Musayev nihal valeh oğlu magistr dissertasiyasi

Logistika müəssisənin rəqabət qabiliyyətini artıran amil kimi.
Məhsulların istehsal edildiyi andan onun istehsal istehlakına qədər material axınlarının təşkili və idarə edilməsi üçün logistika tələbləri məhsulların tədarükçüləri və istehlakçıları arasında əlaqələrin inkişafına kömək edir. Təchizatçı özünün iqtisadi göstəricilərini yaxşılaşdırmaq maraqları naminə həm tərəfdaş-istehlakçının maraqlarını təmin etməyə, həm də məhsulların tədarükü üçün müqavilə münasibətlərinin inkişafı şərtlərini yaxşılaşdırmağa çalışır.
Logistik yanaşmalara əməl edən və üfüqi iqtisadi əlaqələri inkişaf etdirən müəssisələr müştərilərə xidmət prosesində, məhsulların ən az xərclə tədarük və çatdırılma keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasında bir-biri ilə rəqabət aparır. Logistik üsullar əmtəə bazarlarında rəqabət qabiliyyətini artırmaq üçün etibarlı vasitədir. Logistika tələblərinin həyata keçirilməsinin ən mühüm şərti məhsulların satın alınması, saxlanması, boşaldılması, yüklənməsi və daşınması xərclərinin azaldılması üçün ehtiyatların axtarışıdır. Nəqliyyat və saxlama əməliyyatlarının maya dəyərinin aşağı salınması rəqabətdə qazanc əldə etməyi və bazar münasibətləri sistemində liderliyi əhəmiyyətli dərəcədə müəyyənləşdirir.
Logistika idarəetmə mexanizminin inkişafı və tətbiqi daim maliyyə ehtiyatlarının və bütün digər növ resursların cəlb edilməsi ilə bağlıdır. İqtisadi islahatların ümumi uğuru və bazar münasibətlərinin inkişafı logistika sisteminin bütün hissələrinin fəaliyyətinin səmərəliliyindən və bu halda əldə edilən qənaətdən asılıdır.
Logistika əməliyyatları və xidmətlərinin müxtəlifliyi məhsul tədarükçüləri və istehlakçıları müəssisələrə xidmət göstərməkdə kommersiya vasitəçi təşkilatlarının imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirməyə imkan verir. Əvvəllər mövcud olan topdansatış bazaları və təşkilatları müəssisələrə geniş çeşiddə logistik xidmətlər göstərən vasitəçi inteqrasiya olunmuş xidmət təşkilatlarına çevrilir.
İstehsal və tədavül sahələrində logistikadan istifadə imkan verir:
- material axınının bütün yolu boyunca ehtiyatları azaltmaq;
- logistika zəncirindən malların keçmə vaxtını azaltmaq;
- nəqliyyat xərclərini azaltmaq;
- əl əməyinin dəyərini və yüklə əməliyyatların dəyərini azaltmaq.
Logistika malların satışı ilə bağlı xərclərə təsir göstərir. Belə xərclərə onların emalı, daşınması, anbarda saxlanması, inventarların idarə edilməsi, habelə malların qablaşdırılması, bazarın və istehlakçıların ehtiyat hissələri ilə təmin edilməsi, satışdan sonrakı xidmət və digər bu kimi fəaliyyətlərin yerinə yetirilməsi xərcləri daxildir. Logistika həm də firmaların bazarda mövqelərinin yaxşılaşmasına təsir göstərir ki, bu da onların orada payının artırılmasını nəzərdə tutur, firma və müəssisələrin balansının aktiv və öhdəliklərinin əsas elementləri vasitəsilə investisiya kapitalına təsir göstərir. Bu gün bir çox firmalar nağd pul çatışmazlığı ilə üzləşdiyindən, ""pul vəsaitləri və debitor borcları" kimi elementlər firmanın likvidliyi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir" və ən mühümləridir.
Logistika ehtiyatların azaldılması yolu ilə dövriyyə kapitalına təsir etdiyindən (bunlar xammal, yarımfabrikat, komponentlər və hazır məhsul ehtiyatlarıdır), deməli, logistika menecmenti şirkətin ehtiyat səviyyələri, nəzarət və idarəetmə dərəcələri ilə bağlı siyasətindən asılıdır. bu səviyyələrdən. Eyni zamanda, kreditorların hesablarına birbaşa aid olan xammal və materialların alınması siyasətindən onların dövriyyə kapitalına təsir göstərir.
Buna görə də, satınalmaların idarə edilməsi və istehsalın idarə edilməsinin inteqrasiyası müəssisənin logistik strategiyasının tərkib hissəsidir ki, bu da son nəticədə əhəmiyyətli iqtisadi effekt əldə etməyə imkan verir. Tədqiqatlar göstərmişdir ki, ehtiyatların mərhələli xərclənməsi xammala və materiallara planlaşdırılan istehsal tələbatına uyğun gələn müəssisə və firmalarda istehsal xərcləri azalır, qoyulmuş kapitaldan istifadə dərəcəsi artır.
Anbarların, nəqliyyat vasitələrinin və logistika sisteminin digər elementlərinin icarəyə verilməsi icarəçi üçün cari xərcdir. Əsas kapitalın cari xərclərlə əvəz edilməsi onların həyata keçirilməsi üçün öz vəsaitlərini əldə etmək əvəzinə, anbar və daşıma əməliyyatlarını yerinə yetirmək üçün üçüncü firmaların cəlb edilməsi yolu ilə həyata keçirilir. Geniş çeşidli bazarlar üçün (ərzaq bazarlarından tutmuş kapital tutumlu məhsullara qədər) logistika sahəsində aparılan tədqiqatlar göstərmişdir ki, istehsal firmaları və vasitəçilər istehlakçılar üçün güzəştli şərait yaratmaq üçün geniş imkanlara malikdirlər. Bu imkanlar o zaman reallaşa bilər ki, logistikanın fəaliyyəti tam bazara yönəlsin. Buradan belə nəticə çıxır ki, logistikanın məqsədi xərclərin azaldılması və mənfəətin artırılmasından kənara çıxır. Ona görə də bu mərhələdə firmanın rəqabət qabiliyyəti anlayışı əlavə xidmətlər təklif etməklə və onların keyfiyyətini yüksəltməklə rəqabət üstünlüyü əldə etməkdən ibarətdir. Gələcəkdə bu konsepsiya əksər firmalar tərəfindən tətbiq edildiyi üçün xərclərin azaldılması yenə də prioritet ola bilər, lakin fərqli əsaslarla. Buna görə də logistika vasitəsilə firmaların rəqabət qabiliyyətinin artırılması davamlı və uyğunlaşan bir prosesdir.

2.