N. M. Kayumova

b o 'y ich a
amaliy yordam ko'rsatish 
hamda uning bajarilishini doimo tekshirib turish bilan 
yakunlanadi.
Nazorat qilishning samaradorligiga erishishning muhim 
tinglovchilaridan:
a) Tekshirishning rejali bo'lishi va tizimililigi.
630

---

b] 
Ish ahvolini tahlil qilishning har tomonlama va ilmiy- 
pedagogik chuqurliligi.
v] Ishlarga baho berishning xolisligi va xulosalarning 
isbotlanganligi.
g) Tekshirishni o'z vaqtida boshlash va tugatish.
d) Takliflarning bajarilishini nazorat qilish.
e] Nazoratni yordam berish bilan qo'shib olib borish.
y} Har qaysi masalaga alohida yondashish (farq qilmoq]. 
j) Talabchanlik bilan pedagogik taktni qo'shib olib borish, 
Tekshiruvchi shaxs shuni unutmasligi kerakki, tekshiruvchi
- nazoratchi-metodistman deb mag'rurmasligi, tekshiruvchi
- rahbar xodimlarga qo'pol, qattiqqo'l muomalada bo'lib, 
uning shaxsiyatiga tegmasligi; tekshirish natijasida topilgan 
kamchiliklarni hamkorlik tamoyilida hal etish; eng muhimi, 
mehnat jamoalarida ish olib boradigan xalq nazoratchi- 
metodistlarining keng tarmog'iga tayanadigan bunday nazorat 
tizimi jamiyatini salbiy hodisalaridan musaffo qiladigan 
chinakam qudratli kuch bo'lishini ta'minlaydi.
Nazorat qilishni tizimli o'tkazish uchun maktabgacha 
ta'lim muassasalari uchun nazoratchi-metodist tomonidan 5 
yilga mo'ljallangan istiqbolli reja tuzilib, shahar yoki tuman 
maktabgacha ta'lim mudiri tomonidan tasdiqlanadi. Bunda 
tekshirish muddati aniq ko'rsatiladi.
Asosan, nazorat qilishda turli, maxsus ahamiyatga molik 
bo'lgan muassasalar [aqliy jihatdan, jismoniy jihatdan zaif, 
kamchiligi bo'lgan, nutqida kamchiligi bo'lgan, logopedik), 
sanatoriya tipidagi maktabgacha ta'lim muassasalarini 
tekshirilib, nazorat qilish maqsadi shu turiga qarab belgilanadi.
Nazorat qilish muddati muassasadagi guruhlarning soniga 
va tekshirish turiga qarab 10 kundan oshmasligi kerak.
Shahar, tuman maktabgacha ta'lim bo'limlarini nazorat 
qilish reja asosida o'tkaziladi. Nazorat qilish ishiga eng ilg'or 
tajribali, o'z ishining ustasi bo'lgan maktabgacha ta'lim 
muassasasi xodimlaridan iborat bo'lgan guruh tuzilib, bunda 
mudiralar, metodistlar, tarbiyachilar, tibbiy yordam tibbiyot
631

---

hamshiralari, metodik kabinet xodimlari, malaka oshirish 
instituti xodimlari, jamoatchi nazoratchi-metodistlardan 
tashkil topadi. Nazorat qilish guruhi tarkibi, uning rejasi, 
muddati tegishli maktabgacha ta'lim bo'limlari tomonidan 
tasdiqdanadi.
------------- ------------------------------ ,----------------- ---- - 
■
; 
>