MühaziRƏ 1 Sistemli analiz və kompüter modelləşdirməsinin əsas prinsipləri Sistemli analizin əsas anlayışları. Sistemli analizin əsas prinsipləri. Sistemli analizin strukturu. Sistemli analizin əsas məsələləri. Sistemli yanaşma

1.Əsas məqsəd prinsipi.
Sistemli analiz aparmaq üçün ilk növbədə tədqiqatın məqsədi müəyyən 
edilməlidir. Yayğın, dəqiq olmayan məqsəd doğru olmayan nəticələrə gətirib çıxara bilər. 
2. Ölçmə prinsipi. 
Sistemin fəaliyyətinin effektivliyinin təyini üçün onu daha ümümi sistemin 
hissəsi kimi təsvir və analiz etmək lazımdır. 
3.Dayanıqlıq prinsipi. 
Sistem əsas məqsədə zamandan asılı
 
olmadan müəyyən başlanğıc şərtlərlə və 
müxtəlif yollarla çata bilər. Bu başlanğıc və sərhəd şərtləri üzrə dayanıqlıq formasıdır. 
4.Yeganəlik prinsipi. 
Bu sistemə vahid tam kimi və elementlərin məcmusu kimi baxılmanı 
nəzərdə tutur. Prinsip dekompozisiyaya yönəlib.

---

8 
5. Əlaqəlilik prinsipi. 
Bu prinsip sistemə başqa sistemin hissəsi kimi baxılmanı nəzərdə tutur.
6. Modulluluq prinsipi. 
Sistemi modullara ayırmaq və ona modullar məcmusu kimi baxmaq 
faydalıdır. Bu sistemin hissələri ilə birgə məcmu giriş-çıxışın analizini göstərir. 
7. İyerarxiya prinsipi.
Bu prinsip sistemin hissələrinə baxış ardıcıllığını müəyyən edir.
8. Funksional asılılq prinsipi.
Istənilən struktur sistemin və onun hissəsinin funksiyası ilə sıx 
bağlıdır. 
9.İnkişaf prinsipi. 
Sistem dəyişməli və mühitlə əlaqəli olmalıdır.Bu prinsip tendensiyaların və 
əvvəlki inkişafın nəzərə alınmasına dəstəkləyir. 
10. Desentralizasiya prinsipi. 
Qarşıya qoyulan məqsədə çatma üçün mərkəzləşmə dərəcəsi 
minimal olmalıdır. Mərkəzləşməmiş idarəetmənin mənfi cəhəti sistemin adaptasiya müddətinin 
artmasıdır. Mərkəzləşmiş idarəetmənin mənfi cəhəti mürəkkəb informasiya axınlarının 
idarəedilməsidir. 
 11. Qeyri-müəyyənlik prinsipi. 
Bu qeyri-müəyyənliklərin və təsadüfiliyin sistemdə nəzərə 
alınmasını nəzərdə tutur. 

---

9 
Bu prinsiplər ümumiliyə çox yüksək dərəcədə malikdirlər. Sistemli analizin strukturu problemin 
həlli texnologiyası baxımından şəkil 1-də verilib. 
Şəkil 1.Problemin həlli texnologiyası

---

10 
Problemin həlli texnologiyası dövri prosesdir. Problemin həlli üçün sistemli analiz (dekompozisiya, 
analiz, sintez) aparılır və problem aradan qaldırılır. Sistem sintez edilərkən analiz edilən sistem 
qiymətləndirilir. Təklif olunan fiziki sistem kimi sintez edilən sistemin reallaşdırılması problemin 
aradan qaldırılması dərəcəsini təyin etməyə və yeni real sistem əsasında qərar qəbul etməyə imkan 
verir. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki,