Moyli ekinlarning umumiy tavsifi

Yorug‘likka talabi. Kungaboqar yorug‘sevar, qisqa kun o‘simligi. Shimoliy mintaqalarda o‘sish davri uzayadi. Bulutli ob-havoda, soya- langanda rivojlanish sekinlashadi, hosil kamayadi, 11—12 kunga tez- lashadi.
Oziqa moddalarga talabi. Kungaboqar oziqa moddalarga talabchan. U, ayniqsa, kaliyni ko‘p o‘zlashtiradi. 1 s urug‘ va shunga muvofiq o‘suv organlarini hosil qilish uchun tuproqdan 6 kg azot, 2 kg fosfor, 10 kg kaliy o‘zlashtiradi. Ularning nisbati 3:1:5.
Eng ko‘p azotni o‘simlik savatchalarning hosil bo'lishidan gullash- gacha, fosforni unib chiqishidan gullashgacha o‘zlashtiriladi. Kaliyni savatchalarning hosil bo‘lishidan yetilishigacha o‘zlashtiradi. Fosforga eng talabchan davri dastlabki rivojlanish fazalari. Fosfor yetishmagan- da barglarda uglevod va aminokislotalar miqdori kamayadi, urug‘da moy to‘planishi pasayadi, o‘simlik rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Urug‘da oqsil va moyning to‘planishi. Kuchaytiriigan azotli oziq- lanish urug'da moy miqdorini kamaytiradi, ammo fosfor bilan bir- galikda qo‘llanilganda ijobiy natija beradi. Kaliyning moy to‘planishdagi vazifasi kam o‘rganilgan.
Tuproqda namlikning ortishi bilan urug'dagi moy miqdori oshadi, yod va kislota soni ma’lum miqdorgacha kamayadi.
Rivojlanish fazalari. Kungaboqar o‘suv davrida unib chiqish, barg- larning hosil bo‘lishi (unib chiqishdan 4—5 juft haqiqiy barglarning hosil bo‘lishigacha), differensiyalash (4—5 juft barg hosil bo‘lishidan 9—10 juftgacha), gullash (boshlanishi-oxiri), urug'larning shakllanishi va toMishi, pishish fazalarini o‘taydi.
Savatcha ertapishar navlarda 2—3 juft, kechpishar navlarda 3—5 juft barglar hosil bo‘lishi bilan shakllana boshlaydi. Gullash tugagandan keyin 8—10 kun o‘tgach savatcha maksimal kattalikka ega bo‘ladi, lining o‘sishi esa sarg‘ayguncha davom etadi. Savatchalarning pishishi navga, o‘sish sharoitiga qarab unib chiqishdan 70—130 kun o‘tgach kuzatiladi.
Navlar: O‘suv davri tezpishar navlarda 80—100, ertapisharlarda 100— 120, o‘rtapisharlarda 120-140 kun.
Kungaboqarning O‘zbekistonda Krasotka, HS—8506, Cambred-1254, Luchaferul navlari Davlat reyestriga kiritilgan.