-
:
:
»
«.
]
:
[
711.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Sizin var-dövl tiniz
çoxal b ba
zdan a b-da may nca Qiyam t qopmayacaq. o yer g lib çata-
caq ki, mal sahibi i ini-gücünü burax b s
sini q bul ed
k adam axtara-
caq. Haçandan-haçana (bel bir adam tap b) s
ni ona t klif etdikd , h min
adam: “Ehtiyac m yoxdur”- dey
k.” ( l-Buxari, 1412)
-
:
:
»
.
.
«.
]
:
[
712.
vay t edilir ki, Adiy ibn Hatim demi dir: “M n Pey mb rin yan nda
ik n iki n r ikay g ldi. Onlardan biri kas bç qdan, dig ri is yol k
n
quldurlardan ikay t etdi. Pey mb r (onlar dinl dikd n sonra) dedi: “Yol
n quldurlara g linc , az bir zaman keçdikd n sonra karvanlar yanlar nda
heç bir mühafiz çi aparmadan M kk
yollanacaqlar. Kas bç
a g ldikd is ,
(bilin ki,) biriniz lind ki s
il g zib-dola b bunu ondan q bul ed
k bir
adam tapa bilm
yi vaxt g lm yinc Qiyam t qopmayacaq. Sonra siz Alla-
n hüzurunda duracaqs z v s zinl Onun aras nda heç bir p rd olmayacaq.
(Dedikl rinizi) t rcüm ed
k bir t rcüm çiniz bel olmayacaq. Sonra Allah
Öz qulundan soru acaq: “M n s
mal-dövl t verm mi dimmi?” O: “Vermi -
din”– dey
k. Sonra soru acaq: “M n s
pey mb r gönd rm mi dimmi?”
O: “Gönd rmi din”– dey
k. Bundan sonra o, vv lc sa na, sonra da soluna
baxacaq, lakin oddan ba qa bir ey görm
k. El is heç olmasa, yar m xur-
ma (s
) il özünüzü Oddan qoruyun. Bunu tapmasan z, onda göz l söz
dan maqla (özünüzü Oddan qoruyun).” ( l-Buxari, 1413)
-
:
»
«
.
]
:
[
713.
bu Musa r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ nsanlara el bir zaman
k ki, adam lind ki q l s
ni verm k üçün g zib-dola acaq, lakin
hih l-Buxari
kat kitab .
262
bunu ondan götür
k bir adam tapa bilm
k. H min vaxt ki il rin say az,
qad nlar n say is çox oldu undan q rx qad n bir ki inin dal nca dü üb onun
himay si alt na girm k ist diyini görm k olacaq.” ( l-Buxari, 1414)
6-c f sil. Yar m xurma v ya bir
r s
verm kl özünüzü
nn md n qoruyun
-
:
-
.
]
:
[
714.
vay t edilir ki, bu M sud l- nsari demi dir: “Pey mb r biz s
verm yi mr etdiyi zaman aram zdan b zil ri gedib bazarda yük da yar v
(bunun müqabilind ) bir ovuc ( rzaq) alar (onu da fa r-füq raya ver rdi). Bu
gün onlar n b zisinin yüz mini vard r.” ( l-Buxari, 1416)
-
:
»
«.
]
:
[
715.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Bir qad n iki q il birlikd yan ma
lib (yem
bir ey) ist di. M nd birc d
xurma var idi. M n xurman
ona verdim, o da onu iki yer bölüb q zlar n h r birin bir yar
verdi, özü
is ondan yem di. Qad n durub getdikd n sonra Pey mb r bizim yan
za
daxil oldu. M n (ba ver nl ri) ona x
r verdikd o buyurdu: “Kim q z u aq-
lar il s na a ç kils (onlar n qay
na qalsa v onlara göz l t rbiy vers ), bu
zlar (onunla) C
nn m odu aras nda onu qoruyan bir sip r olar.” ( l-Buxa-
ri, 1418)
7-ci f sil. Hans s
n yax
(s
say r)?
-
:
-
:
:
:
»
«.
]
:
[
716.
vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “Bir n r Pey mb rin yan na
lib dedi: “Ya R sulullah, savab n böyük olan s
hans r?” Pey m-
r buyurdu: “Bu, s nin sa lam v x sis oldu un, kas b olmaqdan ehtiyat
etdiyin v varlanaca na ümid b sl diyin halda verdiyin s
dir. Bir d ki,
verm yi, can n bo az na yeti n vaxta, özün d “filank
bu q
r,
filank
d bu q
r (verin)” (dey v siyy t ed
yin gün ) saxlama. (Çünki)
min vaxt (mal-dövl tin) ba qalar na (miras) qalacaq.” ( l-Buxari, 1419)
263
8-ci f sil.
-
-
:
»
«
.
.
]
:
[
717. Ai
r vay t edir ki, Pey mb rin zövc rind n b zisi Pey mb rd n :
“Hans
z s
daha tez qovu acaq?”– dey soru dular. O: “ li n uzun ola-
z”– dey cavab verdi. (Bel dey nd ) onlar bir qam götürüb qollar ölç-
ba lad lar. n uzun qollu S ud idi. (Zeyn b bint C
v fat etdikd
1
)
biz ba a dü dük ki, uzun l deyildikd , s
(verm k) q sd edilirdi. O, ha-
zdan tez Pey mb
qovu du. (H qiq n,) o, s
verm yi sevir-
di.” ( l-Buxari, 1420)
9-cu f sil. Varl adam n varl
oldu unu bilm
n ona s
verm k
-
:
-
:
»
.
.
.
.
.
.
«.
]
:
[
718.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Bir n r: “M n müt-
q s
ver
m”– dedi, sonra da (ver
yi) s
ni götürüb (evd n)
xd v (özü d bilm
n) onu bir o ruya verdi. S
r aç ld qda insanlar: “O -
ruya s
verilmi dir”– dey dan ma a ba lad lar. Bu adam: “Allah m, h md
m xsusdur! M n yen s
ver
m”– dedi, sonra ver
yi s
ni
götürüb (evd n) ç xd v (bilm
n) onu zinakar bir qad na verdi. S
r aç l-
qda insanlar: “Bu gec zinakar qad na s
verilmi dir”– dey dan ma a
ba lad lar. Adam: “Allah m, h md S
m xsusdur! (Verdiyim s
) zina-
kar qad na çatd . M n yen s
ver
m”– dedi, sonra s
ni götürüb
(evd n) ç xd v (bilm
n) onu varl bir adama verdi. S
r aç ld qda insan-
lar: “Varl ya s
verilmi dir”– dey dan ma a ba lad lar. Adam dedi: “Alla-
m, h md S
m xsusdur! (Verdiyim s
r) o ruya, zinakara v varl ya
qism t oldu.” Bundan sonra bir n r onun yan na g lib dedi: “O ruya verdi-
yin s
g linc , ola bilsin ki, o, (bundan ibr t als n) v o urluq etm kd n
l ç ksin. Zinakar qad na g ldikd is , ola bilsin ki, o, (ibr t al b) zinakarl na
son qoysun. O ki qald varl adama, ola bilsin ki, o, (bundan) ibr t als n v
Allah n ona verdiyi nem tl rd n (Onun yolunda) x rcl sin.” ( l-Buxari, 1421)
1
Zeyn b bint C
hicr tin 20-ci ilind Öm r ibn X ttab n xilaf ti dövründ v fat etmi dir.
hih l-Buxari
kat kitab .
264
10-cu f sil.
(Adam) bilm
n öz o luna
ver rs
-
:
-
:
.
:
»
«.
]
:
[
719.
vay t edilir ki, M 'n ibn Yezid demi dir: “M n, atam v babam Pey m-
bey t etdik. (Pey mb r ) m nim elçiliyimi edib m ni evl ndirdi. (Bir
) m n (mübahis li) bir m
il ba Pey mb
müraci t etdim. Atam
Yezid s
verm k üçün bir neç dinar ç xard b m scidd olan bir n rin
yan na qoymu du (ki, onu ehtiyac olanlara versin). M n (ora) g ldikd (h min
adam s
ni m
verdi), m n d o pulu götürüb atam n yan na g ldim.
Atam dedi: “Vallahi, m n (bunu) s nin üçün qoymam
m.” M n bunun hök-
münü Pey mb rd n soru duqda o buyurdu: “S
niyy t etdiyinin (savab
çat r), ey Yezid. S
d götürdüyün (çat r), ey M 'n!” ( l-Buxari, 1422)
11-ci f sil. Özü (s
) verm yib,
xidm tçisin s
verm yi
tap ran kims
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
720. Ai
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qad n (ail üzvl rin ) ziyan
vurmadan evind olan yem kd n s
vers , verdiyinin savab qazanar; ri
qazand
n savab alar; h mçinin xidm tçiy d bir o q
r savab çatar;
birinin savab dig rinin savab ndan heç bir ey azaltmaz.” ( l-Buxari, 1425)
12-ci f sil. S
ancaq art q
olan maldan verilm lidir
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
721.
kim ibn Hizam r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Ver n l alan l-
n daha xeyirlidir. Baxma n vacib olan kims rd n
1
ba la. n xeyirli s -
, z ngin ik n veril n (s
dir). ff tli olmaq ist
ni Allah iff tli ed r.
1
Burada insan n özü, ata-anas v dig r ail üzvl ri n
rd tutulur.
265
nsanlara) möhtac olmaq ist
n kims ni Allah heç k
möhtac etm z.”
l-Buxari, 1427)
-
:
»
«.
]
:
[
722. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r minb rd ik n s
verm k, iff tli olmaq v dil nm k haqq nda bel demi dir: “Uca l alçaq ld n
daha xeyirlidir. Uca l (s
) ver n ldir; alçaq l is dil
n ldir.” ( l-Buxa-
ri, 1429)
13-cü f sil. (Ba qalar ) s
verm
t hrik etm k v buna
gör
fa tçilik etm k
-
:
-
:
:
»
«
.
]
:
[
723.
vay t edilir ki, bu Musa demi dir: “Pey mb rin yan na dil nçi g l-
dikd v ya kims ondan bir ey ist dikd dey rdi: “(Ehtiyac olanlara) köm k
edin ki, savab qazanas z. Allah dil diyi bir ey Öz pey mb rinin dili il
hökm ed
kdir.” ( l-Buxari, 1432)
-
:
:
»
«.
:
»
«
]
:
[
724.
vay t edilir ki, sma bint bu B kr
demi dir: “Pey mb r m
: “Ki-
nin a
ba lama, yoxsa s
qar da ba lanar”
1
– dey buyurmu du.
Dig r h disd r vay t edilir ki, Pey mb r buyurmu dur: “Sayma, yoxsa
Allah da s nin leyhin sayar”
2
. ( l-Buxari, 1433)
14-cü f sil.
imkan daxilind
verilm lidir
-
:
-
:
»
«
.
]
:
[
725.
sma bint bu B kr
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Gizl tm ,
yoxsa Allah da (verdiyi nem tl ri) s nd n gizl
r. Bacard n q
r (mal n-
dan Allah yolunda) x rcl !” ( l-Buxari, 1434)
1
Y ni, ehtiyac olanlara köm klik etm kd n imtina etm , yoxsa Allah s
verdiyini lind n alar, ya
da n az onun miqdar azaldar.
2
Y ni, mal n azalaca ndan ehtiyat edib x sislik etm , yoxsa Allah s
verdiyi nem tl rin say azaldar.
hih l-Buxari
kat kitab .
266
15-ci f sil.
Mü rik ik n s
verib sonra
müs lman olan kims
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
726.
vay t edilir ki, H kim ibn Hizam demi dir: “M n soru dum: “Ya R sulul-
lah!
De görüm, cahiliyy t dövründ s
verm k, qul azad etm k v qo-
humluq laq rini möhk ml ndirm k kimi gördüyüm yax i
gör
savab yaz rm ?” Pey mb r buyurdu: “Olub-keç n yax qlarla
rab r müs lman oldun!
” ( l-Buxari, 1436)
16-c f sil.
sad tör tm
n a as n mri
il s
ver n xidm tçinin
savab haqq nda
-
:
-
:
»
-
-
«.
]
:
[
727.
bu Musa r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Özün mr edil ni mü-
mm l kild – könül xo lu u il yerin yetirib (s
ni) veril
k adama
çatd ran, (ba qas n mal ) qoruyan etibarl müs lman s
ver n iki n -
rd n biri hesab olunur (s
ni ver n adam q
r savab qazan r).” ( l-Bu-
xari, 1438)
17-ci f sil. Allah n: “Kim (haqq
olan n haqq ) verir v Allahdan
qorxursa...” sözü
1
v (m yin) :
“Allah m, mal ndan (S nin
yolunda) x rcl
n kims
zini ver!” sözü
-
:
[
w
x
y
z
Z
-
:
»
«
.
]
:
[
728.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H r s
r insanlar
yuxudan oyand qda, yer üzün iki m k enir. Onlardan biri: “Allah m, mal
(S nin yolunda) x rcl
n h r k
(etdiyi yax
n)
zini ver!”– deyir. Di-
ri is : “Allah m, x sislik ed n h r k si t f et!”– deyir.” ( l-Buxari, 1442)
1
“ l-Leyl” sur si, 5.
267
18-ci f sil.
ver nl x sisin m
li
-
:
-
:
»
-
-
«.
]
:
[
729.
vay t edilir ki, bu Hureyra Pey mb rin bel dediyini e itmi dir: “X -
sisl liaç q adam n m
li, ynin , (b
ninin) sin
n körpücük sümükl rin
r olan hiss sini ört n, d mir cübb geymi iki adam n m
lin b nz yir.
liaç q adama g linc , o, (h r d öz mal ndan) x rcl dikd (cübb si) geni -
nir, yaxud böyüyür v (bu geni nm ) cübb si ta onun barmaqlar n üstünü
ört
q
r v ayaq izl rini sil
k
1
(bel
böyüyüb geni nir). X sislik
ed
g ldikd is , o, (h r d mal ndan) x rcl
k ist dikd (cübb nin) d -
mir h lq si yerin yap r v o, cübb sini geni ndirm
çal sa da, cübb ge-
ni nmir ki, geni nmir.” ( l-Buxari, 1443)
19-cu f sil. H r bir müs lman
verm lidir, bunu bacar-
mayan kims yax i görm lidir
-
:
-
:
»
«
.
:
»
«
.
:
»
«.
.
:
»
«.
]
:
[
730.
bu Musa r vay t edir ki, Pey mb r buyurdu: “H r bir müs lman s
-
verm lidir.” ( shab r) soru dular: “Ey Allah n pey mb ri! (S
ver-
bir ey) tapmasa nec ?” (Pey mb r ) buyurdu: “Öz ll ri il i yib qa-
zans n v (bu qazanc ndan) h m özü faydalans n, h m d (ba qalar na) s
versin.” ( shab r) soru dular: “(Bunu) ed bilm
nec ?” (Pey mb r ) bu-
yurdu: “Ehtiyac olan çar siz adama köm k etsin.” ( shab r) soru dular: “(Bu-
nu da) ed bilm
nec ?” (Pey mb r ) buyurdu: “Yax i r görsün v
r
ll rd n ç kinsin. H qiq n d , bu onun üçün s
olar.” ( l-Buxari, 1445)
20-ci f sil. Z kat n v s
nin
miqdar v s
olaraq bir qoç
verm k
-
:
-
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
1
Burada cübb nin yinin yerl sürünm si v sahibinin günahlar ört-basd r etm si n rd tutulur.
hih l-Buxari
kat kitab .
268
731.
vay t edilir ki, Ummu tiyy
demi dir: “(Bir d ) Nüseyb l- nsariy-
yaya bir qoç (s
) verdil r v o, bu qoçdan bir pay Ai
gönd rdi. Pey-
mb r (Ai nin yan na g ldikd ondan): “(Yem
) bir eyiniz varm ?”–
dey soru du. (Ai ): “Nüseyb nin gönd rdiyi qoç tind n ba qa bir ey yox-
dur”– dey cavab verdi. Pey mb r buyurdu: “G tir (yey k), çünki art q o,
öz yerin çatm
r.
1
” ( l-Buxari, 1446)
21-ci f sil. (Puldan deyil) maldan
kat verm k
-
:
-
:
»
«
.
]
:
[
732.
s r vay t edir ki, bu B kr ona (m ktub) yaz b Allah n Öz elçisin
(z katla ba ) mr etdikl rini bildirmi dir. (M ktubda deyilirdi:) “Birillik di i
ni verm
mük ll f olan kims nin bel bir d
si yoxdursa, lakin ikiillik
di i d
si varsa, bu d
(z kat olaraq) ondan q bul edilm lidir. F
t z kat
an adam ona iyirmi dirh m (gümü pul) v ya iki qoç verm lidir.
r (z -
kat ver n) adam n birillik di i d
si yox, ancaq ikiillik erk k d
si varsa, bu
ondan q bul edilm li v ona heç bir ey verilm
lidir.” ( l-Buxari, 1448)
22-ci f sil. Z kat verilm si vacib
olan c m olunmu mal ay rmaq,
ayr -ayr olan mal da c m etm k
olmaz
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
733.
s r vay t edir ki, bu B kr ona (m ktub) yaz b Pey mb rin vacib
buyurdu unu bildirmi dir: “Z kat verm
k üçün
2
(z kat verilm si vacib
olan) c m olunmu mal ay rmaq, ayr -ayr olan mal da c m etm k olmaz.”
l-Buxari, 1450)
1
M lumdur ki, Pey mb r v onun hli-beytin
s
yem k olmaz. Lakin burada Pey mb r
qoçun Nuseyb
s
olaraq verildiyini, sonra da ondan bir pay Ai
h diyy edildiyini
bil nd ondan yem
rüsx t vermi dir.
2
ri gör bir adam n q rx qoyundan yüz iyirmi qoyuna q
r qoyunlar olarsa, z kat olaraq ondan
yaln z bir qoyun götürülm lidir. Z kat mal n azalmas o dem kdir ki, h r birinin q rx qoyunu olan üç n r
qoyunlar birl dirib bir adam n oldu unu elan ed bil r v bel likl d , z kat olaraq üç qoyun deyil, bir
qoyun ver bil rl r ki, bu da ri t bax
ndan haram say r. O ki qald mal n artmas na, z kat y an adam
bir adam n yüz iyirmi qoyununu üç hiss
ay b, sonra h r q rx qoyundan bir qoyun götür bil r v bel -
likl d , yüz iyirmi qoyuna üç qoyun götürmü olar ki, bu da ri gör haram say r.
269
23-cü f sil. rikli maldan z kat
verildiyi zaman rikl r (qoyduq-
lar mala) müvafiq miqdarda z kat
verm lidirl r
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
734.
s r vay t edir ki, bu B kr ona (m ktub) yaz b Pey mb rin vacib
buyurdu unu bildirmi dir: “ rikli maldan z kat verildiyi zaman rikl r
(qoyduqlar mala) müvafiq miqdarda z kat verm lidirl r.” ( l-Buxari, 1451)
24-cü f sil. D
rin z kat
-
:
-
:
»
«
.
.
:
»
«
.
]
:
[
735.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, bir b
vi Pey mb rin yan na g lib
hicr t etm k haqq nda ondan soru du. Pey mb r buyurdu: “Ay yaz q, h -
qiq n, hicr t çox ç tin bir i dir. Z kat ver
yin d
n varm ?” O: “B li!”–
dey cavab verdi. Pey mb r buyurdu: “D nizin o tay nda olsan bel , (z ka-
) verm
davam et. Çünki Allah s nin
ll rind n heç birini (
zsiz)
qoymayacaq.” ( l-Buxari, 1452)
25-ci f sil. Bir ya na çatm di i
ni z kat verm
mük ll f
olan, ancaq bel bir d
si
olmayan kims haqq nda
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
736.
s r vay t edir ki, bu B kr ona (m ktub) yaz b Allah n Öz elçisin
katla ba
mr etdikl rini bildirmi dir. (M ktubda deyilirdi:) “
r dördil-
lik di i d
ni verm
mük ll f olan kims nin dördillik di i d
si yoxdursa,
lakin üçillik di i d
si varsa, bu d
(z kat olaraq) ondan q bul edilm li v
hih l-Buxari
kat kitab .
270
bundan lav (z kat y an adam) imkan daxilind ondan iki qoç v ya iyirmi
dirh m götürm lidir.
r üçillik di i d
ni verm
mük ll f olan kims nin
üçillik di i d
si yoxdursa, lakin dördillik di i d
si varsa, bu d
(z kat
olaraq) ondan q bul edilm lidir. F
t z kat y an adam ona iyirmi dirh m v
ya iki qoç verm lidir.
r üçillik di i d
ni verm
mük ll f olan kims nin
ancaq ikiillik di i d
si varsa, bu d
ondan q bul edilm li, üst lik o, lav
olaraq iki qoç v ya iyirmi dirh m verm lidir.
r ikiillik di i d
ni verm
mük ll f olan kims nin üçillik di i d
si varsa, o d
ondan q bul edilm li-
dir. F
t z kat y an adam ona iyirmi dirh m v ya iki qoç verm lidir.
r
ikiillik di i d
ni verm
mük ll f olan kims nin ancaq birillik di i d
si
varsa, bu d
ondan q bul edilm li, üst lik o, lav olaraq iyirmi dirh m v
ya iki qoç verm lidir.” ( l-Buxari, 1453)
Dostları ilə paylaş: |