Moyli ekinlarning umumiy tavsifi

Biologik xususiyatlari. Kungaboqar yuqori ekologik plastiklikka ega. U Shimoliy Amerikaning cho‘l mintaqasida havo namligi past, ammo harorat yuqori bo'lgan kontinental iqlim sharoitida shakllangan. Shu- ning uchun O‘zbekistonda kungaboqarning o‘sishi uchun qulay sha- roit bor.
Haroratga talabi. Kungaboqar urug'lari 4—5 °C haroratda ko‘kara boshlaydi, ammo maysalarning qiyg‘os unib chiqishi uchun 10—12 °C harorat zarur. Haroratning ko‘tarilishi maysalarning unib chiqishini tezlashtiradi. Harorat 8—10 °C da urug‘larning ekishdan unib chiqish- gacha bo‘lgan davrda 15—20 kun, 20 °C bo‘lganda — 6—8 kunni tashkil qiladi. Ekishdan unib chiqishgacha davrda 140—160 °C faol harorat yig‘indisi talab qilinadi. Maysalari qisqa muddatli — 8 °C sovuqqa bardosh beradi. Shuning uchun kungaboqar urugiarini erta muddat- larda ekish tavsiya etiladi.
Maysalar hosil bo‘lgandan keyin o'simlikning haroratga talabi or- tib boradi. Gullash va undan keyingi davrda o'simlikning rivojlanishi uchun qulay harorat 25—27 °C. Gullash fazasida 1—2 °C sovuqdan gullar sezilarli zararlanadi va keyinchalik to‘la nobud bo'ladi.
Namlikka talabi — yuqori. Biomassa va urug' hosilining shaklla- nishi uchun o'stirish mintaqasiga bog'liq holda, kungaboqar 1 ga maydonda 2000—5000 m³ va undan ortiq suv sarflaydi. Transpiratsiya koeffitsienti 400—700 gacha o'zgaradi. Bitta o'simlik o'suv davrida 200 kg dan ortiq suv talab qiladi.
Kungaboqar eng ko'p suvni savatchalaming hosil bo'lishi — gul­lash davrida 60 %, maysalash savatchalaming hosil bo'lishida 23 %, gullash, pishishda 17 % sarflaydi.
Gullashgacha va o'suv davrining oxirida tuproqda namlik CHDNS 70 %, gullash davrida 80 % ushlansa kungaboqar eng yuqori hosil shakllantiradi (Krujilin).
Gullashning boshlanishida namlik yetishmasligi ko'p gullarning ochilmasdan qolishiga sabab bo'ladi.
Tuproqqa talabi. O‘zbekistonda kungaboqar unumdor bo‘z, o‘tloq, o‘tloq-bo‘z tuproqlarda yaxshi o‘sadi. Kungaboqar og‘ir loy, qumloq, kislotali, kuchli sho'rlangan tuproqlarda yaxshi o'smaydi. Tuproq muhiti — 6—6,8 bo'lganda yaxshi rivojlanadi.