qxP= + xq (3)
Müəssisələr zərərlə işlədikdə sabit xərclərin azaldılması imkanları çox məhdud olur. Həm də sabit xərclərin əsassız olaraq azaldılması, öz növbəsində idarəetmənin zəifləməsinə səbəb ola bilər. Zərərlə işləyən müəəsisələrin maliyyə vəziyyətiyüksək mənfəətli məhsul çeşidlərini məjnimsəməyə, məhsul çeşidlərininstruktrunu dəyişdirməyə imkan verir. Ona görə də, bazar qiymətləri şəraitində zərərsiz işləmək, yəni zərərsizlik səviyyəsinin azaldılması ehtiyatlarını istehsal fəaliyyətində axtarıb tapmaq tələb olunur.
Daha aydın görmək üçün rəqəmlərə müraciət edək: planlaşdırılan ayda məhsul satışının həcmi 52800man, dəyişən xərclər 47000min manat və sabit xərclər 6400min man. həcmindədir. Bu halda məhsul istehsalı və satışından zərər məbləği 600min man= (52800-47000-6400) olur. Zərərlilik səviyyəsi 1,12 %=(600x100) : (47000+6400) olan müəssisənin rəhbərliyi zərərdən qurtulmaq, rentabelliyi artırmaq üçün məhsul istehsalı və satışını çoxaltmağa çalışmalıdır. İstehsal amillərinin təhlilində cari məsrəflərin idarə edilməsini yaxşılaşdırmaqla, satışın həcminin çoxaldılması hesabına zərərliyin son nöqtəsini, yəni rentabellik astanasını təyin etmək lazım gəlir.
Rentabellik astanası aşağıdakı düsturla hesablanır:
Dostları ilə paylaş: |