Agar formulada o’rniga qo’yilsa yoki yoki deb olinsa, unda tengliklar hosil bo’ladi. Bular kombinatsiyalarni hisoblashni osonlashtiradi.
Kombinatorik masalalarni yechishda o’rinlashtirish deb ataluvchi tushunchadan ham foydalaniladi.
Ta’rif. Chekli va ta elementdan iborat to’plamdan bir-biridan yoki elementlari yoki elementlarining joylashish tartibi bilan farq qiladigan va ta elementdan iborat qism to’plamlarni hosil qilish elementdan tadan o’rinlashtirish deb ataladi.
Masalan, to’plamdan elementdan tadan o’rinlashtirishlar bo’lib, ularning soni yoki
Kombinatorik masalolar
1, Korxonada 10 erkak va 8 ayol xodim ishlaydi. Shu korxonadan bitta xodimni necha xil usulda tanlab olish mumkin?
Yechish: - erkak xodimni tanlash, - ayol xodimni tanlash bo’lsin. U holda, shartga ko’ra, bo’lgani uchun bitta xodimni usulda tanlash mumkin.
10 ta talabadan iborat guruhga ikkita yo’llanma ajratildi. Bu yo’llanmalarni necha xil usul bilan tarqatish mumkin?
Yechish: birinchi yo’llanmani, esa ikkinchi yo’llanmani tarqatishni ifodalasin. U holda va chunki bitta talabaga birinchi yo’llanma berilganda, ikkinchi yo’llanmaga to’qqizta talaba davogar bo’ladi. Demak, ikkinchi yo’llanmani tarqatishlar soni ga teng bo’ladi.
Qurilishda 10 ta suvoqchi va 8 ta bo’yoqchi ishlaydi. Ulardan bir suvoqchi va bir bo’yoqchidan iborat juftlikni necha usulda tanlash mumkin?
