Mundarija kirish i-bob. Ko’z optik sistemasi va uning tuzilishi

Ko`z ichi suyukligining sirkulyasiyasi. Kamera suyukligining manbasi siliar tana va uning usiklaridir. Bu suyuklik siliar tana tomirlaridan diffuz yul bilan va siliar epiteliyning aktiv ishtirokida qon zardobi orkali xosil buladi.
Kamera suyukligining asosiy xajmi rangdor parda korachik kirrasi va gavxar orasidagi kapillyar yorik orkali orka kameradan oldingi kameraga utadi. Keyin kamera suyukligidagi va shlemm kanalidagi osmotik bosim orasidagi farkka muvofik xolda diffuziya yuli bilan fontan yoriklar orkali shlemm kanaliga va uning olib ketuvchi kollektorlariga boradi, keyin suyuklik venalari orkali episkleral venalarga borib, u erdan qon okimiga tushadi.
Tomirli parda. Xorioideyaning tomirli sistemasi kalta orka kiprikli arteriyalar ko`rinishida namoyon buladi. Ular 6-8 tu bulib skleraning orka polyusidan chikib, kuyuk tomirli tutamni xosil kiladi. Xorioideya ko`rish uchun zarur tuxtovsiz tushib ketadigan ko`ruv purpuralarning kayta tiklanishini ta’minlovchi enenrgetik manba bulib xisoblanadi.
Gavxar. Gavxar ximik tarkibining uziga xos xususiyati undagi kup mikdordagi (35 dan yukori) oksil moddalarining borligidadir. Gavxar qon tomirlarga ega emas. Moddalar almashinuvi uchun zarur bulgan tarkibiy kismlar va almashinuv jarayoni maxsulotlarining ajralishi diffuziya va osmos yuli bilan boradi va juda sekin kechadi. Gavxarning oldingi kapsulasi yarim utkazgich parda vazifasini bajaradi. Gavxar oziklanishining regulyasiyasida gavxar oldingi yuzasining sub-kapsulyar epiteliysi va uning ekvatorial kismi ishtirok etadi.
Gavxar oziklanishining manbasi ko`z ichi suyukligi va kamera suyukligi xisoblanadi. Gavxar oziklanishi uchun zarur bulgan moddalarning etishmasligi yoki unga keraksiz, yot moddalarning kirishi normal moddalar almashinuvini buzadi va bu oksilning parchalanishiga, tolalarning ajralib ketishiga, gavxarning xiralashishi – kataraktaga olib keladi.
Shishasimon tana. Ximik xarakteriga ko`ra shishasimon tana organik kelib chikkan gidrofil gel xisoblanadi. Tarkibida 98 – 99 % suv bor. Shishasimon tana ko`zga anik shakl berib turadi, optik apparat kismlarining doimiy nisbatini xamda ko`z ichki qavatlarining mustaxkam yopishishishini ta’minlaydi. Shishasimon tanada qon tomirlar bulmaganligi sababli turli yalliglanish jarayonlari bu erda rivojlanmaydi. Shishasimon tanadagi uzgarishlar siliar tana, xorioideya, tur parda kasalliklariga boglik, chunki bu kismlardan chikkan ekssudat shishasimon tanaga tushadi. Ko`zning travmatik jaroxatlari va operatsiyadan keyingi asoratlar shuni ko`rsatadiki, shishasimon tana ko`zda turli xil infeksion jarayonlar chakiradigan bakteriyalar rivojlanishi uchun kulay muxit xisoblanadi.



2.2-rasm.