Мустягил тящсил сийасяти

Məktəblər. Qanuna əsasən hər bir valideyn Britaniyada 5-16 yaş arasında, Şimali İrlandiyada isə 4-16 yaş arasında olan uşaq­ları­nın təhsil almasına şərait yaratmalıdır. Birgə məktəblərlə yanaşı, oğ­lan və ya qızlar üçün ayrıca məktəblər də vardır.

Əsasən və ya tamamilə ictimai fondlardan maliyyələşdirilən döv­lət məktəbləri 3 qrupa bölünürlər: 1) yerli təhsil hakimiyyətləri tərə­findən idarə olunan və maliyyələşdirilən ərazi məktəbləri; 2) əsa­sən dini təriqətlər tərəfindən açılmış könüllü məktəblər; 3) özünü ida­rə edən, qrantlar vasitəsilə maliyyələşdirilən məktəblər. Hər bir ərazi və könüllü məktəbin özünü idarə edən orqanı vardır ki, o, yerli təhsil ha­kimiyyəti tərəfindən seçilmiş sədrdən, seçilmiş müəllimdən, vali­deyn­­lərin nümayəndələrindən və yerli icmadan seçilmiş nüma­yən­də­lər­dən ibarətdir. Könüllü məktəblərin idarə orqanında kilsə nüma­yən­dəsi də olur. Dövlət idarəetmə şurasının sədrlərini təhsil qanunları ilə tanış edir. Bir çox böyük firmalar iddia edirlər ki, məktəbin bu cür idarə olunması biznesi təhsil sistemi ilə yaxınlaşdırır.

Britaniya dövləti belə hesab edir ki, dövlət məktəblərinin çoxu özünü idarə edən olacaqlar. İngiltərədə orta məktəblərin 15%-i özünü idarə edən dövlət məktəbləridir. Bu məktəblərin idarəedici orqanı va­li­deynlər, müəllimlər və ictimayyət nümayəndələrindən ibarətdir. Şa­gird­lərin valideynləri öz sıralarından 5 nəfəri, müəllimlər isə 1 və ya 2 müəllimi sədr seçirlər. Sədrlər məktəbə aid bütün qərarları qəbul edir­lər. 1993-cü ildə qəbul edilmiş təhsil haqqında qərara əsasən yeni təsis edilmiş Maliyyə Agentliyi özünü idarə edən məktəblərə ictimai fond­lardan pul vəsaiti ayırır və onun xərclənməsinə nəzarət edir. Özünü idarə etməyən dövlət məktəblərini yerli təhsil idarəsi maliyyələşdirir.