fazaların sayına görə müxtəlif cür olur:
Məsələn,
1.
Sistemlər komponentlərin sərbəstlik dərəcəsinə 4 cür olur.
S = 0 olduqda, invariant, yəni, variantsız
S = 1 olduqda, monovariant,
S = 2 olduqda, bivariant,
S > 2 olduqda isə polivariant sistem adlanır.
2.
Sistemlər
komponentlərin sayina görə sistemlər 3 cür olur.
K = 1 – birkomponentli,
K = 2 – ikikomponentli
K = 3 və ya K = n – 3 və daha çox komponentli sistem.
3.
Sistemlər fazaların sayına görə 3 cür olur.
f = 1 bir fazalı
Ф = 2 iki fazalı
Ф = 3 və ya Ф = n – 3 və daha çox fazalı sistem.
Bunlara misallar göstərək:
1) Su+buxar sistemi – iki fazalı (F=2), bir komponentli (K=1) olduğündan,
bunun sərbəstlik dərəcəsi S=1 olub, monovariant sistem əmələ gətirir.
2) Buz+su+buxar sistemi – üç fazalı (f=3),bir komponentli (k=1) sistem
olduğundan, bunun bunun sərbəstlik dərəcəsi S=0 olub, variantsız sistem
adlanır.(P=0,006; T=0,01
0
C )
Bu halda sistemin tarazlığını saxlamaq üçün amillərdən heç biri dəyişdirilə
bilməz. Əgər 1 amil dəyişdirilərsə, onda tarazlıqda olan fazalardan biri yox olur.
Əgər monovariant, bivariant və ya polivariant sistemlərin halını müəyyən edən
amillərdən biri müəyyən hüdudda ixtiyari dəyişərsə, onda nə fazaların sayı, nə də
sistemin halı dəyişməz.
Əgər f = 1 və K = 1 olarsa, onda S= 2 olar. Bu o deməkdir ki, hər iki amil
(T və P) müəyyən intervalda ixtiyari dəyişsə belə, nə fazaların sayı dəyişməz, nə
də sistemin tarazlıq halı pozulmaz.
Dostları ilə paylaş: |