Mundarija: kirish I. Bob. Raqobatning nazariy jihatlari va raqobatdosh firmalarni o‘rganishning asosiy usullari
"Insan" MChJning asosiy raqobatchilarining tahlili
Yüklə 100,24 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.3-jadval - O‘zbekistonda mebel ishlab chiqarish narxlari bo‘yicha statistik ma’lumotlar Tolyatti, (rub.)
- 2.4-jadval Raqobatbardoshlik omillari
- 2.5-jadval Raqobatchilarni omillar, ballar bo‘yicha baholash
- 2.4 Insan MChJ tashqi va ichki omillarining SWOT tahlili
- FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXAT
|
2.3 "Insan" MChJning asosiy raqobatchilarining tahlili
Hozirda “Insan” MChJ cheklangan o‘sish strategiyasiga amal qilmoqda. Korxona uchun samarali raqobat strategiyasini ishlab chiqish uchun raqobatchilarni aniqlash va uning raqobatbardoshlik darajasini baholash kerak. Insan MChJ uchun raqobatchilar hozirda Togliattida bir xil turdagi faoliyat bilan shug‘ullanadigan kompaniyalardir. Bular quyidagi kompaniyalar: “Continental” MChJ, “Buyurtmachi mebel” YoAJ, “Mebel” MChJ. Yaqin kelajakda boshqalar paydo bo‘lishi mumkin, ya’ni mebel bozori qisqaradi. Korxonaning raqobatbardoshligini baholashning ko‘plab usullari orasida biz uy xo‘jaligi korxonasi uchun eng mos bo‘lgan ierarxiyalarni tahlil qilish usulidan foydalanishni taklif qilamiz. “Tovarlarning raqobatbardoshligi” muammosining ierarxik tasviri ; Ekspertlar tijorat direktori va bosh buxgalter tomonidan taqdim etilgan "Insan" MChJ xodimlaridir. Mutaxassislar nisbiy ahamiyat shkalasidan foydalangan holda matritsa elementlarining nisbiy ahamiyatini yuqoridagi elementlar bilan muhokama qiladilar va solishtiradilar. 2.3-jadval - O‘zbekistonda mebel ishlab chiqarish narxlari bo‘yicha statistik ma’lumotlar Tolyatti, (rub.)
Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, Insan MChJ tashkiloti raqobatdosh kompaniyalar orasida o‘rtacha o‘rinni egallaydi. Bu erda narxlar biroz pastroq, ammo "Insan" MChJ kengroq xizmatlarni taqdim etadi. Shunday qilib, Togliatti bozorida "Insan" MChJ "Continental" MChJ, "Custom-made Furniture" YoAJ va "Mebel" MChJga nisbatan raqobatbardoshroq va etakchi o‘rinni egallaydi. Raqobatchilarning faoliyatini tahlil qilishda nafaqat narx va sifat xususiyatlarini, balki davlat talabiga ta’sir qiluvchi barcha omillarni hisobga olish kerak. Yuqorida aytib o‘tilgan tashkilotlarga qo‘shimcha ravishda, biz mebel ham olib kelingan bozor kabi raqobatchini ham hisobga olamiz. Keling, barcha raqobatchilar uchun har bir raqobatbardoshlik omiliga quyidagi miqdoriy baho beramiz: - yaxshi xususiyatlar - 1 ball, - qoniqarli xarakteristikalar - 0,5 ball, - qoniqarsiz xarakteristikalar - 0 ball. 2.4-jadvalda keltirilgan ma’lumotlar asosida omillarni baholaymiz va 2.5-jadvaldagi ma’lumotlarni umumlashtiramiz. 2.4-jadval Raqobatbardoshlik omillari
2.5-jadval Raqobatchilarni omillar, ballar bo‘yicha baholash.
Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, ro‘yxatga olingan raqobatchilar orasida xususiy mulkdorlarga 3,5 ga teng ballarning katta summasi to‘g‘ri keladi. Biroq, "Insan" MChJ tashrif buyurish bo‘yicha barcha boshqa tashkilotlardan, shuningdek, mebel bozoridan oldinda va Tolyatti shahridagi mebel ishlab chiqarish bilan shug‘ullanadigan korxonalarga nisbatan o‘zining etakchi mavqeini tasdiqlaydi. Olingan ma’lumotlarga qaraganda, bugungi kunda "Insan" MChJ kompaniyasi ishonchli obro‘ga, eng yuqori raqobatbardoshlikka va buyurtma asosida mebel ishlab chiqarish bozorida barqaror pozitsiyaga ega. Ammo bularning barchasi vaqtinchalik. Shunday ekan, “Insan” MChJ ushbu bozorda o‘zining yetakchi mavqeini qanday saqlab qolish haqida oldindan qayg‘urishi kerak. Bu erda siz raqobatchilar haqida ma’lumot to‘plashga e’tibor qaratishingiz kerak. Bu kompaniyaning raqobatbardoshligini oshirish uchun yagona maqsad bilan amalga oshiriladi. Agar u kompaniyaning o‘ziga xos xususiyatlarini oldindan belgilab, uni iste’molchilarga tushuntira oladigan faol pozitsiyani egallasa, kompaniyaning ishlari yanada muvaffaqiyatli bo‘ladi. Buning uchun esa yaxshi marketing xizmatiga ega bo‘lishingiz kerak. Sxematik jihatdan joylashishni aniqlash omillar guruhlarini hisobga oladigan tushuncha sifatida belgilanishi mumkin: -iste’molchi kutganlari; - raqobatchilarning tasviri. "Insan" MChJ kompaniyasi mebel ishlab chiqarish bozorida etakchi o‘rinni egallashda davom etishi uchun uning narxi va mebel ishlab chiqarish xizmatlari raqobatchilardan sezilarli darajada farq qilishi kerak, bu erda har bir mayda detal va teginish muhimdir. Mas’uliyat, e’tibor, har qanday savollarga malakali javob, bu "Insan" MChJning pozitsiyasi qanday bo‘lishi kerak va bu unga boshqa kompaniyalar bilan raqobatlashish imkonini beradi. 2.4 Insan MChJ tashqi va ichki omillarining SWOT tahlili Kompaniyaning bozordagi raqobatbardosh mavqeini tahlil qilish uchun tashkilot mahsulot sifati va raqobatbardoshligi sohasidagi samarali faoliyatga qanchalik tayyorligini baholash kerak. Ichki muhitni - uning kuchli va zaif tomonlarini, shuningdek, tashqi imkoniyatlar va tahdidlarni baholash odatda SWOT tahlili deb ataladi. Korxonada marketingni boshqarish tizimini tahlil qilish shuni ko‘rsatdiki, umuman olganda, tashqi muhitning ta’siri ijobiy, ammo kompaniyaning keyingi rivojlanishiga siyosiy va huquqiy muhit kabi omillar to‘sqinlik qilmoqda. Keling, 2.6-jadvaldagi ma’lumotlarga muvofiq amalga oshiriladigan "Insan" MChJning SWOT tahlilini o‘tkazamiz. 2.6-jadval “Insan” MChJ SWOT tahlil matritsasi
SWOT tahlili kompaniyaning kuchli va zaif tomonlarini aniqladi. Tuzilgan SWOT tahlil matritsasi bizga marketingni boshqarish tizimini takomillashtirish uchun kompaniya amalga oshirishi kerak bo‘lgan ustuvor tadbirlar ro‘yxatini shakllantirish imkonini beradi: 1. Marketing faoliyatini rivojlantirish 2. Reklama faoliyatini kuchaytirish 3. Qo‘shimcha iste’molchilar guruhlarini qamrab olish 4. Mahsulot sifatini oshirish 5. O‘z brendingizni shakllantirish. “Insan” mas’uliyati cheklangan jamiyati korxona va uning mahsulotlarining samarali imidjini yaratish bo‘yicha uchta yo‘nalishda ish olib boradi: tashqi, ichki va moddiy imidjini shakllantirish. “Insan” MChJning asosiy raqobatchilari “Kontinental” MChJ, “Buyurtmachi mebel” YoAJ va “Mebel” MChJ hisoblanadi. Ierarxiyaviy tahlil usulidan foydalangan holda korxonalarning raqobatbardoshligini baholash natijalariga ko‘ra, “Insan” MChJ Tolyatti bozorida “Kontinental” MChJ, “Custom-made Furniture” YoAJ va “Mebel” MChJga nisbatan raqobatbardoshroq va yetakchi o‘rinni egallaganligi aniqlandi. XULOSA Shunday qilib, kompaniyaning bozordagi mavqeini baholash, raqobatchilardan farq qiladigan xatti-harakatlar liniyasini yaratish, raqobatchilarning kamchiliklarini o‘z afzalliklaringizga aylantirish, raqobatchilardan o‘rganish - bularning barchasi raqobatchilarni tahlil qilish imkonini beradi. Ammo raqobatchilaringizdan nou-xau izlashga shoshilmang. Raqibingizni etakchiga aylantirgan "sehr" yo‘q. Bozorda etakchi mavqega erishish uchun siz tasvirni yaratish va kompaniyaning barcha tizimlarini disk raskadrovka qilish uchun ko‘p ishlarni bajarishingiz kerak. So‘rov - raqobatchilarni o‘rganishning yaxshi, ammo juda qimmat usuli. Shuning uchun, so‘rov o‘tkazishga qaror qilganda, siz ijobiy va salbiy tomonlarini tortishingiz va kerakli ma’lumotlarni boshqa usullar bilan olish mumkinligini tekshirishingiz kerak. Shunday qilib, tahlil va so‘rov vositalari hali ham nisbatan kamdan-kam qo‘llaniladi, ammo o‘z qiymatini anglagan va ularni o‘z faoliyatida joriy etgan korxonalar tezda aniq natijalarni olishni boshlaydilar: bu bozorda o‘z mavqeini mustahkamlashni va ularning sonining ko‘payishini o‘z ichiga oladi. sodiq mijozlar va xodimlarning qoniqishini oshirish va nafaqat savdo hajmini, balki foydani ham oshirish. Raqobatning salbiy usullari haqida gapirganda, shuni ta’kidlash kerakki, raqobat mavjud ekan, sanoat josusligi ham mavjud bo‘ladi, ya’ni. bu ikki hodisa bir-biri bilan bog‘liq; sanoat josusligining samaradorligini, albatta, inkor etib bo‘lmaydi, masalan, harbiy-sanoat kompleksining rivojlanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Va shunga qaramay, sanoat josusligining samaradorligiga qaramay, u sanoat, davlat va global miqyosdagi rivojlanishning o‘rnini bosa olmaydi, ilmiy tadqiqot ishlari va kashfiyotlar o‘rnini bosa olmaydi, chunki Agar siz doimo boshqa birovning o‘g‘irlangan mulkidan foydalansangiz, unda siz o‘zingizning rivojlanish salohiyatingizning bir qismini yo‘qotasiz, bu esa oxir-oqibat regressiyaga olib keladi. Umuman olganda, raqobat ijobiy tomonlarga qaraganda kamroq salbiy tomonlarni keltirib chiqaradi; raqobat iqtisodiyotdagi o‘z mavqeini suiiste’mol qiladigan monopoliyaga qaraganda ancha yomonroqdir. Bozor iqtisodiyoti faoliyatining chuqur asoslari uchun raqobatning ahamiyati juda katta. Raqobat bozor muhitining ajralmas qismiga aylandi va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishning zarur sharti hisoblanadi. O‘zbekistonning bozor iqtisodiy usullariga o‘tishi bilan jamiyatning iqtisodiy hayotida raqobatning roli sezilarli darajada oshdi. Shu bilan birga, barcha rivojlangan mamlakatlarda bo‘lgani kabi, O‘zbekiston Respublikasida ham raqobat muhitini saqlab qolish iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning muhim vazifasiga aylandi. Bularning barchasi raqobatning kompaniyaning marketing muhitida muhim omil sifatida paydo bo‘lishiga yordam berdi, tadqiqot va tahlil qilish zarurati bozorda faoliyat yurituvchi har qanday kompaniyaning iqtisodiy faoliyatiga sezilarli ta’siri bilan izohlanadi. Shu munosabat bilan raqobat tadqiqotlarini o‘tkazish har qanday kompaniyaning marketing xizmatining ajralmas vazifasidir. Bozorda raqobat bo‘yicha tadqiqotlar olib borish zarurati va ahamiyati nafaqat bozorda faoliyat yurituvchi korxonalarning marketing bo‘limlari rahbarlari tomonidan, balki zamonaviy tadqiqotchilarning marketing bo‘yicha ilmiy ishlari va nazariy ishlanmalarida ham qayd etilgan. Raqobatchi firmalarni o‘rganish uchun quyidagi vositalar taklif qilindi: - tahlil qilish usuli; - so‘rov usuli Tahlil va so‘rov vositalari hali ham nisbatan kamdan-kam qo‘llaniladi, ammo o‘z qiymatini anglab etgan va ularni o‘z faoliyatiga tatbiq etgan korxonalar tezda aniq natijalarni olishni boshlaydilar: bozorda o‘z pozitsiyalarini mustahkamlash, sodiq mijozlar sonini ko‘paytirish va xodimlarning qoniqishini oshirish , va nafaqat sotish hajmini, balki foydani ham oshirish. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXAT 1.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. – T. : O‘zbekiston , 2023. 2. Mirziyov SH.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvarь, №11. 3. Andreeva O.D. Biznes texnologiyasi: marketing. - T.: INFRA-T, 2020. - 224 b. 4. Golubkov E. Marketing va uning iqtisodiyotdagi roli // Marketing. - 2021. – T.: 3. - B.72-85. 5. Golubkov E.G. Marketing tadqiqotlari: nazariya, metodologiya va amaliyot. - 2-nashr, qayta ko‘rib chiqilgan. va qo‘shimcha. - T.: 2020. - 464 b. 6. Danko T.P. Marketing menejmenti: darslik. - 2-nashr, qayta ko‘rib chiqilgan. va qo‘shimcha .- T. :2020. - 334 b. 7. Zabelin P.V., Moiseeva N.K. Strategik menejment asoslari. - T.: "Marketing" axborot-tadqiqot markazi, 2021. - 195 b. 8. Knysh M.I. Raqobat strategiyalari: - Sankt-Peterburg.-T.:2021. - 284 b. 9. McConnell CR, Brew SL. Iqtisodiyot: tamoyillar, muammolar va siyosat. -T.: Per. s ingliz - Moskva: Respublika, 2020. - 799 p. 10. Maltsev A.A. Marketing: nazariya va amaliyot: Proc. qo‘llanma / A.A.Maltsev, L.G.Oshchepkova. – T.: Novosibirsk, 2022. - 156 p. 11. Marketing. Lug‘at / Azoev G.L., Zavyalov P.S., Lozovskiy L.Sh., Porshev A.G., Raizberg B.A. - T.: OAJ "Iqtisodiyot" NPO, 2020. - 362 b. 12. Marshall A. Iqtisodiyot fanining asoslari, 1-jild. Per. ingliz tilidan. - T .: Progress nashriyot guruhi, 2020 - 126 b. 13.Xalqaro marketing: Darslik. qo‘llanma / N.I.Pertsovskiy, I.A.Spiridonov, S.V.Barsukova; Ed. N.I.Pertsovskiy. - T .: Oliy maktab, 2021 - 239 b. 14.Moiseeva N. Marketing faoliyati kompaniyaning raqobatbardoshligi omili sifatida / N. Moiseeva, M. Konysheva // Marketing. - 2022. – T.: 6. - B.22-34. 15.Ozhegov S.I. va Shvedkova N.Yu. O‘zbek tilining izohli lug‘ati:. -T.: Azbukovnik, 2020. - 944 bet. Yüklə 100,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|