N. B. Adizova, R. X. Jumayev, R. A. Qo‘ldoshev, S. R. Ismatov ona tili o‘qitish metodikasi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Dars mavzusi: d va t
undoshlarining aytilishi va yozilishi. Darsning borishi. Darsning boshlanishida o‘quvchilar bilan quyidagicha savol javob o‘tkaziladi. 1. Gap nimadan tuziladi? 2. So‘z nimalardan tuziladi? 3. Tovushni nima qilamiz? 4. Yozuvda tovushlar nima bilan ifodalanadi? Shundan so‘ng yangi temani bayon qilishga o‘tiladi. Yangi tema d va t undoshlarining aytilishi va yozilishini o‘quvchilarga tushuntirishdan oldin chiroyli yozuv qoidalariga asoslanib «Husnixat» daftaridagi d va t harflarini ikki qatordan yozib mashq qildiriladi. Harflarni yozdirishga boshlashdan oldin ularning qanday yozilishi, qanday unsurlardan tuzilganligi, boshqa harflar bilan bog’lanishi haqida yana qayta tushuncha berib, eslatib o‘tiladi: kichik t harfi ikki unsurdan tuzilgan bo‘lib, ular qo‘lni uzgan holda yoziladi. Boshqa harflar bilan, so‘zning qayerida kelishidan qat’i nazar, qo‘shilib yoziladi. Kichik d harfi ham shu tartibda tushuntiriladi. Keyin «Ona tili» darsligidan shu mavzuga oid material tushuntriladi va mashqlar bajariladi. Mashqni 3-4 o‘quvchiga o‘qitib, d va t undoshlari qatnashgan so‘zlar izohlab yozdiriladi. Shundan so‘ng yangi temaga mos maqol va topishmoqlarni yozdirish mumkin. Husnixat mashqlarini ona tili darsi bilan bunday bog’lab o‘tish to‘g’ri va chiroyli yozish malakalarini hosil qilish va ona tili predmetini ham puxta o‘zlashtirishga asos bo‘ladi. 168 4.4. 2-sinfda husnixat darslarini rejalashtirish Vatanimiz mustaqilligining dastlabki kunlaridan boshlaboq jamiyatni isloh qilish va yangilash jarayonining eng muhim bo‘g’ini, jamiyatdagi demokratik o‘zgarishlarning, iqtisodiyotni barqaror rivojlantirishning, Respublikani jahon hamjamiyatiga integratsiyalashuvining zarur va majburiy sharti sifatida ta’lim sohasini isloh qilish siyosati izchillik bilan amalga oshirilmoqda. Xalq ta’limi vazirligining buyrug’iga asosan DTS, o‘quv dasturlari ekspertizadan o‘tkazildi va shu xulosa asosida umumiy o‘rta ta’limning yangi tahrirdagi Davlat ta’lim standarti, modernizatsiya qilingan o‘quv dasturlari tayyorlandi va tajriba – sinovdan o‘tkazilib, ayni damda amalga tatbiq etilmoqda. «O‘zbekiston Respublikasida umumiy o‘rta ta’lim to‘g’risida»gi Nizomda ta’kidlaganidek: «Boshlang’ich ta’lim, o‘qish yozish, sanash, o‘quv faoliyatining asosiy malaka va ko‘nikmalari, ijodiy fikrlashi, o‘zini o‘zini nazorat qilish o‘quvi, nutq va xulq-atvor madaniyati, shaxsiy gigiyena va sog’lom turmush tarzi asoslarining egalab olishlarini ta’minlashga da’vat etilgan». Boshlang’ich ta’lim bosqichi oldiga qo‘yilgan vazifalarning bajarilishini nazorat qilish ta’lim standarti orqali amalga oshiriladi. Ta’lim standarti asosida davlat boshlang’ich sinf o‘quvchilaridan standartga belgilab qo‘yilgan ko‘rsatkichlarga erishishni talab qiladi va o‘z navbatida, bu ko‘rsatkichlarga erishish uchun zarur bo‘lgan ta’limiy xizmatlar va vositalar bilan ta’minlaydi. Boshlang’ich ta’lim standarti ta’lim sohalariga qo‘yilgan standart ko‘rsatkichlarni mujassamlashtiradi. Standartning mezon va parametrlarini ta’lim sohalariga belgilab qo‘yilgan ta’lim standartining ko‘rsatkichlari tashkil etadi. Ta’lim sohalari bo‘yicha ta’lim natijasining sifati xuddi mana shu ko‘rsatkichlarga asoslangan holda aniqlanadi. Bu o‘rinda belgilab qo‘yilgan ko‘rsatkichlar umumlashtiriladi hamda aniq o‘lchov biriliklarida ifodalanadi. 169 Boshlang’ich ta’lim bosqichida o‘quvchining ona tili ta’limi sohasi bo‘yicha tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar quyidagi uch parametrli standart mezon orqali aks ettriladi: o‘qish texnikasi, og’zaki fikrni va matn mazmunini anglash hamda fikrni yozma shaklda bayon etish malakasi. Fikrni yozma shaklda bayon etish malakasi murakkab jarayon bo‘lib, ona tili ta’limining maqsadi shu parametrda mujassamlashadi va o‘quvchi tomonidan yaratilgan matnda aks etadi. 2-sinf o‘quvchilarining o‘zlashtirishi zarur bo‘lgan bilim, ko‘nikma va malakalar quyidagilar: Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|