MühaziRƏ MİkrobiologiYA, sanitariya və GİGİyenanin iNKİŞAF tariXİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ

Sitrusmeyvələrinin  (limon,  portağal,  naringi  və  s.)  çürüməsi.  Bu 
xəstəliyiəsasən  iki  növ  göbələk  –  Penicilliumitalicum  (mavikif)  vəP.  digitatum 
(yaşıl 
kif) 
törədir.Birincihaldameyvələrinüzərindəyaşıl-mavikifəmələ 
gəlir, 
məhsulunsaxlanması 
vəya 
nəqledilməsizamanı 
kütləvi 
surətdəçürümə 
müşahidəedilir.İkincihalda isəəmələ gələn yaşıl kifmeyvəni dərhalçürüdür. 
Hər  ikihalda  göbələyin  mitselisimeyvə  lətinədaxilolur,  meyvənin  səthində 
isəkonidi daşıyıcılarıiləbirlikdəçoxlukifəmələ gəlir. 
Kartof  çürüdücüsü  (fitoftora).Xəstəliyin  törədicisiPhytophthorainfestans–
dır.Bu  göbələk  pomidor  və  badımcanı  da  zədələyəbilir.İnkubasiya  dövrühavanın 
istiliyindən  asılıdır.Göbələyin  mitselisinininkişafıüçün  minimal  temperatur  +1C; 
+3C,  maksimumtemperatur  isə  +30C  hesab  edilir.  Fitoftora  bitkinin  həm 
yarpaqlarını, həm də yumruları zədələyir. 
Sahələrdə əvvəlcə kartofların üzərində tək-tək (seyrək), yaxud külli miqdarda 
əzilmiş  ləkələr  əmələ  gəlir    (Şəkil  8.2).  Ləkələr  kəsildikdə  onların  altında  boz, 
yaxud  qonurlaşmış  sahələr  görünür.  Kartof  anbarda  saxlandığı  dövrdə 
onuntoxumasının  zədələnmiş  yerləri  çürüməyə  başlayır.Kəskin  zədələnmələr 
zamanı kartofun səthi codlaşır, rəngi isə bozumtul-qonur olur. 
Daha  sonra  kartof  saxlandıqca,  ondanəm  və  quru  çürümə  xəstəlikləri  də 
təzahür edir. 
Nəm  çürümə.  Xəstəliyin  törədicisi  –  Bacillus  cartovorus  və  Bacillus 
phytophthorus-dur.  Bu  bakteriyalar  zədələnmiş  və  yaralanmış  yerlərdən  kartofun 
içərisinə  daxil  olur  və  onun  parenximasına  yayılırlar.  Zədələnmiş  kartoflar 
yumşalır, qatı və ya sulu kütləyə çevrilir, pis qoxu verirlər. 

---

155