494.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “C nab t qüslü kimi
qüsl edib cüm gününün ilk saat nda m scid ged n adam bir d
, ikinci saa-
nda ged n adam bir in k, üçüncü saat nda ged n adam buynuzlu bir qoç,
dördüncü saat nda ged n adam bir toyuq v be inci saat nda ged n adam bir
yumurta qurban vermi kimidir. mam (minb ) qalxd qda is m kl r g lib
zikr olunanlar dinl
r.
1
” ( l-Buxari, 881)
4-cü f sil.
Cüm günü saçlar n ya lanmas
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
495. Salman Farisi r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H r kim cüm günü
qüsl edib bacard q
r t mizl
r, (saçlar ) ya layar v ya evind olan tirl
tirl
r, sonra (cüm namaz na) ged r v camaat n ba
n üstünd n keçm -
n (bir t
ç kilib Allah n) ona buyurdu u namaz q lar v bundan sonra
imam xütb ver rk n susub dinl
rs , h min cüm il öt n cüm aras nda
olan (kiçik günahlar ) ba lanar.” ( l-Buxari, 883)
-
:
»
«
.
:
.
]
:
[
496.
vay t edirl r ki, ibn Abbasa
dedil r: “Pey mb r buyurmu dur: “Cü-
günü, cunub olmasan z bel qüsl edin, ba
yuyun v
tirl nin.” bn
Abbas dedi: “O ki qald qüsl etm
, b li (el dir), tir bar sind is (heç n )
bilmir m.” ( l-Buxari, 884)
5-ci f sil.
(Cüm namaz na) h r k s özünün
n göz l geyimini geym lidir
-
:
-
:
»
«
.
:
»
«
.
.
]
:
[
497.
vay t edilir ki, (bir d ) Öm r ibn Xattab m scidin qap
n yan nda (sa-
lan) ip k paltar görüb dedi: “Ey Allah n elçisi! Yax olar ki, bu paltar alasan
onu h m cüm günl ri, h m d yan na nümay nd r g nd gey
n.”
1
Y ni bundan sonra cüm
yeti nl ri siyah ya almazlar.
hih l-Buxari
Cüm kitab .
182
Pey mb r buyurdu: “Bu paltar axir td heç bir pay olmayan kims ge-
r!” Sonralar Pey mb
bel ip k paltarlar g tirdil r v o, bunlardan biri-
ni Öm r ibn Xattaba verdi. Öm r dedi: “Ey Allah n elçisi! S n m
bu paltar
verdin, halbuki özün Utaridin (g tirdiyi) paltarlar haqq nda dediyini demi -
din!” Pey mb r buyurdu: “M n bunu s
ona gör verm dim ki, s n onu
gey
n.” Bel olduqda, Öm r ibn Xattab onu M kk
ya ayan mü rik qarda-
na verdi. ( l-Buxari, 886)
6-c f sil.
Cüm günü misvakdan istifad
etm k
-
:
-
:
»
-
-
«.
]
:
[
498.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “
r ümm tim (v
ya insanlara) a r g lm
ydi, onlara mr ed rdim ki, h r namazdan vv l
(di rini) misvakla t mizl sinl r.” ( l-Buxari, 887)
-
:
»
«.
]
:
[
499.
s r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M n misvaka dair siz d -
rl n sih t etmi m.” ( l-Buxari, 888)
7-ci f sil.
Cüm günü sübh namaz nda
oxunan sur r haqq nda
-
:
-
[
#!
Z
[
¬
®
¯
°
Z
]
:
[
500.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r cüm günl ri sübh namaz nda
lif. L m. Mim. übh yoxdur ki, bu Kitab al ml rin R bbi olan Allah
nazil etmi dir”
1
v “Do rudanm , insan n heç kim m lum olmad bir
dövr h d ötüb keçm mi dir?”
2
sur rini oxuyard . ( l-Buxari, 891
8-ci f sil. K ndl r v
rl rd
cüm namaz n q nmas
-
:
-
:
»
1
“ s-S cd ” sur si.
2
“ l- nsan” sur si.
183
-
-
«
]
:
[
501. bn Öm r
r vay t edir ki, m n Pey mb rin bel dediyini e itdim: “H r
biriniz himay çisiniz v h r biriniz himay sind olanlara cavabdehdir. mir
himay dard r v o, öz r iyy tin cavabdehdir. Ki i öz ail sinin hamisidir v o,
öz himay sind olanlara cavabdehdir. Qad n rinin evin n zar t ed ndir v o,
öz n zar tind olanlara cavabdehdir. Xidm tçi a as n mal na n zar t ed n-
dir v o, buna cavabdehdir.
1
H r biriniz himay çisiniz v h r biriniz himay -
sind olanlara cavabdehdir.” ( l-Buxari, 893)
9-cu f sil. Özl rin cüm namaz
lmaq vacib olmayanlara cüm
qüslünü etm k vacibdirmi?
-
:
-
:
:
»
«
:
»
«.
]
:
-
[
502.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Biz sonuncular Qiya-
t günü birinci olaca q. Halbuki kitab onlara bizd n vv l, biz is onlardan
sonra verilmi dir. Bu, onlar n, bar sind ixtilaf etdiyi gündür. Allah bizi (bu
günü ehtiramla keçirm
) müv ff q etdi, y hudil r sabahk günü
2
, xristianlar
is ondan sonrak günü
3
(t nt
il qeyd edirl r).” O, (bir q
r susduqdan)
sonra dedi: “H r bir müs lman h ft
bir d qüsl etm li – ba
v b
-
nini yumal r.” ( l-Buxari, 896-897)
10-cu f sil.
Cüm namaz na haradan v
kiml r g lm lidir?
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
503.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Cüm günü camaat (namaza) öz evl rin-
n v
valid n
4
növb il g rdi. Onlar toz-torpa a bula
v qan-t
batm halda (m scid ) g rdil r, b
nl rind n d (h mi ) t r axard . Pey-
1
H disi r vay t ed n ravi demi dir: “Dey
n, ibn Öm r
: “...ki i atas n mal na n zar t
ed ndir v o, buna cavabdehdir”- demi dir.
2
Y ni nb gününü.
3
Y ni bazar gününü.
4
339-cu h disin qeydl rin bax.
hih l-Buxari
Cüm kitab .
184
mb r m nim yan mda ik n onlardan biri onun yan na g ldi v Pey mb r
buyurdu: “N olayd ki, siz bu gününüz üçün yuyunard z.” ( l-Buxari, 902)
-
:
.
]
:
[
504.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “(O zaman) insanlar öz i rind çal ar v
cüm namaz na g nd i çi görk mind g rdil r. Bel olduqda, onlara: “N
olayd ki, siz yuyunayd z”– deyildi. ( l-Buxari, 903)
-
.
]
:
[
505.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r cüm namaz gün batma a
meyl etdiyi vaxt q lard . ( l-Buxari, 904)
11-ci f sil.
Cüm günü h dd n art q isti
olduqda (n etm k laz md r)
-
:
-
:
.
]
:
[
506.
vay t edilir ki,
s ibn Malik demi dir: “Hava çox soyuq olduqda Pey-
mb r cüm namaz erk n
1
q lar, hava b rk istil dikd is s rin dü -
k namaz t xir salard . ( l-Buxari, 906)
12-ci f sil.
Cüm namaz na getm k
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
507.
vay t edilir ki, bu bs cüm namaz na ged rk n demi dir: “M n Pey-
mb rin : “Kimin ayaqlar Allah yolunda toz-torpa a bula arsa, Allah ona
nn m odunu haram ed r”– dediyini e itmi m.” ( l-Buxari, 907)
13-cü f sil. Adam cüm günü
qarda
dur uzub onun
yerind oturmamal r
-
:
-
:
:
.
]
:
[
1
Burada erk n deyildikd namaz ilk vaxt nda q lmaq n
rd tutulur.
185
508.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “Pey mb r (m scidd olan h r)
qarda
dur uzub onun yerind oturma qada an etmi dir.” Ondan
soru dular: “Cüm namaz
(q sd edirdi)?” O: “ st r cüm namaz , ist rs
ba qa namaz olsun”– dey cavab verdi.( l-Buxari, 911)
14-cü f sil.
Cüm günü azan verm k
-
:
-
:
.
]
:
[
509.
vay t edilir ki, Saib ibn Yezid demi dir: “Pey mb rin , bu B krin v
Öm rin ya ad qlar dövrd cüm namaz n azan imam minb rd oturdu u
zaman oxunard . Osman (x lif ) olduqda v camaat n say artd qda, o, Z ura-
da
1
veril n üçüncü azan
2
lav etdi.” ( l-Buxari, 912)
15-ci f sil.
Cüm günü bir mü zzinin
(olmas haqq nda)
-
:
-
:
.
]
:
[
510.
vay t edilir ki, Saib ibn Yezid demidir: “Pey mb rin ancaq bir mü zzi-
ni vard v cüm günü azan imam minb rd oturanda veril rdi.” ( l-Buxari, 913)
16-c f sil. Cüm günü minb rd
(oturmu imam) azan n sözl rini
krar etm lidir
-
:
-
.
:
.
]
:
[
511.
vay t edilir ki, Müaviy ibn bu Süfyan
cüm günü minb rd oturmu
mü zzin azan verib: “Allahu kb r, Allahu kb r”– dedikd , Müaviy :
“Allahu kb r, Allahu kb r”– demi dir; (mü zzin): “M n ahidlik edir m ki,
1
M din bazar nda bir yer ad r.
2
Burada üçüncü azan deyildikd cüm namaz ndan xeyli vv l veril n azan n
rd tutulur. Cüm
namaz üçün veril n azan v iqam - iki azan adland ld ndan ravi bunu üçüncü azan hesab etmi dir.
hih l-Buxari
Cüm kitab .
186
Allahdan ba qa (ibad layiq olan) m bud yoxdur”
1
– dedikd , Müaviy :
“M n d ( ahidlik edir m)”– demi dir; (mü zzin): “M n ahidlik edir m ki,
Muh mm d Allah n elçisidir”
2
– dedikd , Müaviy : “M n d ( ahidlik edi-
m)”– demi dir. Mü zzin azan bitirdikd (Müaviy ) demi dir: “Ey insanlar!
n Pey mb rin bu yerd , mü zzin azan ver rk n indi m nd n e itdiyini-
zi eynil dediyini e itmi m.” ( l-Buari, 914)
17-ci f sil.
Minb rd n xütb verm k
-
:
-
-
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
512.
bu Hazim ibn Dinar
r vay t edir ki, Pey mb rin minb rinin hans
acdan düz ldildiyi bar
aralar na fikir ayr
dü mü bir d st adam S hl
ibn S d s-Saidinin yan na g lib bu haqda ondan soru du. O dedi: “Vallahi,
n onun n
n oldu unu yax bilir m. M n onu h m qoyuldu u gün, h m
Pey mb rin onun üstünd oturdu u ilk günd görmü m. Pey mb r
filan
3
qad n yan na adam gönd rib buyurdu ki: “Dülg r köl
mr et,
nim üçün a acdan el bir ey düz ltsin ki, m n camaata xütb ver rk n
onun üstünd otura bilim.” Qad n bunu öz köl sin mr etdi v o da me yul-
unundan
4
minb r düz ldib onun yan na apard . Qad n onu Pey mb
gönd rdi, Pey mb r d onun buraya qoyulmas
mr etdi. M n Pey m-
rin onun üstünd namaz q ld
da görmü m. O, minb rin üstünd
ik n: “Allahu kb r”– dedi, (Qurandan xeyli oxuduqdan) sonra rükuya getdi,
(sonra rükudan qalx b) dal-dal ged
k (minb rd n) a
endi v minb rin
dibind s cd q ld , sonra yenid n (minb qalx b namaz ) davam etdi. Na-
maz bitirdikd n sonra camaata t f dönüb dedi: “Ay camaat! M n bel etdim
ki, siz d m
bax b m nim etdikl rimi ed siniz v m nim nec namaz q ld -
öyr
siniz.” ( l-Buxari, 917)
-
:
.
]
:
[
1
Transkripsiyas :
du nl ilah ill llah.
2
Transkripsiyas :
du nn Muh mm
n r sulullah.
3
H disi dan an ravi demi dir ki: “S hl ibn S d s-Saidi onun ad ç kdi.”
4
249-cu h disin qeydl rin bax.
187
513.
vay t edilir ki, Cabir ibn Abdullah
demi dir: “Pey mb r (xütb ve-
rk n) bir kötüyün yan nda durard . Onun üçün minb r qoyulduqda biz h -
min kötüyün bo az d
nin (inild diyi) kimi inild diyini e itdik. Pey mb r
(minb rd n) a
enib lini onun üstün qoyanad k (onun s si k silm di).”
l-Buxari, 918)
18-ci f sil.
Xütb ni ayaq üst verm k
-
:
-
:
.
]
:
[
514.
Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r xütb ni ayaq üst
oxuyar, sonra (bir q
r) oturar, sonra yen aya a qalxard ; (o eynil ) siz
indi etdiyiniz kimi (ed rdi). ( l-Buxari, 920)
19-cu f sil.
Xütb snas nda (Allaha) t rifl r
dey nd n sonra “Sonra is ...”
dey n kims haqq nda
-
:
-
:
»
«
.
.
]
:
[
515. Amr ibn T lib r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb
pul v ya sir g tir-
mi dil r. O, bunu bölü dürüb (ondan) b zil rin pay verdi, b zil rin is heç
verm di. Sonra ona x
r çatd ki, heç n verm diyi adamlar onu q nam -
lar. Odur ki, o, Allaha h md-s na edib Ona t rifl r dedikd n sonra buyurdu:
“Sonra is ... Vallahi, m n bir kims
(pay) verib, ba qa birisind n bunu sir-
bil m. Lakin sirg diyim adam (pay) verdiyim adamdan daha çox se-
vir m. O adamlara da ona gör (pay) verir m ki, onlar n q lbind s birsizlik v
narahatç q görür m, dig rl rini is Allah n onlar n q lbind yaratd z ngin-
liy v xeyir-b
h val edir m – Amr ibn T lib d onlar n aras ndad r.”
(Amr ibn T lib demi dir): “M n Pey mb rin bu sözl rini q rm
bel d yi
m.” ( l-Buxari, 923)
-
:
»
«
.
]
:
[
hih l-Buxari
Cüm kitab .
188
516.
bu Humeyd s-Saidi r vay t edir ki, (bir) ax am ça Pey mb r na-
mazdan sonra aya a qalx b k lmeyi- had ti oxudu v Allaha – Ona layiq
rzd t rifl r dedikd n sonra buyurdu: “Sonra is ...” ( l-Buxari, 925)
-
:
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
517.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r minb qalxd v bu
onun minb rd ki son oturu u idi. O, çiynin atd
baya bürünmü , ba na da
boz bir sar q sar
, Allaha h md edib nin t rifl r dey nd n sonra: “Ey
insanlar, yan ma g lin!”– dey buyurdu v onlar d rhal onun traf na toplan-
lar. Sonra dedi: “Sonra is ... bu nsar camaat n say azalacaq, ba qa insan-
lar n say is çoxalacaq. Bel olduqda h r kim Muh mm d ümm tinin üz rin-
hökmranl q ets , z
r vurma a v ya fayda verm
qadir olsa, qoy nsar-
dan yax i gör nl rin (yax
) q bul etsin, pislik ed nl ri d ba las n.”
l-Buxari, 927)
20-ci f sil.
mam xütb verdiyi zaman
kimins g lib (oturdu unu)
gör rs , ona iki rük t namaz
lma buyurmal r
-
:
-
:
:
»
«
.
.
:
»
«.
]
:
[
518.
vay t edilir ki, Cabir ibn Abdullah
demi dir: “Cüm günü Pey mb r
xütb ver rk n bir adam (m scid ) daxil oldu v (Pey mb r ondan): “Ey fi-
lank s, namaz q ld nm ?”– dey soru du. O adam: “Xeyr”– dey cavab verdi.
(Onda Pey mb r ) buyurdu: “El is qalx, namaz q l!” ( l-Buxari, 930)
21-ci f sil. Cüm günü xütb
zaman ya
n ya mas üçün
Allaha dua etm k
-
:
-
.
189
-
-
.
:
»
«
.
.
]
:
[
519.
vay t edilir ki,
s ibn Malik demi dir: “Pey mb rin ya ad dövrd
insanlara quraql q üz vermi di. Pey mb r cüm günü xütb ver rk n bir
vi aya a qalx b dedi: “Ey Allah n elçisi, mallar zay oldu, u aqlar ac qald .
Bizim üçün Allaha dua et!” Pey mb r
ll rini göy qald rd . O an biz göyd
bir d
d olsun bulud görmürdük. Can m lind olan Allaha and olsun ki, o,
ll rini a
salmam (ba
z üz rind ) da lar q
r buludlar topala
o, minb rd n yer enm mi m n onun saqqal ndan süzül n ya damç lar
gördüm. H min gün, ert si gün, ondan sonrak gün, daha sonrak gün – növ-
ti cüm
k ya ara verm
n ya
. (Cüm günü) h min b
vi (v ya
ba qa birisi) aya a qalx b dedi: “Ey Allah n elçisi, evl r da ld , mallar su
alt nda qald . Bizim üçün Allaha dua et!” Pey mb r
ll rini göy qald b
dedi: “Allah m! (Ya
) üstümüz deyil, traf
za ya
r.
1
” Sonra li il hara
ar etdis , oradak bulud topas da ld v M din (s mas ) çalaya b nz di.
2
nat vadisind bir ay sel axd , k nardan (M din
) g n h r k s bol ya -
lar ya
ndan dan rd . ( l-Buxari, 933)
22-ci f sil.
Cüm günü imam xütb
ver rk n susmaq
-
:
-
:
»
.
«.
]
:
[
520.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Cüm günü imam xüt-
ver rk n s n yan ndak adama: “Sus”– des n, m nas z söz dan
olar-
san”
3
. ( l-Buxari, 934)
23-cü f sil. Cüm gününün
(xeyirli) saat
-
:
-
:
»
«
.
.
]
:
[
521.
bu Hureyra r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb r cüm gününü yada sa-
b dedi: “Bu günd el bir saat var ki, müs lman olan h r kim (h min vaxt) na-
maz q b Uca Allahdan bir ey ist , Allah ona ist diyini mütl q ver r.” Sonra
o, li il i ar edib h min vaxt n olduqca az oldu unu göst rdi. ( l-Buxari, 935)
1
Transkripsiyas : Allahumm h valeyn v l aleyn .
2
Y ni göyün üzü aç ld v M din nin traf buludlarla hat olundu.
3
Burada xütb snas nda dan an h r k sin savabdan m hrum olaca q sd edilir.
hih l-Buxari
Cüm kitab .
190
24-cü f sil. Cüm namaz
nark n b zi adamlar n imam
rk etm si haqq nda
-
:
-
:
[
H
I
J
K
L
M
N
O
QP
Z
]
:
[
522. Cabir ibn Abdullah
r vay t edir ki, (bir d ) biz Pey mb rl
birlikd
namaz q lark n rzaq yüklü d
karvan g ldi. Ham t sik karvana t f get-
di. Pey mb rin yan nda is c mi on iki n r qald v h min vaxt bu ay na-
zil oldu: “Onlar ticar t v ya yl nc gördükl ri zaman da
b ona t f qaçd -
lar v s ni (minb rd ) ayaq üst oldu un halda t rk etdil r”
1
. ( l-Buxari, 936)
25-ci f sil. Cüm namaz ndan
vv l v ondan sonra q nan
(könüllü) namazlar
-
:
-
.
]
:
[
523. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r zöhrd n h m vv l, h m
sonra iki rük t namaz q lard , habel m rib v i a namazlar ndan sonra öz
evind iki rük t namaz q lard , cüm namaz ndan sonra is m scidd n ç b ge-
k namaz q lmaz, (ancaq evind ) iki rük t namaz q lard . ( l-Buxari, 937)
1
“ l-Cumu ” sur si, 11
191
-
12 – Qorxu (namaz ) kitab
1-ci f sil. Qorxu namaz
-
:
-
:
.
]
:
[
524.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
demi dir: “M n Pey mb rl
bir-
likd N cd istiqam tind ged n döyü
i tirak etdim. Biz dü
nl qar -qar-
ya g ldikd onlarla üzb üz durub c rg
düzüldük. Bundan sonra Pey m-
r biz namaz q ld rma a durdu. Bu vaxt ( shab rin) bir qismi onunla
birlikd namaza durdu, dig rl ri is dü
t f yön ldi. Pey mb r (na-
maza) duranlarla birlikd rükuya getdi v iki s cd etdi
1
. Sonra onlar (arxaya
kilib) namaz q lmayanlar n yerini tutdular, namaz q lmayanlar is (namaza)
durdular. Pey mb r (namaza) duranlarla birlikd rükuya getdi v iki s cd
ld . O, salam verdikd n sonra h r k s qalx b ayr -ayr qda bir rük t namaz
ld .” ( l-Buxari, 942)
Dostları ilə paylaş: |