Müəllimlərin çətin yeniyetmələrlə işləmələri üçün təlim planı. Təlimin məqsədi

Özünü tənzimləmə sahəsində seçim əxlaqi qanunauyğunluğunu formalaşdırmaq lazımdır: vicdan, özünə hörmət, özünü tənqid, davranışını başqaları ilə əlaqələndirmək bacarığı, bütövlük, özünü idarəetmə, əksetmə və s.

Öz-özünə tənzimləmə, S. L. Rubinşteynin xarici tərəfindən daxili içəri keçməsi ilə bağlı tanınmış düsturuna uyğun olaraq həyata keçirilir: özünü tənzimləmə bir çox xarici şərt, imkan, vəzifənin olması halında hərəkət istiqamətini təmin edən bir sistem olaraq həyata keçirilir.

Özünü tənzimləmə sahəsinə təsir üsulları uşaqların zehni və fiziki özünü tənzimləmə bacarıqlarını inkişaf etdirməyə, həyatı təhlil etmə bacarıqlarını inkişaf etdirməyə, uşaqlara davranışlarını və digər insanların vəziyyətlərini anlamaq bacarıqlarını öyrətməyə yönəldilmişdir.

İnsanların fəaliyyəti yaradıcı fəallığı stimullaşdırmaq və dağıdıcı niyyət və səyləri əngəlləmək üçün yaradılan ictimai norma və dəyərlərin təsiri ilə tənzimlənir, rüsvay edilir və ya əksinə, məhdudlaşdırılır. Bloklama, maneə törətmə və maneə törətmə funksiyaları işə yaramadığı və insan hərəkətləri sivil yataqxananın normalarından kənara çıxdıqda, anormativ davranış fenomeni meydana çıxır ki, bu da ümumiyyətlə sivil yataqxananın normativ-dəyər stereotipləri çərçivəsinə sığmayan şəxslərin sosial hərəkətləri kimi başa düşülür.

Şübhəsiz ki, deviant davranışlı bir uşağa münasibətdə reallaşdırılan pedaqoji məqsəd, cəmiyyətin tamhüquqlu üzvü olmağa, fərdi potensialını reallaşdırmağa kömək etməyə əsaslanır. Uşağın davranışlarını yenidən qiymətləndirmə ehtiyacını dərk etməsi üçün şərait yaratmaq lazımdır. Eyni zamanda, deviant davranışlı uşaqların sosial münasibətlərinin bu xüsusiyyəti özünü göstərir: bir tərəfdən, əksər hallarda davranışlarını normal, mənəvi mövqelərinə uyğun olaraq qəbul edirlər, digər tərəfdən, hərəkətlərinə hər hansı bir mənfi qiymətləndirməni şəxsən onlara qarşı ədalətsiz münasibət kimi qəbul edirlər.

Sapma bir uşağın tərbiyəsi yalnız uşağın özünün ətrafdakı sosial mühitlə qarşılıqlı əlaqəsində olan fəaliyyəti əsasında baş verir. Əslində təhsildə məqsəd özünü təhsili vəziyyətini yaratmaq olacaq.

Uşağın fəaliyyəti haqqında danışarkən, təsəvvür etməliyik ki, bu, onun motivasiyasından çox asılıdır. Buna görə müəllim, hər şeydən əvvəl uşağın ehtiyac və motivlərinə etibar etməli, bu anda uşaq üçün ən vacib olanı müəyyənləşdirməlidir.