Mühazirə Məşğələ Laboratoriya 6 7

Dielektrikdə elektromaqnit sahəsi (EMS). Dielektrik mühitdə ωε_m>>σ şərti ödənməlidir. Bu mühit üçün Maksvelin Ⅰvə Ⅱ tənlikləri aşağıdakı kimidir: rot H=ε_m∂E/∂t və rot E=-μ_m∂H/∂t. Buradan elektrik və maqnit sahəsinin ikinci tərtibdən diferensial tənliklərini almaq olar. Hər tərəfin rotorunu alaq:
rot rot H= ε_m∂/∂t(rot E);
rot rot H=grad div H-∇²H; grad div H=0.
Onda -∇²H=ε_m∂/∂t(-μ_m∂H/∂t); ∇²H= ε_m μ_m∂²H/∂t² (a);
Bu qayda ilə ES üçün ∇²E= ε_m μ_m∂²E/∂t² (b) yaza bilərik. Burada ∇²-Laplas operatorudur.
(a) və (b) ifadələri dalğa tənlikləri adlanır. Onlar fəzada yayılan və şüalanan enerji proseslərini tədqiq edən zaman geniş istifadə olunur.
Harmonik rəqslər üçün Maksvelin Ⅰvə Ⅱ tənlikləri aşağıdakı şəkildə yazılır: rot H= ίωε_mE; rot E=-ίωμ_mH.
Dielektrikdə EMS-nin veriliş parametrləri aşağıdakı düsturlarla təyin olunur:
Yayılma əmsalı: ; faza əmsalı: ; sönmə əmsalı: α=0.
Yayılma sürəti: ;
Dalğa müqaviməti: .Fəzada (μ=ε=1) olduğundan, km/san.; dalğa müqaviməti isə,
Om.
Dielektrikdə yastı (müstəvi) dalğa yayılan zaman E və H vektorları bir-birinə qarşılıqlı perpendikulyar olur. E və H kəmiyyətləri arasındakı münaibət dalğa müqavimətini verir (E/H=Z_d).