26-c f sil. Qoyunlar n z kat
-
:
-
:
»
-
-
«.
]
:
[
737.
s r vay t edir ki, bu B kr onu B hreyn gönd nd ona bel bir
ktub yazm
r:
rh
tli v R hmli Allah n ad il !
Bu, Pey mb rin müs lmanlara vacib buyurdu u, habel Allah n Öz el-
çisin
vacib buyurdu u z katd r; hans bir müs lmandan burada göst ril n
miqdarda z kat t b olunarsa, onu versin; bundan art t b olunsa, verm sin.
rin say :
1-24- q
r olarsa, h r be d
üçün bir qoyun,
25-35- q
r olarsa, birillik bir di i d
,
36-45- q
r olarsa, ikiillik bir di i d
,
46-60-a q
r olarsa, cütl
k h ddin çatm üçillik bir di i d
,
271
61-75- q
r olarsa, dördillik bir di i d
,
76-90-a q
r olarsa, bir cüt ikiillik di i d
,
91-120- q
r olarsa, cütl
k h ddin çatm bir cüt üçillik di i d
,
120 d
n yuxar olarsa, h r q rx d
üçün ikiillik bir di i d
, h r lli
üçün üçillik bir di i d
z kat verilm lidir.
mi dörd d
si olan kims
z kat verm k vacib deyil. Lakin sahibi ist -
, (bir qoyun) ver bil r. D
rinin say be çatd qda is bir qoyun verm li-
dir.
Qoyunlar n z kat :
Otlaqda otar lm qoyunlar n say
40-120- q
r olarsa, bir qoyun,
121-200- q
r olarsa, iki qoyun,
201-300- q
r olarsa, üç qoyun,
300 qoyundan yuxar olarsa, h r yüz qoyun üçün bir qoyun z kat verilm -
lidir.
r adam n otlaqda otar lan qoyunlar n say q rxdan azd rsa, (bu say n
tam olmas üçün) birc qoyun bel çatm rsa, onda o kims
z kat verm k va-
cib deyil. Lakin sahibi ist
, (bunun üçün d z kat) ver bil r.
Gümü ün z kat na g linc , onun (miqdar 200 dirh m
1
olarsa,) q rxdan bir
hiss si z kat verilm lidir. C mi 190 dirh m gümü ü olan kims
is z kat
verm k vacib deyil. Lakin sahibi ist
, (bunun üçün d z kat) ver bil r.” ( l-
Buxari, 1454)
27-ci f sil.
kat üçün ancaq sa lam heyvan
götürülm lidir
-
:
-
}
{
»
«.
]
:
[
738.
s r vay t edir ki, bu B kr ona (m ktub) yaz b Allah n Öz elçisin
katla ba
mr etdikl rini bildirmi dir. (M ktubda deyilirdi:) “Z kat y an
adam ist
yinc – n qoca heyvan, n qüsurlu heyvan, n d erk k keçi z kat
verilm
lidir.” ( l-Buxari, 1455)
28-ci f sil.
kat olaraq insanlar n mallar -
n n yax
götürülm
lidir
-
:
-
:
»
1
708-ci h disin qeydl rin bax.
hih l-Buxari
kat kitab .
272
}
{
«.
]
:
[
739. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r Muaz ibn C
li Y
gön-
rk n demi dir: “S n Kitab hlind n olan bir qövmün yan na gedirs n. El
is ilk vv l onlar Allaha ibad t etm
d
t et.
r Allah tan salar, onlara
r ver ki, Allah onlara gec v gündüz be vaxt namaz q lma vacib buyur-
mu dur.
r buna
l ets r, onlar x
rdar et ki, Allah onlara z kat ver-
yi – dövl tlil rind n götürülüb kas blar na paylan lma vacib buyurmu -
dur. Buna ita t ets r, (z kat ) onlardan götür. Lakin insanlar n mallar n n
qiym tlisini götürm kd n ç kin!” ( l-Buxari, 1458)
29-cu f sil. Z kat qohum-
qr baya verm k
-
:
-
:
[
!
"
#
$
%
&
('
Z
.
[
!
"
#
$
%
&
('
Z
.
:
»
«
.
.
.
]
:
[
740.
vay t edilir ki,
s ibn Malik demi dir: “ nsar n aras nda M din
n
çox xurma a ac olan ( shab ) bu T lh idi. Bunlardan onun n çox sevdiyi
scidin qar t
find yerl
n Beyruh ba idi. Pey mb r tez-tez o ba a
lib, oradak dadl sudan iç rdi. (N hay t:) “Sevdiyiniz eyl rd n Allah yolun-
da x rcl
yinc xeyr nail olmayacaqs z...” ay si nazil olduqdan sonra bu
lh Pey mb rin yan na g lib dedi: “Ya R sulullah! Allah t bar
v t a-
buyurur: “Sevdiyiniz eyl rd n Allah yolunda x rcl
yinc xeyr nail olma-
yacaqs z...” M nim d n çox sevdiyim mal Beyruh ba
r. M n onu Allah
yolunda s
verir m v ümid edir m ki, Allah yan nda bundan da xeyirli-
sini, axir t mükafat tapaca am. Götür onu, Allah n s
m sl
t gördüyü
s rf et, ya R sulullah!” Pey mb r buyurdu: “Çox göz l! Bu mal qa-
zanc g tir
k, mütl q qazanc g tir
k! S nin dediyini e itdim, lakin m sl
t
görür m ki, bunu öz qohum- qr bana s rf ed
n.” bu T lh : “Bel d ed -
m, ya R sulallah!”– dedi, sonra da onu qohum- qr bas n v misi o ullar -
n aras nda payla rd .” ( l-Buxari, 1461)
-
:
»
«
.
:
»
«
.
:
»
273
«
.
:
»
«
.
.
:
»
«
.
.
:
»
«.
]
:
[
741.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r qurban yaxud fitr bayra-
nda namaz q nan yer getdi. (Namaz q ld qdan sonra) camaata moiz oxu-
du v onlara s
verm yi mr edib buyurdu: “Ey insanlar, s
verin!”
Sonra qad nlar n yan na gedib buyurdu: “Ey qad nlar, s
verin! Çünki m -
C
nn m hlinin ks riyy tinin siz qad nlar oldu u göst rildi.” Qad nlar:
“N
gör , ya R sulullah?”– dey soru dular. Pey mb r buyurdu: “Çünki
siz (insanlar ) tez-tez l
tl yir v
rl riniz qar nankorluq edirsiniz. M n
ll v ehtiyatl bir adam n sizin q
r h m a l, h m d din bax
ndan nöq-
sanl oldu unu görm dim.” (Bunu dey nd n sonra o) ç b getdi. Pey mb r
evin g lib çatd qda ibn M sudun xan
Zeyn b Pey mb rin yan na da-
xil olmaq üçün izn ist di. Pey mb
: “Ya R sulullah, bu Zeyn bdir”– de-
dil r. O: “Hans Zeyn bdir?”– dey soru du. (Ona): “ bn M sudun xan
Zey-
bdir”– dedil r. O: “B li, ona izn verin”– dey buyurdu v ona (iç ri daxil ol-
ma a) izn verdil r. Zeyn b
dedi: “Ey Allah n pey mb ri, bu gün s n (bi-
) s
verm yi mr etdin. M nim d özüm m xsus q r-q
m var idi. M n
onu s
verm k ist dim, lakin ibn M sud özünün v o lunun (bu malda)
onu s
ver yim kims
n daha çox haqq oldu unu iddia etdi.” Pey m-
r buyurdu: “ bn M sud do ru söyl mi dir. S nin rin v övlad n s
ver
yin (insanlar aras nda) n çox haqq olan kims rdir.” ( l-Buxari, 1462)
30-cu f sil.
Müs lman öz at n z kat
verm
mük ll f deyildir
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
742.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Müs lman b nd öz
at n v köl sinin z kat verm
mük ll f deyildir.” ( l-Buxari, 1463)
31-ci f sil.
ni yetiml
verm k
-
:
-
:
:
»
«
.
.
:
hih l-Buxari
kat kitab .
274
:
»
«
.
:
»
-
«.
]
:
[
743.
vay t edilir ki, bu S id l-Xudri demi dir: “Bir d Pey mb r min-
rd oturdu v biz d onun traf nda oturduq. Pey mb r buyurdu: “M n
(bu dünyadan) köç nd n sonra sizin üçün n çox qorxdu um eyl rd n biri
dünyan n zövqü-s fa v b r-b
k (qap lar n) sizin üzünüz aç lmas r.” Bir
r soru du: “Ey Allah n elçisi, xeyirli bir ey özü il
r g tir bil rmi?”
Pey mb r susdu. (B zil ri) h min adamdan soru dular: “N olub, niy s n
ondan söz soru ursan, o is s
cavab vermir?” Sonra biz agah oldu ki, ona
hy nazil olur. (Bir müdd t keçdikd n) sonra Pey mb r (üzünd ki) t ri
sildi v sanki sual ver n adam t rifl
k: “Soru an adam haradad r?”– dedi.
Sonra buyurdu: “H qiq n, xeyir özü il
r g tirm z! Do rusu, baharda yeti-
n bitkil rin b zisi (onu yey n heyvan ) öldürür yaxud z
rl yir. Yaln z ya l
ot yey n heyvanlardan ba qa. Bu heyvanlar doyanad k (otdan) yeyir v n ha-
t, böyrü dikd n sonra yer uzan b özünü gün verir. Sonra qalx b t bii eh-
tiyac r f edir v (yenid n ya l otdan) bol-bol yeyir. H qiq n, bu (dünya)
mal ya l ot (kimi) irindir. Mal ndan kas blara, yetiml v müsafirl
ver n
varl müs lman n göz l (b nd dir)! (Pey mb r buna b nz r söz söyl di.
Sonra buyurdu:) Haqs z yolla mal-dövl t ld ed n adam, (
llic ) yey n, la-
kin doymayan kims
b nz yir. Qiyam t günü is bu mal-dövl t onun ley-
hin ahidlik ed
k.” ( l-Buxari, 1465)
32-ci f sil. (Qad n) z kat rin
himay sind olan yetim
verm si
-
:
-
:
»
«
.
.
.
.
:
»
«
.
:
»
«.
.
:
»
«.
]
:
[
744.
vay t edilir ki, Abdullah n zövc si Zeyn b
demi dir: “M n m scidd
ik n Pey mb ri
gördüm. O buyurdu: “(Ey qad nlar,) heç olmasa, zin t -
yalar zdan s
verin!”
(Ravi Amr ibn l-Haris dedi:) “Zeyn b s
ni Abdullaha
1
v evind ki
yetiml paylad . Sonra da Abdullaha dedi: “R sulullahdan soru (gör k),
1
Burada Zeyn bin
ri Abdullah ibn M sud
rd tutulur.
275
v evimd ki yetiml verdiyim s
(z kat kimi) q bul olunurmu?”
Abdullah: “Özün R sulullahdan soru ”– dedi.
(Zeyn b dedi:) “M n Pey mb rin yan na getdim v qap n a nda
nim kimi sual verm k ist
n nsardan olan bir qad na rast g ldim. (Bir q -
r) sonra Bilal bizim yan
za g ldi. H r birimiz (ona eyni sual verib) dedik:
“R sulullahdan soru (gör k), rim v evimd ki yetiml verdiyim s
(z kat kimi) q bul olunurmu?” Sonra (Bilala): “Bizim kim oldu umuzu ona bil-
dirm ”– dedik. Bilal iç ri daxil olub (bu haqda) Pey mb rd n soru duqda
o: “Kimdir onlar?”– dey soru du. Bilal: “Zeyn bdir”– dedi. Pey mb r :
“Hans Zeyn bdir?”– dey soru du. Bilal: “Abdullah n zövc sidir”– dedi. Pey-
mb r buyurdu: “B li, (q buldur) v o buna gör iki qat savab – h m qo-
humlu un savab , h m d s
nin savab qazan r.” ( l-Buxari, 1466)
-
:
:
»
«.
]
:
[
745.
vay t edilir ki, Ummu S
demi dir: “M n dedim: Ya R sulullah,
(mal mdan) bu S
nin u aqlar na x rcl diyim gör m
savab çat rm ?
Ax , onlar h m d m nim u aqlar md r?” Pey mb r buyurdu: “(Mal ndan)
onlara x rcl , x rcl diyin q
r savab qazanacaqsan.” ( l-Buxari, 1467)
33-cü f sil. Uca Allah n: «...köl -
rin azad olunmas na, borclulara,
Allah yolunda cihad ed nl
...
xsusdur...»
1
sözü
-
:
[
y
z
{
|
}
~
Z
-
:
.
:»
«
.
]
:
[
746.
vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “Pey mb r z kat verm yi mr
etmi di. Sonra ona ibn C milin, Xalid ibn V lidin v Abbas ibn Abdul-Mut-
libin z kat verm kd n boyun qaç rd qlar söyl dil r. Onda Pey mb r
buyurdu: “Niy ibn C mil z kat verm kd n boyun qaç r?! Ax , Allah v Onun
sulu
2
onu z ngin etmi r. Xalid g linc , siz ona qar haqs zl q edirsiniz. O,
öz zirehl rini, minik heyvanlar v ba qa yaraq- sl
sini Allah yolunda
qf etmi dir
3
. O ki qald Abbas ibn Abdul-Mutt lib , o, R sulullah n
mi-
sidir v o, öz z kat , üst lik bir o q
rini d verm lidir.” ( l-Buxari, 1468)
1
t-Tovb , 60.
2
Burada Pey mb rin Allahla yana özünü d xat rlatmas ona gör idi ki, o, ibn C milin
slam
dinin daxil olmas na s
bkar olmu v el bu s
bd n d ibn C mil Allah n izni il varlanm
r.
3
V qf etm k – mal v mülkü Allah yolunda dini m qs dl r üçün ay b t xsis etm k dem kdir.
hih l-Buxari
kat kitab .
276
34-cü f sil. (H yal olub)
dil nm kd n ç kinm k
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
747.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, nsardan b zi adamlar Pey mb rd n
(yard m) ist dil r, o da onlara (ist dikl rini) verdi. Sonra yen ist dil r, o, yen
onlara (ist dikl rini) verdi. N hay t, lind olanlar qurtard qdan sonra dedi:
limd n q
r nem t olursa-olsun, heç vaxt onu sizd n sirg
m.
ff tli olmaq ist
ni Allah iff tli ed r. ( nsanlara) möhtac olmaq ist
n
kims ni Allah heç k
möhtac etm z. S bir etm
çal an kims ni Allah s -
birli olma a müv ff q ed r. Heç k
s bird n daha xeyirli v daha böyük ne-
t verilm mi dir.” ( l-Buxari, 1469)
-
:
»
«.
]
:
[
748.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Can m lind olan
Allaha and olsun ki, birinizin ip götürüb bir
odun y b, belind (bazara)
aparmas , onun üçün kim
a z açmaqdan daha xeyirlidir. H m d bilm k
olmaz, (o adam) ona ist diyini ver
k, ya imtina ed
k.” ( l-Buxari, 1470)
-
:
»
«
.
]
:
[
749. Zubeyr ibn vvam r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Birinizin ip
götürüb bir
odun y b belind (bazara) apar b satmas v bu s
bd n
Allah n köm yi il heç k
möhtac olmamas , onun üçün insanlara a z aç-
maqdan daha xeyirlidir. Bir d ki, bilm k olmaz, (o adamlar) ona ist diyini ve-
kl r, yoxsa imtina ed
kl r.” ( l-Buxari, 1471)
-
:
»
«
.
.
.
.
]
:
[
750.
vay t edilir ki, H kim ibn Hizam demi dir: “M n Pey mb rd n (bir
ey) ist dim, m
(ist diyimi) verdi. Sonra yen ist dim, yen verdi. Bir daha
ist dim, yen verdi. Sonra dedi: “Ey H kim! H qiq n, bu (dünya) mal irin
277
meyv
b nz yir. Kim onu h rislik göst rm
n götür rs , bu onun üçün
tli olar. Kim d onu acgözlükl alarsa, onun b
tini görm z. (Bel si,)
yem k yey n, lakin doymayan kims
b nz yir. (H qiq n,) uca l, alçaq l-
n daha xeyirlidir.”
kim demi dir: “M n dedim: “Ey Allah n elçisi! S ni haqq il gönd
n
Allaha and olsun ki, m n dünyadan köç
k, s nd n sonra bir d kims
n
bir ey götürm
m.”
bu B kr (öz xilaf ti dövründ ) H kimi yan na ça
b (q nim td n) ona
pay verdikd , o, bunu ondan q bul etm kd n imtina ed rdi. Öm r d (öz xi-
laf ti dövründ ) onu bu m qs dl öz yan na ça rm , o is ondan n is q bul
etm kd n imtina etmi di. Onda Öm r demi dir: “Ey müs lmanlar, ahid olun
ki, m n H kim bu q nim td n onun haqq verir m, lakin o, bunu götür-
kd n imtina edir.”
kim Pey mb rd n sonra, v fat ed
k heç k sd n heç n götür-
di.” ( l-Buxari, 1472)
35-ci f sil. Dil nm
n v n fsini
saxlayan kims
Allah n (ruzi)
verm si
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
751.
vay t edilir ki, Öm r demi dir: “Pey mb r (q nim td n) m
pay
ver r, m n d (ona): “Bunu m nd n d çox ehtiyac olanlara ver”– dey rdim.
(Bir d o m
) dedi: “Götür bunu!
r s nin canf anl n v ist yin olma-
dan bu (dünya) mal s
veril rs , onu götür. Verilm
, onun dal nca dü -
.” ( l-Buxari, 1473)
36-c f sil. Mal çoxaltmaq
qs dil dil
n kims
-
:
-
:
:
»
«.
»
«
.
]
:
-
[
752. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Birisi o q
r
dil
k ki, n hay t, Qiyam t günü üzünd heç bir t parças olmadan (m h-
) g
k.”
(Pey mb r h mçinin) demi dir: “Qiyam t günü gün (insanlara) o q -
r yax nla acaq ki, ax rda (insanlardan axan) t r qulaqlar n, ortas na çatacaq.
Onlar bel bir (ç tin) v ziyy dü dükd ( vv lc ) Ad md n, sonra Musadan,
sonra da Muh mm dd n köm k dil
kl r.” ( l-Buxari, 1474-1475)
hih l-Buxari
kat kitab .
278
37-ci f sil. Varl olma n h ddi
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
753.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ nsanlar aras nda g -
zib-dola b bir-iki loxma v ya bir-iki xurma il kifay tl
n adam heç d yox-
sul deyil. Yoxsul o adamd r ki, onun özün b s ed
k q
r mal yoxdur, v -
ziyy tinin a r oldu unu heç k
bildirmir v buna gör d ona s
veril-
mir, özü d insanlardan heç bir ey ist mir.” ( l-Buxari, 1479)
38-ci f sil. Xurma budaqda ik n
onun miqdar t xmin etm k
-
:
-
:
»
«
.
:
»
«
.
:
»
«
.
-
-
»
«
.
:
»
«
.
:
»
«
.
:
»
«
.
.
:
»
-
-
«.
]
:
[
754.
vay t edilir ki, bu Humeyd s-Saidi demi dir: “Biz Pey mb rl
birlik-
T buk
1
döyü ünd i tirak etdik. Vad l-Qura
2
deyil n yer g lib çatd qda öz
ba nda olan bir qad na rast g ldik. Pey mb r
shab rin : “(A aclar n üs-
tünd t xmin n n q
r xurma oldu unu) t yin edin!”– dey buyurdu. Bel -
likl , Pey mb r (orada) on v sq
3
oldu unu t yin etdikd n sonra qad na
dedi: “Bundan n q
r (z kat) ç xaraca
hesabla.” Biz T buka g lib çatd q-
da Pey mb r : “Bu gec b rk kül k
k. Odur ki, heç k s yerind n qalx-
mas n, kimin d
si varsa, qoy onu buxovlas n”– dedi. Biz d
rimizi bu-
xovlad q. (O gec ) b rk kül k sdi. (Bu vaxt) bir n r aya a qalxd v kül k
onu götürüb Tay da na atd .
Sonra yl hökmdar
4
Pey mb
bir a qat r v bir bürünc k h diyy
etdi. O da ona d nizin sahilind ya ayan halisi üçün (sülh müqavil si) yaz b
gönd rdi.
1
T buk M din
n 250 mil aral ,
b körf zinin yax nl nda yerl
n
rdir.
2
Vadi l-Qura M din il am s rh dl ri aras nda yerl
n q dimi bir k nddir.
3
708-ci h disin qeydl rin bax.
4
Burada söhb t Pey mb rl
sülh müqavil si ba lam Yuhanna ibn Rob
n gedir.
279
(Pey mb r geri qay dark n) Vad l-Quraya g lib çatd qda (h min) qad n-
dan: “Ba n n q
r m hsul verdi?”– dey soru du. Qad n: “On v sq”– dey
cavab verdi. Pey mb rin t xmin etdiyi (do ru ç xd ). Sonra Pey mb r
buyurdu: “M n M din
t sir m. M niml getm k ist
n varsa, qoy t -
ssin”
1
. Pey mb r M din
g lib çatd qda: “Bu, Tab dir!”
2
– dedi. Uhud
da
gördükd is dedi: “Bu balaca da bizi sevir, biz d onu sevirik. Siz n-
sar n n xeyirlil ri bar
x
r verimmi?” ( shab r): “B li”– dey nd , o bu-
yurdu: “B ni-N ccar, sonra B ni-Abdul-
l, sonra B ni-S ad , sonra da B -
ni- l-Haris ibn l-X zr c q bil sidir. nsardan olan h r bir q bil
xeyir var-
r.” ( l-Buxari, 1481)
39-cu f sil. Ya murla v axar su il
sulanm
3
torpaqdan götürül n
hsulun onda biri (z kat
verilm lidir)
-
:
-
:
»
«
.
]
:
[
Dostları ilə paylaş: |