28-ci f sil.
nin da
lmas
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
807. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M n sanki qara d rili
(bir adam n), ayaqlar aral v ziyy td durub K
nin da lar bir-bir sökdü-
yünü görür m.” ( l-Buxari, 1595)
29-cu f sil. Qara da haqq nda
deyil nl r
-
:
-
.
]
:
[
808.
vay t edilir ki, Öm r qara da n yan na g lib onu öpdü v dedi: “M n bi-
lir m ki, s n (adi bir) da san – n z r, n d xeyir ver bil rs n. H rgah m n
Pey mb rin s ni öpdüyünü görm
ydim, s ni öpm zdim.” ( l-Buxari, 1597)
30-cu f sil. K
girm
n
kims haqq nda
-
:
-
:
.
]
:
[
809.
vay t edilir ki, Abdullah ibn bu uf
demi dir: “Pey mb r ümr zi-
yar tini yerin yetirdi, K
ni t vaf etdikd n sonra brahim m qam n arxa-
nda iki rük t namaz q ld . (Bu snada) onun yan nda insanlar (onun qar -
ndan keçm
) qoymayan adamlar var idi.”
Bir n r Abdullahdan: “Pey mb r K
nin için daxil oldumu?”– dey
soru du. Abdullah: “Xeyr”– dey cavab verdi. ( l-Buxari, 1600)
31-ci f sil.
nin içind “Allahu kb r”
dey n kims haqq nda
-
:
-
:
»
«
.
.
]
:
[
810.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r (M kk
) g ldikd
2
nin için daxil olmaqdan imtina etdi. O zaman K
nin içind bütl r var
1
“ l-K hf” sur sinin 93-99-cu ay
bax.
2
Bu hadis hicr tin 8-ci ilind , M kk nin f thi günü ba vermi dir.
299
idi. Sonra Pey mb rin
mri il bütl ri (oradan) ç xartd lar. (Onlarla b rab r)
ll rind fal oxlar tutmu brahimin v smailin kill rini d (bay ra) atd lar.
Sonra Pey mb r buyurdu: “Allah bunlar n (r smini ç
nl rin) kökünü k s-
sin! Vallahi ki, onlar brahim v smailin heç vaxt bu oxlarla fala baxmad qlar -
yax bilirl r.” Bundan sonra Pey mb r K
daxil olub onun h r t
-
find “Allahu kb r”– dedi v (orada) namaz q lmad .” ( l-Buxari, 1601)
32-ci f sil. K
ni t vaf etdikd
tez-tez yeriy
k dövr vurmaq n
vaxtdan ba lam
r
-
:
-
.
.
]
:
[
811.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r
shab ri il birlik-
(M kk
) g ldikd mü rikl r: “Muh mm d buraya g lir, Y srib
1
q zd rmas
onlar z ifl tmi dir.” Onda Pey mb r
shab rin (t vaf n) ilk üç dövr -
sind tez-tez yerim yi v iki künc
2
aras nda (yava ) yerim yi mr etdi. Pey-
mb rin
shab
dövr rin ham nda tez-tez yerim yi mr etm sin
mane olan yaln z onlara qar
fq tli olmas idi.” ( l-Buxari, 1602)
33-cü f sil. K
g n adam
vaf ed rk n (h r dövr
) qara
da a toxunmal , habel (ilk) üç
dövr
tez-tez yerim lidir
-
:
-
:
.
]
:
[
812.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “M n Pey mb rin M kk
g ldi-
yi zaman (K
ni) t vaf etm
ba lad qda qara da a toxundu unu v yeddi döv-
n ilk üçünü tez-tez yeriy k ba a vurdu unu gördüm.” ( l-Buxari, 1603)
34-cü f sil. H cc v ümr
ziyar tl rind (K
ni t vaf
etdikd ) tez-tez yerim k
-
:
-
.
.
.
]
:
[
1
Y srib M din
rinin q dim ad r.
2
Burada y
n küncü il qara da yerl
n küncün aras n
rd tutulur.
hih l-Buxari
cc kitab .
300
813.
vay t edilir ki, Öm r ibn X ttab (K
nin qara da yerl
n) küncün ba-
b: “M n bilir m ki, s n (adi bir) da san; n z r, n d xeyir ver bil rs n.
r m n Pey mb rin s
toxundu unu görm
ydim, s
toxunmaz-
m”– dedi v ona toxundu. Sonra dedi: “N üçün biz (t vaf etdikd ) tez-tez
yerim liyik?! Ax biz bunu ancaq özümüzü mü rikl göst rm k üçün edir-
dik. Allah art q onlar m hv etmi dir.”
Sonra (Öm r ) demi dir: “Pey mb r bel etmi dir (dey ), biz bunu
rk etm k ist mirik.” ( l-Buxari, 1605)
-
:
.
]
:
[
814.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “M n Pey mb rin bu iki künc
toxundu unu gördüyüm günd n b ri ist r ç tinlikd , ist rs d rahatl qda, on-
lara toxunma heç vaxt t rk etm dim.” ( l-Buxari, 1606)
35-ci f sil. (K
nin qara da
yerl
n) küncün sa il
toxunmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
815.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r vida h ccind d
-
sinin üstünd t vaf etmi v (K
nin qara da yerl
n) küncün sa il to-
xunmu dur.” ( l-Buxari, 1607)
36-c f sil. (Qara) da öpm k
-
:
-
:
.
:
.
:
.
]
:
[
816.
vay t edilir ki, Zubeyr ibn Arabi demi dir: “Bir n r
1
ibn Öm rd n (qara)
da öpm k bar sind soru du. bn Öm r dedi: “M n Pey mb rin ona to-
xundu unu v onu öpdüyünü görmü m.” (Zubeyr) dedi: M n soru dum:
“B s izdiham olsa, n edim? Bunu etm
m
imkan verm
r, nec ol-
sun?” bn Öm r
(naraz
bildirib) dedi: “Nec olsun?” sual saxla Y -
. M n Pey mb rin ona toxundu unu v onu öpdüyünü görmü m.”
l-Buxari, 1611)
1
Burada Zubeyr bir n r dedikd özünü q sd edir.
301
37-ci f sil. M kk
g ldikd
evin getm mi
n önc K
ni
vaf ed n adam haqq nda
-
:
-
.
]
:
[
817. Ai
r vay t edir ki, Pey mb r (M kk
) g n kimi d st maz al b
(K
ni) t vaf etdi. Lakin (bu,) ümr ziyar tinin t vaf deyildi
1
. Sonralar bu
kr v Öm r
h cci onun kimi yerin yetirirdil r.” ( l-Buxari, 1614)
-
.
]
:
[
818. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r h cc v ya ümr ziyar t-
rind (M kk
) g n kimi (M scidülh rama gedib K
ni) t vaf ed r – ilk
üç dövr ni tez-tez yeriy
k, qalan dörd dövr ni is (asta) yeri ba a çatd rar-
; sonra iki rük t namaz q lar; sonra da S fa v M rv aras nda s y ed rdi.”
l-Buxari, 1616)
38-ci f sil.
vaf snas nda dan maq
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
819. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r t vaf snas nda bir n rin yan n-
dan keç rk n onun, lini k
rl , yaxud ipl v ya buna b nz r bir eyl ba qa
birisinin lin ba lad
görüb onu q rd v : “ lind n tut apar!”– dedi. ( l-
Buxari, 1620)
39-cu f sil. Ç lpaq olaraq K
ni
vaf etm k qada and r; Allaha -
rik qo an adam n h cc etm si d
habel
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
820.
bu Hureyra r vay t etmi dir ki, vida h ccind n önc ki (ild ) Pey mb r
bu B kri camaata ba t yin edib h cc ziyar tin gönd rdiyi zaman – Qur-
ban günü bu B kr onu
2
bir d st adamla birlikd (Mina vadisin ) gönd rdi
1
Pey mb r bu t vaf M kk
g lib çatmas münasib ti il yerin yetirmi dir. Buna da
bc
“t vaf l-qudum” deyilir.
2
Y ni, bu Hureyr ni .
hih l-Buxari
cc kitab .
302
ki, gedib (oradak lara) elan ed k ki, g n ild n heç bir mü rik h cc ziyar tin
lm
k v heç k s lüt-üryan K
ni t vaf etm
kdir.” ( l-Buxari, 1622)
40-c f sil. lk t vafdan sonra
fatdan qay dana q
r
yax nla mayan v t vaf
etm
n kims haqq nda
-
:
-
.
]
:
[
821.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r M kk
n kimi (K
ni) t vaf etdi, S fa v M rv aras nda s y etdi v bu t vafdan
sonra
fatdan qay danad k K
yax nla mad .” ( l-Buxari, 1625)
41-ci f sil. Hac lara su verm k
-
:
-
:
.
]
:
[
822.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “Abbas ibn Abdul-Mutt lib Mina ge-
rind hac lara su verm k (
fin nail olmaq) m qs dil M kk
gec -
k üçün Pey mb rd n izn ist di, o da ona izn verdi.” ( l-Buxari, 1634)
-
.
:
»
«.
.
:
»
«
.
:
»
-
-
«
.
-
-
.
]
:
[
823. bn Abbas
r vay t edir ki, (h cc ziyar tind ) Pey mb r su paylan lan
yer g lib su ist di. Abbas dedi: “Ey F dl
1
, get anan n yan na, ondak sudan
Allah n elçisin g tir!” Pey mb r : “M
bu sudan ver”– dedi. (Abbas) de-
di: “Ey Allah n elçisi, ax onlar bu suya ll rini sal rlar.” Pey mb r : “M
bu sudan ver”– deyib o sudan içdi. Sonra Z m-z m quyusunun yan na g ldi.
(Abbas v onun u aqlar ) quyudan su ç xard b (insanlara) su verirdil r. Pey-
mb r (onlara) dedi: “Çal n, h qiq n d , siz yax i görürsünüz!
r
(ba qalar n) sizin i iniz yiy
yind n qorxmasayd m, m n d (quyuya)
en r v (ç ll yin) ipini buraya qoyub (su ç
rdim).”
Pey mb r “buraya qoyub”– dey nd , çiynin i ar etdi. ( l-Buxari, 1635)
-
.
.
]
:
[
1
F dl
Abbas n o ludur.
303
824.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “M n Pey mb
Z m-z m su-
yundan verdim v o, (suyu) ayaq üst içdi.”
(H disi r vay t ed n) Asim demi dir: “ krim o gün Pey mb rin d
-
nin üstünd oldu una dair and içmi dir.” ( l-Buxari, 1637)
42-ci f sil. S fa v M rv da lar
aras nda s y etm yin vacib olmas
Allah n qoydu u lam tl rd n
say lmas
-
:
-
:
:
[
U
V
W
X
Y
[Z
\
]
^
_
`
a
b
c
d
e
gf
Z
.
:
[
U
V
W
X
Y
[Z
Z
.
.
]
:
[
825.
vay t edilir ki, Urva demi dir: “M n Ai
n
Uca Allah n: “H qiq n,
fa v M rv Allah n qoydu u ni an rd ndir. Kim müq dd s Evi h cc v
ya ümr niyy ti il ziyar t ed rs , bunlar t vaf etm sind ona heç bir günah
olmaz...”
1
sözü haqq nda soru dum v “Allaha and olsun ki, S fa v M rv ni
vaf etm
n kims
günah yoxdur”– dedim. Ai dedi: “S nin dediyin nec
pisdir, ey bac m o lu!
r bu ay s nin dediyin kimi t fsir olunsayd ,
übh siz ki, onlar t vaf etm
k günah say lmazd . Lakin bu ay nsar bar -
sind nazil olmu dur. Onlar slam dinini q bul etm mi
n vv l tap nd qlar
nat adl bütü ziyar t etm k m qs dil Mü ll l deyil n yerd n yola dü r-
dil r. H r kim M nat ziyar t etm k m qs dil ora g rdis , S fa v M rv ni
vaf etm yi özün günah hesab ed rdi. slam dinini q bul etdikd n sonra
onlar Pey mb rd n : “Ya R sulallah, biz cahiliyy t dövründ S fa v M r-
ni t vaf etm kd n s lard q”– dey soru dular v Uca Allah bu ay ni nazil
etdi: “H qiq n, S fa v M rv Allah n qoydu u ni an rd ndir...”
Ai
dedi: “Pey mb r S fa v M rv ni t vaf etm yi vacib buyur-
mu dur. Odur ki, heç k s (ziyar t snas nda) onu t rk ed bilm z.”
2
( l-Buxari,
1643)
1
“ l-B
” sur si, 158.
2
H disin davam nda Zuhri demi dir: “M n bu haqda bu B kr ibn Abdur-R hmana x
r verdim. O
dedi: “M n bu haqda heç n e itm mi m. B zi aliml rd n e itdiyim yaln z budur ki, onlar dey rdil r: “Ziyar
n müs lmanlar n ham S fa v M rv da lar t vaf ed rdil r. O vaxt ki, Allah Öz Kitab nda K
ni t vaf
etm yi mr etdi, lakin S fa v M rv da lar bar sind heç n buyurmad , shab r dedil r: “Ya R sulallah! Biz
fa v M rv da lar t vaf ed rdik. Allah K
ni t vaf etm k bar sind ay nazil etdi, lakin S fa v M rv
haqq nda heç bir ey nazil etm di. M
r bu da lar t vaf etm k günahd r? Bu vaxt Uca Allah bu ay ni nazil
etdi: “H qiq n, S fa v M rv Allah n qoydu u ni an rd ndir.” bu B kr ibn Abdur-R hman dedi:
“M nim bildiyim gör bu ay cahiliyy t dövründ S fa v M rv da lar t vaf etm yi günah hesab ed n v
bir d o dövrd bu da lar t vaf edib, lakin slam dinini q bul etdikd n sonra K
ni t vaf etm k bar sind
nazil olan ay
saslanaraq, bunu günah hesab ed n iki d st
cavab olaraq nazil olmu dur”
hih l-Buxari
cc kitab .
304
43-cü f sil.
fa v M rv aras nda s y
etm k bar sind deyil nl r
-
:
-
.
]
:
[
826.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “Pey mb r birinci t vaf
1
ed r-
n ilk üç dövr ni tez-tez yeriy
k, qalan dörd dövr ni is (asta) yeri ba a
çatd rard . S fa v M rv ni s y etdikd is çay m cras ndan
2
qaça-qaça keç r-
di.” ( l-Buxari, 1644)
44-cü f sil. Heyzli qad n
vafdan ba qa h ccin bütün
ayinl rini yerin yetirm lidir
-
:
-
.
:
»
«.
]
:
[
827.
vay t edilir ki, Cabir ibn Abdullah
demi dir: “Pey mb r
shab ri
il birlikd h cc niyy ti il ihrama girdi. Onlardan yaln z Pey mb r v T lh
qurbanl q heyvanlar özl ri il g tirmi dil r. (H min vaxt) li (h cc ziyar tin )
nd n g lmi v qurbanl q heyvan da özü il g tirmi di. O: “Pey mb r
hans niyy tl ihrama girmi , m n d o niyy tl ihrama girmi m”– dedi.
Pey mb r
shab rin h cc niyy tl rini ümr niyy ti il d yi dirm yi,
(K
ni) t vaf etm yi, saçlar q saltma v bel likl d , ihramdan ç xma
mr etdi. Yaln z özl ri il qurbanl q heyvanlar g tir n kims rd n ba qa. (B -
zil ri) dedil r: “Biz qad nlar
zla yax nl q etdiyimiz halda durub Minaya ge-
yik?!” (Deyil nl r) Pey mb
g lib çatd qda o dedi: “
r indi m
agah olanlar vv lc
n bils ydim, qurban özüml g tirm zdim. Yan mda
qurbanl q heyvan olmasayd , ihramdan ç xard m.” ( l-Buxari, 1651)
45-ci f sil.
rviy günü
3
zöhr namaz
harada q nmal r?
-
:
-
.
.
.
]
:
[
1
Burada, birinci t vaf deyildikd “t vaf l-qudum”, y ni Pey mb rin M kk
çatan kimi M sci-
dülh rama gedib K
ni t vaf etm si n
rd tutulur.
2
Haz rk günd h min yer ya l i qlardan ni anlar qoyulmu dur ki, hac lar S fa v M rv ni s y
ed rk n o yerd n qaça-qaça keçsinl r.
3
797-ci h disin qeydl rin bax.
305
828.
vay t edilir ki, Abdul- ziz ibn Rufey demi dir: “M n
s ibn Malik sual
verib dedim: “Pey mb rin (etdikl rind n) xat rlad n bir ey bar sind
x
r ver. (De gör k,) Pey mb r t rviy günü zöhr v sr namazlar -
harada q lm
r?”
s : “Minada”– dey cavab verdi. M n soru dum:
“B s (zülhicc nin on üçü Minadan) ç xd gün sr namaz harada q lm -
r?”
s: “ bt hd ”– dey cavab verdi. Sonra da buyurdu: “S n mirl rinin
etdiyi kimi et.” ( l-Buxari, 1653)
46-c f sil.
fa günü oruc tutmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
829.
vay t edilir ki, Ummu F dl
demi dir: “ nsanlar
fa günü Pey mb -
rin oruc tutub-tutmad bar
übh
dü dül r. Bel olduqda m n Pey-
mb
su gönd rdim v o (bu) sudan içdi.” ( l-Buxari, 1658)
47-ci f sil.
fa günü (N mira
scidin ) yollanmaq
-
:
-
:
:
.
:
:
.
:
.
:
.
.
.
]
:
[
830.
vay t edilir ki, ibn Öm r
fa günü gün batandan sonra H ccac n çad -
n yan na g lib (orada) uca s sl q
rd . H ccac (bu s si e itdikd ) çiynin-
z rana boyanm bir bürünc kl bay ra ç b dedi: “S
n olub, ey bu
Abdur-R hman?” bn Öm r dedi: “Sünn
riay t etm k ist yirs ns , (
fa-
ta) yollan.” H ccac: “El bu saat?”– dey soru du. bn Öm r: “B li!”– dey ca-
vab verdi. H ccac dedi: “Gözl , ba ma su töküb (qüsl edib) ç ram.” H ccac
xana q
r ibn Öm r dayan b (onu gözl di).
(Salim
1
) deyir ki: “H ccac m niml atam n aras ndan keçdi. M n (H ccaca)
dedim: “
r Sünn
l etm k ist yirs ns , xütb ni q sa et v (
fata) t -
s.” H ccac Abdullah (ibn Öm
) baxma a ba lad . bn Öm r bunu gör nd
dedi: “O do ru söyl di.”
Bundan vv l Abdul-Malik H ccaca m ktubla x
r gönd rmi di ki, h cc
il ba m
rd ibn Öm
müxalif olmas n.” ( l-Buxari, 1660)
1
Salim Abdullah ibn Öm rin
o ludur.
hih l-Buxari
cc kitab .
306
48-ci f sil.
fatda durmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
831.
vay t edilir ki, Cubeyr ibn Mutim demi dir: “
fa günü m nim d
m it-
di v m n onu axtarma a getdim. (Bu vaxt) Pey mb rin
fatda dayand -
gör nd (öz-özüm ) dedim: “Vallahi, bu adam hm silidir.
1
El is onun
burada n i i var?” ( l-Buxari, 1664)
49-cu f sil.
fatdan ç b (Müzd lif
)
getm k
-
:
-
:
.
]
:
[
832.
vay t edilir ki, Üsam
n
soru dular: “Vida h ccind Pey mb r
fatdan (Müzd lif
) ged rk n nec h
t edirdi?” O dedi: “(Pey m-
r ) aramla h
t ed rdi; yol aç q olduqda is d
sini tez sürüb ged rdi.”
l-Buxari, 1666)
50-ci f sil.
Pey mb rin
fatdan
dön rk n qamç il i ar edib
shab rin t mkinli olmalar
mr etm si
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
833.
vay t edilir ki,
fa günü ibn Abbas
Pey mb rl
birlikd
fatdan
(Müzd lif
) ged rk n arxadan uca s sl r, z rb s si v d
n riltisi e itdi
qamç il i ar ed
k buyurdu: “Ey insanlar,
sakitliy riay t edin! T s-
k yax i deyildir.
” ( l-Buxari, 1671)
1
slamaq
rki dövrd b zi b q bil ri, o cüml
n d qurey q bil si “ hm si” – y ni iman nda v
qid sind s mimi olanlardan say rd lar. Onlar n qid sin gör ,
fatda durmaq vacib say lm rd .
307
51-ci f sil.
if olanlar n Müzd lif
erk n
gönd rilm si, orada dayan b dua
etm si v ay batd qdan sonra
(Minaya) erk n gönd rilm si
haqq nda
-
:
-
.
.
.
.
.
.
]
:
[
Dostları ilə paylaş: |