Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Qarshi filiali
TT va KT fakulteti RI 11-21 guruh talabasi Samadova Sevinchning Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlari fanidan tayyorlagan 1-MUSTAQIL ISHI Mavzu: Dasturlashda ma’lumotlar tuzilmasining o‘rni va ahamiyati
Reja:
1. Ma'lumotlar tuzilmalari o'zi nima?
2. Ma'lumotlar tuzilmalari dasturlashda eng ko'p ishlatiladigan tuzilmalardir.
Ma'lumotlar tuzilmalari o'zi nima?
Barcha dastur yoki dasturiy mahsulotning asosida ikkita birlik yotadi: ma'lumotlar va ular ustida qandaydir amallarni bajarish algoritmlar. Algoritmlar ma'lumotlarni biz yoki dastur uchun foydali bo'lgan axborot ko'rinishiga keltiradi. Algoritmlar shu ma'lumotlar ustida amallarni (o', dasturiy ta'minot, yangilash, o'chirish) samarali va tez bajara olish uchun biz shu ma'lumotlarni ma'lum bir strukturaga solgan holda saqlashimiz kerak bo'ladi. Demak shunday, Ma'lumotlar tuzilmasi - bu ma'lumotlarni samarali o'qish va o' yordam beradi, ma'lumotlarni saqlash va boshqarishning bir formatga solingan shaklidir. (Manba: Vikipidiya) Soddaroq qilib aytganda, ma'lumotlar tuzilmasi - bu ma'lumotlarning ma'lum bir strukturaga solingan, ular o'rtasida ma'lum bir bog'lanishlar va ular bilan bog'liq ishlarni bajaruvchi funktsiyalardan tashkil topgan guruh. Eng sodda ma'lumotlarni tuzilmasiga misol qilib massiv (array)ni ko'rsatishimiz mumkin.
Quyida keltirilgan ma'lumotlar tuzilmalari dasturlashda eng ko'p ishlatiladigan tuzilmalardir. Ularga: 1. Qator (Qator) 2. Tegishli ro'yxat (bog'langan ro'yxat) 3. Navbat (Ceue) 4. Suyakka (Suyakka) 5. Hash jadvallar (Hash tables) 6. Daraxtlar (Daraxtlar) 7. Grafika (Grafikalar) kiritilgan. Ushbu bo'limning boshida 5 tuzilmalari bilan batafsil tanishib chiqamiz, ularning kuchli va zaif tomonlari va ulardan qanday foydalanish mumkinligi haqida gapirib beramiz. Boshqa ikkita struktura yanada murakkab va ular ichida boshqa ko'plab turlarga bo'linadi. Shuning uchun biz ularni keyinroq qoldiramiz. Bundan tashqari, barcha tuzilmalarning inglizcha nomi hamma joyda ishlatiladi va ularning nomi odatda tarjima qilinmaydi, men ularni asosan ingliz tilida ishlataman.
Ma'lumotlar tuzilmalari nima ekanligini qisman bilib oldingiz va ularning asosiy turlari bilan tanishdingiz. Biroq, bu joyga kelganingizda, " nima uchun turli ma'lumotlar tuzilmalari kerak?"Nima uchun bir xil turdagi universal ma'lumotlar tuzilmasidan foydalana olmaysiz? agar siz hayron qolmasangiz, bu yaxshi emas: "heck nima emas?") Keling, bu savolga javob topishga harakat qilaylik. Bundan oldin, ma'lumotlar tuzilmalari ustida bajarilishi mumkin bo'lgan asosiy harakatlarni ko'rib chiqaylik. Bunga quyidagilar kiradi: • Ko'rib chiqish (Traversing) • O'qish (Retrieving) • Qo'shish (Qo'shish) • Olib Tashlash (Olib Tashlash) • Qidiruv (Qidiruv) * Saralash (Saralash) * Termoyadroviy (termoyadroviy) o'z ichiga oladi.
Ammo turli xil ma'lumotlar tuzilmalarida yuqoridagi harakatlar turli tezliklarda amalga oshiriladi. Misol uchun, ning oddiy misol olish qilaylik, qachon o(1) vaqt qator uchun ma'lumotlarni o'qish sarflanadi, va o(n) vaqt uni kiritish yoki olib tashlash uchun sarflanadi. Va Linkedinda buning aksi. Shuning uchun, masalan, dasturingizda juda ko'p kirish va o'chiriladigan ma'lumotlar mavjud bo'lsa-da, lekin juda kam o'qilishi mumkin bo'lsa, linked list ma'lumotlarni saqlash uchun Array-dan foydalanishdan ko'ra qulayroq hisoblanadi. Biroq, bu holatda ko'pincha bir nechta ma'lumotlar tuzilmalarini birlashtiradigan gibrid ma'lumotlar tuzilmalari ham qo'llaniladi. Biz keyingi darslarda bu haqda batafsil ma'lumotga ega bo'lamiz. Shu bilan biz ma'lumotlar tuzilmalari bo'yicha bugungi kirish darsini yakunlaymiz va keyingi darsdagi qatorlar va havolalar ro'yxati haqida batafsil gaplashamiz. Vektorlar va ularning xususiyatlari.
Agar siz hali ham foydalanish bo'lsa "toza" C tillo, agar ko'p yo'qotgan. Ostida "toza" tillo, men maxsus vazifalari va usullari holda C tillo odatiy foydalanishni anglatadi. Ushbu maqolani o'qib chiqib, agar yuqori darajada tillo bilan ishlash uchun qanday o'rganish ,tillo band (e'lon, ishga tushirish, qarash, tartiblashtirish va boshqa ko'plab operatsiyalar) bir necha satrlarda. Shunday, C vektor nima? Qisqacha aytganda, vektor dinamik qatorni taqlid qiluvchi mavhum model sifatida tavsiflanishi mumkin. Ushbu ta'rifni o'rganishga hojat yo'q bo'lsa-da, endi biz amaliyotni boshlaymiz va hamma narsa aniq bo'ladi. Agar biz dasturimizda vektorlardan foydalanishni istasak, biz header faylini kiritishimiz kerak < vector>:
g:
Natija: Kirish massivi: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Nusxalangan massiv: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Shunday qilib, biz massivlarni biz uchun odatiy tarzda ishga tushirdik,
Ma’lumotlar tuzilmasi — bu ma’lumotlarni samarali o’qish va o’zgartirish imkonini beruvchi, ma’lumotlarni saqlash va boshqarishning bir formatga solingan shaklidir. (Manba: Wikipidia) Soddaroq qilib aytganda, ma’lumotlar tuzilmasi — bu ma’lumotlarning ma’lum bir strukturaga solingan, ular o’rtasida ma’lum bir bog’lanishlar yaratilgan va ular ustida ma’lum amallar bajaruvchi funksiyalardan tashkil topgan guruh. Eng sodda ma’lumotlar tuzilmasiga misol qilib massiv (array)ni ko’rsatishimiz mumkin.
XULOSA
Biz bu bo’limda boshidagi 5 ta tuzilma bilan yaqindan tanishib, ularning kuchli va kuchsiz tomonlari va ularni qanday holatlarda ishlatish ma’qulligi haqida gaplashib o’tamiz. Qolgan ikkita tuzilma murakkabroq bo’lib ular o’z ichida yana ko’plab turlarga bo’linib ketadi. Shuning uchun ularni keyinroqqa qoldiramiz.
Bundan tashqari barcha tuzilmalarning hamma joyda ingliz tilidagi nomi ishlatilgani va ularning nomi odatda tarjima qilinmaganligi sababli keyingi o’rinlarda men ularning asosan ingliz tilidagi nomlarini ishlataman. Ma’lumotlar tuzilmalari nimaligi haqida qisman tasavvurga ega bo’ldingiz va ularning asosiy turlari bilan ham tanishib oldingiz Keling endi shu savolga javob topishga harakat qilamiz.
Mavzu: Ma’lumotlar turlari, ularni e’lon qilish va tasvirlash tushunchalari
Reja:
Axborotlarni tasniflash.
2. Vazifasiga ko`ra axborot.
3. Axborot tizimiuning turlari va tarkibi.
Axborotlarni tasniflash.
ma`lumotlarni telefaks yoki maxsus magnitli tashuvchilar vositasida uzatish. Odatda bu axborot maxsus agentliklar so`rovi bo`yicha amalga oshiriladi. Bunday axborot u yoki bu muammo yoki muhitga muvofiqligi, shuningdek, to`laqonligi va ishonarliligi bilan ajralib turadi. Ma`lumot va xabarlarni optik disklar (kompakt disklar)da uzatish so`nggi yillarda keng ommalashdi. Ularda nafaqat matn, balki istalgan boshqa video va audio axborot yozuvlari ham uzatiladi.