Mundarija kirish I. Bob maktabgacha ta’lim tizimida pedagogic jarayonlarni loyhalashtirishning dolzarbligi

O’yinning borishi:
Tarbiyachi: Bolajonlar, hayvonlarning bolalariga onasini topishga yordam beramiz.
Qo’zichoq nimaning bolasi? ..... (qo’yning bolasi)
Toychoq .... (otning bolasi)
Uloqcha .... (echkining bolasi)
Mushukcha (mushukning bolasi) Bo‘taloq ... (tuyaning bolasi)
Hozirgi kunda ta‘lim jarayonida interfaol uslublar ( innovatsion pedagogik va axborot texnologiyalardan foydalanib, ta‘limning samaradorligni ko‘tarishga bo‘lgan qiziqish, e‘tibor kundan- kunga kuchayib bormoqda. Zamonaviy texnologiyalar qo’llanilganda pedagoglar egallayotgan bilimlarni o‘zlari qidirib topishlariga, mustaqil o‘rganib, tahlil qilishlariga, hatto xulosalarni ham o‘zlari keltirib chiqarishlariga qaratilgan. Pedagog bu jarayonda shaxs va jamoaning rivojlanishi, shakllanishi, bilim olishi va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi. Shu bilan bir qatorda boshqaruvchilik, yo’naltiruvchi vazifasini bajaradi. Bunday o‘quv jarayonida pedagog asosiy figuraga aylanadi. Pedagog olimlarning yillar davomida ta‘lim tizimida Nega o‘qitamiz? Nimani o’qitamiz? Qanday o’qitamiz? degan savollarga javob izlash bilan bir qatorda Qanday qilib samarali va natijali o’qitish mumkin? degan savoliga javob beradilar. Bu esa olim va amaliyotchilarni o’quv jarayonini texnologiyalashtirishga, ya’ni «O’qitishni ishlab chiqarishga oid aniq kafolatlangan natija beradigan texnologik jarayonga aylantirishga urinib ko‘rish mumkin» degan fikrga olib keladi.
Bunday fikrning tug’ilishi pedagogika fanida yangi pedagogik texnologiya yo‘nalishini yuzaga keltiradi.
Bugungi kunda ta‘lim muassalarining o‘quv- tarbiyaviy jarayonda pedagogik texnologiyalardan foydalanishiga alohida e‘tibor berilayotganligining asosiy sababi quyidagilardir:
Birinchidan: pedagogik texnologiyalarda shaxsni rivojlantiruvchi ta‘limni amalga oshirish imkoniyatining kengligida. «Ta‘lim to‘g‘risida»gi Qonun va Kadrlar tayyorlash milliy dasturida rivojlantiruvchi ta‘limni amalga oshirish masalasiga alohida e‘tibor qaratilgan.
Ikkinchidan: pedagogik texnologiyalar o’quv-tarbiya jarayoniga tizimli faoliyat yondashuvini keng joriy etish imkoniyatini beradi.
Uchinchidan: pedagogik texnologiya pedagogni ta‘lim-tarbiya jarayonining maqsadlaridan boshlab tashxis tizimini tuzish va bu jarayon kechishini nazorat qilishgacha bo‘lgan texnologik zanjirni oldindan loyihalashtirib olishga undaydi.
To‘rtinchidan: pedagogik texnologiya yangi vositalar va axborot usullarini qo‘llashgahttp://hozir.org/nizomiy-nomidagi-toshkent-davlat-pedagogika-universiteti-infor.htmlasoslanganligi sababli, ularning qo‘llanilishi «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» talablarini amalga oshirishni ta‘minlaydi.
O’quv- tarbiya jarayonida pedagogik jarayonni to‘g‘ri tashkil etilishi pedagogning bu jarayonda asosiy tashkilotchi yoki maslahatchi sifatida faoliyat yuritishiga olib keladi. Bu esa tinglovchilardan ko’p mustaqillikni, ijodni va irodaviy sifatlarni talab qiladi. Har qanday pedagogik texnologiyalarning o‘quv- tarbiya jarayonida qo‘lanilishi shaxsiy jihatdan kelib chiqqan holda tinglovchini kim o‘qitayotganligi va pedagog kimni o‘qitayotganiga bog‘liq.
Pedagogik texnologiya asosida o‘tkazilgan mashg‘ulotlar yoshlarning muhim hayotiy yutuq va muammolarga o‘z munosabatlarini bildirishlariga intilishlarini–oshirib, ularni fikrlashga, o‘z nuqtai nazarlarini asoslashga imkoniyat yaratadi.
Hozirgi davrda sodir bo‘layotgan innovatsion jarayonlarda ta‘lim tizimi oldidagi muammoarni hal etish uchun yangi axborotni o‘zlashtirish va o‘zlashtirgan bilimlarini o‘zlari tomonidan baholashga qodir, zarur qarorlar qabul qiluvchi, mustaqil va erkin fikrlaydigan shaxslarga aylanadi Mavzu yuzasidan test savollari
Ta‘lim maktabgacha tarbiya yoshidagi bolaning bilish qobiliyatlarini muntazam-rejali ravishda rivojlantirib borish, bolalar bog'chasi tarbiya dasturida belgilangan eng oddiy bilimlar siste masi bilan qurollantirish, malaka va ko'nikmalarni shakllantirishdan iborat. Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga aqliy tarbiya berishda ta‘lim yetakchi rol o'ynaydi. Chunki, ta‘lim jarayonida aqliy tarbiyaga doir hamma masalalar hal etiladi. Ta‘lim bolalarga izchillik bilan bilim berishni, bu bilimlarni aniqlash va sistema lashtirishni, bilish jarayonlarini, tafakkur faolligini rivojlantirishni nazarda tutadi.
Ta‘lim kuzatuvchanlik, qiziquvchanlik va aqlning sinchkovlik, ziyraklik, tanqidiylik kabi sifatlarini rivojlantirishga yordam beradi. U jismoniy, estetik va mehnat tarbiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun ham zarurdir. Bog’chada bolalarga madaniygigiyenik ko’nikmalar, asosiy harakatlar o’rgatiladi, ular mada niy-axloqiy qoidalarni o’zlashtirib oladilar. Bolalarda o’quv faoliyatlari asoslari ta‘lim jarayonida hosil qilinadi, ularning maktabda muvaffaqiyatli o’qishi uchun muhim shart-sharoitlar yaratiladi. Ta‘limni ikki yo’l bilan amalga oshirish maqsadga muvoflqdir.
Birinchi yo‘li — bolalarning bilim, malaka, ko’nikmalarni kattalar bilan o’zaro munosabatda bo’lishi orqali egallab borishidir.
Ikkinchi yo’li — maxsus tayyorgarligi bor kishilarning maxsus o’quv muassasalarida bolalarni kerakli bilim, malaka, ko’nikma lardan rejali ravishda xabardor qilib borishidir. Bunday yo’l bilan ta‘lim berishdan maqsad yosh avlodni zamonaviy ishlab chiqa rishda, jamiyatning ijtimoiy-siyosiy, madaniy hayotida faol qatnashtirish uchun zarur bo’lgan fan yutuqlari bilan tanishtirishdir. Bolalarga ta‘lim berish jarayonida quyidagi metodlardan foydalaniladi: