Mustafa Feyzullah aky\334Z. mdi

                           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

35

 

 

 

 

 

3. MATERYAL VE METOT 

Bu çalışmada AB, Gıda ve Yemler için Hızlı-Erken Uyarı Sistemi (Rapid Alert System 

for Food and Feed, RASFF) ile  Türkiye’de Gıda Güvenliği Bilgi Sisteminde (GGBS), 

hayvansal kökenli gıdalarda (kanatlı eti ve ürünleri, yumurta ve yumurta ürünleri, süt ve 

süt ürünleri, kırmızı et ve et ürünleri, balık ve balık ürünleri, deniz kabuklusu hayvanlar 

ile bal) mikrobiyolojik tehlikeler  hakkında yapılmış olan bildirimler karşılaştırılmıştır.  

Avrupa Birliği;  RASFF (Rapid  Alert System  for Food and Feed) Gıda  ve  Yemler  için 

Hızlı-Erken Uyarı Sistemi, gıda güvenliği açısından ortaya  çıkabilecek tüm tehlikelere 

karşı  tüketiciyi  korumak  ve  üye  ülkeler  arasında  hızlı  bilgi  alışverişi  sağlamak,  gıda 

güvenliğine yönelik kontrol ve denetim mekanizmaları arasındaki bilgi akışını sağlamak 

üzere  oluşturulmuş  bir  sistemdir.  Türkiye’de  Gıda  Güvenliği  Bilgi  Sistemi  (GGBS), 

gıda  ve  yem  güvenliğini  ve  kontrolünü  sağlamak  amacıyla,  yetkilendirilmiş  resmi 

otorite olan, Tarım ve Orman Bakanlığı teşkilatlarınca gerçekleştirilen faaliyetleri kayıt 

altına alınması amacı  ile dizayn edilmiş uygulama sistemidir. Çalışmamızın kapsamını 

RASFF ve GGBS’nin yapısı, görevleri ve bildirimlerinin incelenmesi oluşturmaktadır.  

Bu  literatür  araştırmasında;  AB  ve  Türkiye’de    hayvansal  kökenli  gıdalar  için  RASFF 

için;  01.01.2016-25.07.2019  tarihleri,  GGBS  için  Tarım  ve  Orman  Bakanlığı’nın 

01.01.2019  tarihine  kadar  almış  olduğu  mikrobiyolojik  tehlikelere  ilişkin  bildirimler 

karşılaştırılarak,  gıda  güvenirliğinin  sağlanmasında  önemli  bir  araç  olan  bilgi 

sistemlerinin bir birleri ile kıyaslanması amaçlanmıştır.  

RASFF’nin  bildirimleri  değerlendirildiğinde  gıda  güvenirliğinin  temini  boyutunun 

dışında  önemli  ticari  sonuçları  bulunan  bir  ifşa  mekanizması  olarak  ta  kullanıldığı 

görülmektedir. Bu çalışmayla Türkiye ve dünya gıda ticaretinde önemli rol oynayan AB 

içi  ve  dışı  gıda  maddesi  dolaşımında  önemli  bir  kontrol  mekanizması  olan  RASFF 

bildirimlerine ilişkin farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır.  

 

---

 

36

RASFF ve GGBS sistemleri kanatlı eti ve ürünleri, yumurta ve yumurta ürünleri, süt ve 

süt ürünleri, kırmızı et ve et ürünleri, balık ve balık ürünleri, deniz kabuklusu hayvanlar 

ile bal için yapılan bildirimler, istatistiksel veri setleri irdelenerek, iki sistemin çalışma 

prensiplerindeki  farklılıkların  ortaya  konulması,  ulusal  gıda  güvenirliği  yönetiminde 

kullanılan  bilgi  sistemimizin  gelişimine  katkı  sağlayabilecek  veri  oluşturulması 

hedeflenmiştir. 

RASFF  ve  GGBS  verilerinin  Gıda  Kaynaklı  Hastalık  Yükü  Epidemiyoloji  Referans 

Grubu  (Foodborne  Disease  Burden  Epidemiology  Reference  Group;  FERG)  küresel 

gıda  kaynaklı  hastalık  insidansı,  mortalitesi  ve  hastalık  yükünün  Yeti  Yitimine 

Ayarlanmış  Yaşam  Yılı  (Disability  Adjusted  Life  Years;  DALY)  ölçütleri  ile 

tehlikelerin  ölçülebilir  değerler  olarak  ifade  edilmesinin  önemi  de  bu  çalışma 

kapsamında vurgulanması amaçlanmaktadır.  

RASFF bildirimleri sistem web sayfasından günlük olarak erişime açılmaktadır. GGBS 

bildirimler,  Gıda  ve  Kontrol  Genel  Müdürlüğü,  Gıda  Kontrol  ve  Laboratuvarlar  Daire 

Başkanlığının yayınlamış olduğu yıllık verilerde yer almaktadır. 

Çalışma  yöntemi 2 aşamalı olarak planlanmıştır. Birinci  aşamada kaynakların taraması 

ikinci  aşamada  ise  taranan  kaynaklardan  elde  edilen  verilerin  yorumlanması, 

değerlendirilmesi  ve  sentezlenmesi  ile  bilgi  sistemlerinin  kıyaslanması  işlemi 

gerçekleştirilmiştir.