|
İnsan xarakterinin növləri və işgüzar ünsiyyətdə onların rolu. İşgüzar tərəfdaşların xasiyyəti, xarakteri ünsiyyət prosesinə təsir göstərə bilir. Ünsiyyət prosesində insanın xasiyyəti, temperamenti (latın dilində temperamentum hissələrin düzgün nisbəti, mütənasiblik deməkdir) özünü aydın şəkildə göstərir.
Xasiyyət növləri doktrinasının banisi məşhur qədim yunan həkimi və təbiətşünas alim Hipokrat sayılır. O iddia edirdi ki, insanlar bədənində dörd əsas mayenin nisbətinə görə fərqlənir: qan, selik, sarı safra və qara safra. Temperament növlərinin adı o dövrlərdən yaranır: sanguine (latın dilində sanguis “qan”, “həyat qüvvəsi”), xolerik (yunanca chole “Safra”), fleqmatik (yunan dilində “bəlğəm”) və melankolik (yunan dilində melene chole “qara safra”). Bədəndəki mayelərin nisbəti ilə bağlı fikirlər çoxdan köhnəlmişdir. Lakin daha yüksək sinir fəaliyyətinin növünə görə və davranışda, hisslərin gücündə insanın zehni xüsusiyyətlərinin cəmini təyin edən əsas terminin özü qalır.
Dörd növ xasiyyət (sanguine, xolerik, fleqmatik və melankolik) böyük filosof Aristotel, qədim Roma həkimi Galen (e.ə. II əsr) və alman filosofu Kant tərəfindən araşdırma mövzusu olmuşdur. XX əsrdə temperament sinir sisteminin xüsusiyyətləri ilə əlaqələndirən İ.P.Pavlov temperament növlərini köpəklər və sonra insanlar üzərində araşdırmışdır.
Xasiyyətin əsas növləri barədə qısa bir məlumat vermək yerinə düşər.
Dostları ilə paylaş: |
