N. M. Kayumova

''[^pQYtant’ sense,'"pedagogy is the overarching concept; it j
I refers broadly to the deliberate process of cultivating development
j within a given culture and society. From this point of view, pedagogy j
I has three basic components: (1) curriculum, or the content of what f
fj 
is being taught; (2) methodology, or the way in which teaching is j
Ij 
done; and (3) techniques for socializing children in the repertoire of |
in 
h

---

cognitive and affective skills required for successful functioning in
society that education is designed to promote.
Umuman olganda pedagogika ko‘p jihatli omil hisoblanib, u
madaniyat va xalq kultivatsionprotsesslarni rivojlantirishga qaratilgan.
Bu nuqtayi nazardan pedagogika uchta komponentlardan iborat: 1)
o‘quv rejasi va o‘qitilayotgan mavzuni o‘zida saqlash; 2) metodologiya
yoki boshqa bir o‘quv usuli; 3) omma ichida o‘zini tutishi va muloqot
qilish funksiyalari, muloqot qilish usullari.
Professional Development for Early Childhood -Professionals:
Examining Pedagogy in Early Childhood Walsh, G.; Gray, C ;
McMillan 2010
«Ta'lim to'g'risida»gi Qonunning 11-moddasi maktabgacha 
ta'limga bag'ishlanadi. Maktabgacha ta'lim shaxsni sog'lom va 
yetuk qilib tarbiyalab, maktab ta'limiga tayyorlaydi. Bu ta'lim 
6-7 yoshgacha oilada, bolalar bog'chasida olib boriladi.
2018-yil takomillashtirilgan davlat talablari qabul qilindi. 
Davlat talablari tug'ilgandan 7 yoshgacha bo'lgan bolalar besh- 
ta asosiy rivojlanish sohalariga bo'lingan, Har bir rivojlanish 
sohasi o'z o'rnida kichik sohalarga bo'lingan bo'lib, ular har bir 
yosh guruhiga mos bir nechta talablardan va kutilayotgan rivoj­
lanish ko'rsatkichlaridan iborat Bunda quyidagi yo'nalishlar 
asos qilib olindi:
-jismoniy rivojlanish va sog'lom turmush tarzining shakl­
lanishi;
- ijtimoiy-hissiy rivojlanish;
-nutq, muloqot, o'qish va yozish malakalari:
- bilish jarayonining rivojlanishi;
- ijodiy rivojlanish.
"Ilk qadam” maktabgacha ta'lim muassasasining o'quv Dav­
lat dasturi 2018-yil yaratildi.
Maktabgacha ta'lim muassasasining Davlat o'quv dastu­
ri O'zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi 
bolalarni rivojlanishiga qo'yiladigan Davlat talablariga muvo­
fiq ishlab chiqilgan me'yoriy-huquqiy hujjat bo'lib, unda mak-
9

---

tabgacha ta’lim muassasasining maqsad va vazifalari, o'quv 
tarbiyaviy faoliyatining asosiy g'oyalari ifodalangan. Bolani 
ta'limning keyingi bosqichiga o'tishidagi asosiy kompetensi- 
yalari belgilangan. Maktabgacha ta'lim pedagogikasi ijtimoiy 
tarbiya tajribasini sinchkovlik bilan o'rgandi. Bu esa maktab­
gacha taTim muassasalari ishini takomillashtirishga yordam 
beradi.
Quyidagi sxemada maktabgacha pedagogikaning predmeti 
ko'rsatib o'tilgan:
Bola tug'ilgan kundan boshlab, maktabga borguniga qa- 
dar bo'lgan davrda har tomonlama yetuk barkamol etib tar­
biyalash qonuniyatlarini o'rganish maktabgacha ta'lim peda- 
gogikasining mavzusidir. U maktabgacha ta'lim muassasalari 
va oilaning tarbiyaviy ta'sir ko'rsatishi birligini, maktabgacha 
ta'lim muassasasi va maktab ishidagi aloqadorlikni, bolalarni 
maktabda o'qishga tayyorlashni ta'minlab, ijtimoiy Maktabga­
cha ta'lim sharoitida tarbiya va ta'lim berish ishlarining vazi- 
falarini, tamoyillarini, mazmunini, metodlarini, shakllarini va 
uni tashkil etishni ishlab chiqdi. Maktabgacha ta'lim pedagogi­
kasi pedagogika fanlar tizimida uning ajralmas qismi bo'lib 
shakllandi.
10

---

Maktabgacha pedagogikaning nazariyasi va amaliyoti mak­
tabgacha yoshdagi bolalarga har tomonlama tarbiya berish- 
ning maqsadi, bolaning imkoniyatlari va uni ilk yoshdan bosh­
lab tarbiyalashning roli, Maktabgacha ta'limni hayot, zamon 
bilan bog'lab olib borishning zarurligi, bola shaxsining shakl- 
lanishida ijtimoiy muhitning hal qiluvchi ahamiyatiga asosla- 
nadi.
Pedagogika fani tarbiyani pedagogik hodisa sifatida 
o'rganib, bir qator tushunchalarni o'z ichiga oladi. Pedagogika- 
da tarbiya, ta'lim, ma'lumot asosiy tushunchalar hisoblanadi.