5. Tərif. İki vuruğun hasili və vuruqlardan biri verildikdə ikinci vuruğu tapmaq əməlinə bölmə deyilir.
∶ yazılışında, a- bölünən, b-bölən, c isə qismət adlanır. a ədədini b ədədinə bölmək elə bir c ədədini almaq deməkdir ki, c ədədini b ədədinə vurduqda a ədədi alınsın.
Bölmə əməlinin aşağıdakı xassələrini qeyd edək:
I xassə. Cəmi hər hansı bir ədədə bölmək üçün, hər bir toplananı bu ədədə bölüb alınan qismətləri toplamaq lazımdır: İstənilən m və n mənfi olmayan tam ədədləri üçün ( ) ( ) ( ) bərabərliyi doğrudur.
II xassə. Fərqi hər hansı bir ədədə bölmək üçün azalan və çıxılanı həmin ədədə həmin ədədə ayrı-ayrılıqda bölüb, birinci qismətdən ikinci qisməti çıxmaq lazımdır:
İstənilən m və n mənfi olmayan tam ədədləri üçün ( ) ( ) ( ) bərabərliyi doğrudur.
Toplama, vurma, bölmə əməllərinin aşağıdakı xüsusi halları vardır:
1. ∶
2. ٠ ٠ ∶
3. ٠ ∶
Dostları ilə paylaş: |