Mövzu : 15 RABİTƏLİ NİTQİN MAHİYYƏTİ VƏ NÖVLƏRİ: İFADƏ TƏLİMİ. İNŞA VƏ ESSE HAQQINDA MƏLUMAT. Plan İfadə yazılar
İnşa təlimi (inşanın növləri) İfadə formasına görə inşalar
Təlim əhəmiyyətinə görə inşalar
Janra görə inşalar
Materialın əldə edildiyi mənbəyə görə inşalar
Şagirdlərin müstəqilliyinin dərəcəsinə görə
ƏDƏBİYYAT 1.Y.Ş.Kərimov. İbtidai siniflərdə ana dilinin tədrisi metodikası. Bakı, 1997.
2.Orta məktəbdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası. II hissə, Maarif, 1977.
3.A.Abdullayev. İbtidai məktəbdə Azərbaycan dili tədrisinin metodikası. Bakı, 1962.
4.B.Əhmədov. Azərbaycan dili təltiminin qanunları, prinsipləri və metodları. Bakı, 1974.
5.Y.Kərimov Ana dilinin tədrisi metodikası (dərslik) “Kövsər ”nəşriyyatı
Bakı, 2011,2015
6.Ş.Nəbiyeva Ana dili tədrisi metodikasının aktual problemləri . Bakı,2010
7.A.Məmmədov Azərbaycan dilinin tədrisi tarixi (dərs vəsaiti). Bakı,2011
8.Y.Kərimov Ana dili tədrisi metodikasının nəzəri problemləri . Bakı,2005
9.İbtidai siniflərdə “ Müəllim üçün metodik vəsait”I, II, III, IV siniflər üçün
İfadə rabitəli nitqin birinci və mühüm mərhələsidir. İfadə yazılar üzündən köçürmə və imlalara nisbətən mürəkkəb çalışma növü olub, müəllim və şagirdlərdən böyük zəhmət tələb edir. Bu isə II sinifdən başlanılır. Əvvəlcə dağınıq verilmiş cümlələrdən hekayə quraşdırılır, şifahi məşğələlərin ardınca uşaqlar yazılı ifadələrə hazırlaşırlar. Uşaqlar II sinifdə 20-30 sözdən, III sinifdə isə 70-80 sözdən ibarət ifadə yazılar, IV sinifdə onlar 100-110 sözdən ibarət ifadə yazmağı bacarmalıdırlar.
İfadə üzərində işin 3 mərhələsi var:
1. İfadəyə hazırlıq; 2. İfadənin yazılması; 3. Səhvlər üzərində iş.
İstidai siniflərdə ifadə yazılar öyrədici xarakter daşıyır. İfadələrin növləri müxtəlifdir. Mətnin məzmununa görə ifadələr 3 növə ayrılır; nəqli ifadələr, təsvir xarakterli, mühakimə xarakterli ifadələr. İfadə yazılar şagirdləri elmi-kütləvi xarakterli mətnlər üzrə ifadə yazmağa, müstəqil, yaradıcı inşaya hazırlayır.