ İnvestisiyanın qaytarılması
▪ Birbaşa xərclər
▪ Pul axınını
▪ Risklərin təhlili
 Maliyyə
 Layihənin iqtisadi cəhətdən qiymətləndirilməsi
 Layihədə investisiyanın həcmi:
▪ Qabaqcadan qiymətləndirmə
▪ Konsepsiya fazasında qiymətləndirmə
▪ Layihələndirmə dövründə qiymətləndirmə
▪ Təfərrüatı ilə qiymətləndirmə
▪ İstismara veriləndən sonra qiymətləndirmə
 Gözlənilməyən xərclər üçün ehtiyatlar
 İnflyasiyanın qeydə alınması
 Proqnozlaşdırma:
▪ Təcrübəyə əsasən
▪ Hesabatlara əsasən
▪ Realizəetmə prosesində
 İqtisadi-statistik metodlar:
Smeta və büdcə
 İşlərin dekompozisiyası
 Kodlaşdırma sistemi
 Smetanın tərtib edilməsi:
▪ Məsrəflərin planlaşdırılması
▪ Dəyişikliklərin qiymətləndirilməsi
 Pul vəsaitinin axını
 Gözlənilməyən xərclər üçün ehtiyatlar
 Əsas texniki-iqtisadi və dəyər göstəriciləri
 Mühasibat uçotu sistemi
 Maliyyələşdirmə qaydaları və yerinə yetirilən işlərin və xidmətlərin ödənilməsi
Dəyərə nəzarət
 Təsnifatlar
 Siyasət
 Prosedurlar
 İnformasiya sistemi və onun təsvir edilməsi
 Gözlənilməyən xərclər üçün ayrılmış ehtiyatların idarə edilməsi
▪ Layihənin və planın dəyişdirilməsi
▪ Reklam işi
▪ Risk ehtimalı
▪ Ehtiyatlar
 Smetanın və büdcənin monitorinqi
 Kənaraçıxma hallarının təhlili:
▪ İnteqreal kənaraçıxmalar
▪ Hər bir vəziyyətin təhlil edilməsi
▪ Keçmiş dövrlərdəki kənaraçıxmalar
▪ Plan
 Layihənin dəyərinin vəziyyəti haqqında hesabat
 Layihənin dəyər göstəricilərinin təhlili
 Dəyərin tənzimlənməsi üçün korrektor
Dəyər göstəricilərinin istifadə edilməsi:
 Layihənin realizə təcrübəsi üzrə verilənlər bazası
 Funksional vəzifələr sxemi
 Layihə başa çatdıqdan sonra nəticənin və təcrübənin təhlil edilməsi və gələcək işlər üçün təkliflərin hazırlanması
 Konsepsiyadan başlayaraq sona qədər bütün həyat dövrünün qiymətləndirilməsi
 Funksional-dəyər və ümumi dəyərin təhlil edilməsi
 Kompüter işləri:
▪ Tətbiqi məsələlər üçün verilənlərin bazası .