Musiqiy akustika

Musiqa zallari va yozuv studiyalarining akustik hajmlari
musiqa yozish studiyalarining obyektiv akustikasi shunday tanlanishi kerak-ki, bunga 
jahon dagi eng yaxshi konsert zallaridan namunalar olish kerak bo‘ladi. moskva, Peterburg 
shahar larida birinchi qurilgan ovoz yozish studiyalari, radio uyi va televideniya studiya-
lari xuddi katta konsert zallaridek qurilgan. ya’ni katta jamoalarning ovozini yozish uchun 
mo‘ljallangan. Kichik studiyalarda ham xuddi katta studiyalar kabi musiqa akustikasi mavjud 
bo‘lgan. Bu esa turli chastotali diapazonlarda ovoz tarqalish masofasini bir xildagi struktura-
sini (yo‘nalishini) saqlagan (vaqt birligi, issiqlik, avvalgi uzatgichlarda aks etgan rezonans 
bo‘linish tizimlari), bunda kerakli shovqinlar darajasi, shuningdek, boshqa obyektiv para-
metrlar musiqiy va gap programmalari signallarini qabul qilishda muhim ahamiyatga ega. 
Ovoz yozish studiyalari turli musiqiy janrlarga, gap va adabiy-badiiy yozuvlarni yozishga 
mo‘ljallangan bo‘lishi kerak. Shuning uchun bu studiyalarda ovoz yozish vaqtida uning akus-
tikasini yaxshilash uchun qayta qurishga imkon bo‘lishi kerak (bunda umumiy ovoz yutish, 
ovoz qaytarish va boshqa texnik o‘zgarishlar ko‘zda tutilgan bo‘lishi kerak). Bundan tashqari 
studiyalar maxsus bir san’at turi uchun ham mo‘ljallangan bo‘lishi kerak, masalan, yakka 
ashula, ka mer ansambli, elektron musiqa, xor turlari va h.k. Buning uchun ularning har biri-
ning akustikasini hisobga olish kerak, ularning joylashish parametrlarini, ish bajarilayotgan-
da uning optimal reverbiratsiya vaqtini bilish uchun studiyaning shakli va kengligi alohida 
ahamiyatga olinadi. 
Hozirgi vaqtga kelib ovoz sistemalari va ularni ijro etuvchi elektron sozlarini ommalash-
tirish natijasida studiyalarga bo‘lgan talablar ham o‘zgarmoqda. yangi standartlar ishlab 
chiqarilishi da studiya akustikalari alohida nazoratga olinmoqda. Ovoz yozish studiyalarida 
hajmlar kengligi shunday bo‘lishi kerak-ki undagi ovoz yozilish vaqtida ijro etilayotgan mu-
siqa reverbiratsiyasi shu studiyada ijro etayotgan ijrochilar soniga bog‘liq, bularni har biriga 
ajratilgan kenglik 20–50 m/kub, kichik studiyalarda musiqiy yozuvlar esa tembrning suyka-
lishida qaytayotgan ovoz hisobiga hamda ovoz balandligiga ta’siri katta. ma’lum talablarga 
javob bermasa yozilayotgan asar sifati buziladi. 
musiqiy asarlarni yozish uchun stidiya kengligi 900 kv/metr dan kam bo‘lmasligi ke rak. 
Shuning uchun katta studiyalarning burchaklari va devorlari kesilgan holda bo‘ladi. ular 
turli materiallar gipsokarton, dsp, faner va hokazolardan ishlangan bo‘lishi kerak. O‘rta va 
kichik studiyalar tekis burchakli shaklda bo‘ladi. Bunda har bir studiyaning shift balandligi 
3 metrdan kam bo‘lmasligi kerak.