MühaziRƏ MİkrobiologiYA, sanitariya və GİGİyenanin iNKİŞAF tariXİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
Yüklə 1,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Çürümə xəstəliyi. Bu xəstəlik alma, armud, heyva, gavalı, ərik, şaftalı, gilas
və albalıda müşahidə olunur. Xəstəliyin törədicisi kif göbələyi Monilia fructigena- dır. Xəstəlik meyvə şirələnməyə başladığı dövrdə müşahidə edilir. 152 Xəstəliyin inkubasiya dövrü 5-10 gündür. Bundan sonra meyvədə ləkələr əmələ gəlir. Çürümə xəstəliyi nəticəsində meyvələr məhv olur və ya keyfiyyəti aşağı düşür. Xəstəliyin başlanğıcında meyvənin üzərində qonur rəngdə ləkələr əmələ gəlir. Sonra həmin ləkələr altında meyvə ləti (ətli hissə) yumşalır.Daha sonra meyvə ya ağacdan qopub düşür və ya büzüşür. Xəstəliyin törədicisi Monilia fructigena qeyri-müəyyən göbələklər sinfinə aiddir. Göbələyin mitselisi meyvə lətini məhv edir, spor əmələ gətirən üzvü isə meyvənin xarici təbəqəsində bozumtul-sarı rəngli topacıqlar şəklində inkişaf edir. Dəmgil. Bu xəstəliyə alma, armud, ərik, şaftalı, albalı və gilas tutulur. Xəstəliyi Fusicladium cinsli göbələklər törədir. ABŞ-da alma dəmgilini Venturia inaegualis, armud dəmgilini isə Venturia purna göbələyi törədir. MDB ölkələrində isə alma dəmgilinin törədicisi F.dendriticum, armudlarda isə F.pirinum-dur. Hər növ göbələk yalnız bir bitkidə xəstəlik əmələ gətirir. Göbələk təkcə meyvələri deyil, bitkinin yarpaqlarını da zədələyir(Şəkil 8.1). Göbələklər konidiya əmələ gətirməklə, həm qeyri-cinsi, həm də askospor əmələ gətirməklə cinsi yolla artırılır. Konidiyalar əsasən yazda və yayda dəmgil ləkələri üzərində, askosporlar isə yazda tökülmüş yarpaqlar üzərində əmələ gəlirlər. Xəstəliyə askosporlar və konidiyalar səbəb olanda inkubasiya dövrü 8-21 gün olur. Meyvələrin zədələnməsinə əsasən göbələyin konidiya mərhələsində olan mitseliləri səbəb olur. Meyvənin zədələnmiş yerlərində qonur rəngli xırda dairəvi, yaxud formasız ləkələr əmələ gəlir. Göbələk inkişaf etdikcə bu ləkələr də böyüyür və üzərləri məxməri yaşıl təbəqə ilə örtülür. Meyvənin zədələnmiş yerləri ağaclaşır və çatlar əmələ gəlir. Nisbətən köhnə ləkələr qəhvəyi rəngdə olur. Çürümə xəstəliyindən fərqli olaraq, dəmgil ağacda meyvələrin inkişafı zamanı qorxuludur. Lakin dəmgil ləkələri meyvələrin anbarda saxlandığı dövrdə də inkişaf edib, yayıla bilər. Anbarda isə bu xəstəlik zədələnmiş meyvələrdən sağlamlara keçir. 153 Bu zaman zədələnmiş meyvələrin əmtəə keyfiyyəti aşağı düşür. Birinci növ meyvələrdə dəmgil zədələri olmamalıdır, ikinci növ meyvələrdə isə yalnız xırda ləkələrin olmasına yol verilir. Yüklə 1,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|