Mühazirə-5 İşgüzar ünsiyyətin etikası və psixologiyası Plan

İşgüzar ünsiyyətin vacib psixoloji amili. İşgüzar ünsiyyətin vacib amili həmsöhbətlərin izlədiyi maraqların və məqsədlərin uyğunlaşdırılmasıdır.Bu da tez-tez münaqişəyə və onun həllinə ehtiyac yaradır. Qarşıdurma həllinin açarı müxtəlif səviyyələrdə, müxtəlif vasitələrlə həyata keçirilən inandırmadır. Şəxslərarası ünsiyyətin əsas psixoloji mexanizmlərini bilmək lazımdır. Bu, "boş" münaqişələrdən qaçmaqla işgüzar ünsiyyəti həyata keçirməyə kömək edir. İşgüzar qarşılıqlı münasibət ciddi davranış qaydalarına tabedir, lakin fərdi amil (yəni insan davranışının fərdi xüsusiyyətləri) işgüzar ünsiyyətdə heç də az yer tutmur.

Hər bir insanın fərdi xüsusiyyətləri və keyfiyyətləri var – intellektual, mənəvi, emosional, güclü, iradəli.

Ünsiyyətdə insanların davranışının ən tipik xüsusiyyətlərini, xarakter xüsusiyyətlərini və mənəvi keyfiyyətlərini bilmək və nəzərdən keçirmək böyük əhəmiyyət daşıyır. İşgüzar ünsiyyət insanın əxlaqi keyfiyyətlərinə və düzgünlük, dürüstlük, təvazökarlıq, alicənablıq, vəzifə və vicdan kimi kateqoriyalara əsaslanmalıdır. Hər bir insan cəmiyyətdə öz davranışını qurur, insanlarla ünsiyyət tərzini inkişaf etdirir.

Ünsiyyət tərzi çox fərqli məqamlardan – həm həyatın özündən, həm də insanlara münasibətdən asılıdır. Eyni zamanda ünsiyyət tərzi insanın müxtəlif vəziyyətləri necə qurmağa və başa düşməyə meyilli olduğunu, həyatına böyük təsir göstərdiyini, insanlara münasibətini, problemlərini həll etmək yollarını və şəxsiyyətini formalaşdırır. Hər bir insanın özünün ünsiyyət tərzi var. Bu da davranış və ünsiyyətdə xarakterik iz buraxır. İnsanlarla ünsiyyətin, qarşılıqlı əlaqə qurmağın səciyyəvi xüsusiyyətlərini əks etdirir.

Müasir sosial psixologiyada ünsiyyətin üç mühüm tərəfi qeyd olunur:

1. 
   ünsiyyət informasiya mübadiləsi kimi və yaxud ünsiyyətin kommunikativ tərəfi;
   
2. 
   ünsiyyət qarşılıqlı təsir prosesi kimi və ya ünsiyyətin interaktiv tərəfi;
   
3. 
   ünsiyyət insanların bir-birini qavraması, anlaması kimi və yaxud ünsiyyətin perseptiv tərəfi.