N uzoqov, X. A. Alimov,B. X. Yunisov

SSER li AESning bug’ qozoni.Bug' qozonini o'rnatish birinchi va ikkinchi konturlarni ajratib turadigan va ikkala konturni qarama-qarshi bo'lgan ikkita konturli AES ning asosiy elementidir.
Suv-suvli Atom elektrostantsiyasining bug ' qozoni issiqlik tenglamasi:
Qbq= Gij(t1-t2) = Gbi(h0-hts)
Bu erda:
Gbq - ichchi jismning sarfi, kg / s;
t1- ishchi jismning bug’ qozoniga kirishdagi harorati, ⁰C;
t2 - ishchi jismning bug’ qozonidan chiqishdagi harorati, ⁰C;
Gbi - bug ' ishlab chiqish quvvati, kg / soat;
H0 - to'yingan bug ' entalpiyasi, kJ / kg;
Hts - ta’minot suvi entalpisi, kJ / kg.
Bug' qozonining issiqlik balans tenglamasi shuni taqozo etadiki, xuddi shu issiqlik bilan, ishchi jism oqim tezligi reaktorning kirish va chiqishidagi suvning entalpi (temperaturasi) orasidagi, yoki bug' qozonidan farqli ravishda teskari proportsionaldir.Ishchi jismning entalpiyalar farqidan qanchalik ko'p bo'lsa, unda uning iste'moli kam bo'ladi. Ishchi jismning oqim tezligini kamaytirish, uning oldingi tezligini saqlab turish quvur liniyalarining va asosiy tsirkulyatsion nasosning narxini pasaytirish imkonini beradi, ya'ni o'rnatilgan quvvat kilovotining narxi. Biroq, ishchi jismning temperatura farqi shunchalik katta bo'lsa, suvning sovutgichdagi harorati, kirish joyidagi bir xil haroratda past bo'ladi.Natijada, bug'ning dastlabki ko'rsatkichlari past bo'ladi, bu esa qurilmaning issiqlik samaradorligini pasayishiga olib keladi.
Bug ' qozonining isitish sirtlari kichik diametrli zmeevikli tizimi bo'lib, uning ichida sovutuvchi moddasi sezilarli darajada yuqori bosimli vosita sifatida oqadi. Strukturaviy ravishda bug ' qozoni gorizontal yoki vertikal qilib o’rnatilish mumkin. Ikkala holatda ham ikkinchi konturning yon tomonida tabiiy tsirkulyatsiya qo'llaniladi.Quyida Masalan, SSER-1000 kuchlanishli bug ' qozonining texnik xususiyatlari berilgan.