3 §. Gaz va gazkondensat konlarida gazni yig‘ish va birlamchi tayyorlash texnologik qurilmalari SEPARATOR (lot. separator – ajratkich) - gazdan suyuq va qattiq zarralarni,
suyuklikdan qattiq zarralarni ajratish, qattiq yoki suyuq aralashmalarni tarkibiy
qismlarga ajratish uchun mo‗ljallangan qurilma.
Ishlash prinsipi suyuqlik yoki qattiq jism komponentlarining fizik xususiyatlari
(zarrachalarning shakli, massasi, solishtirma og‗irligi, magnit xossasi va b.) orasidagi
farqqa asoslangan. Gaz separatorida gaz suyuq va qattiq zarralardan tozalanadi.
Buning gravitatsion (gaz tezligini keskin pasaytirishga asoslangan), siklonli
(markazdan qochma kuchga asoslangan) xillari bor.
Separatorlar konstruksiyasi jihozlari bo‗yicha, ikki turga bo‗linadi:
jalyuzli – bunda suyuqlik gazdan yo‗nalishini bir necha bor o‗zgartirishi
hisobiga ajraladi.
siklonli – bunda suyuqlik gazdan gravitatsion oqim, gazni aylanma harakati
hisobiga ajraladi.
Geometrik shakliga ko‗ra separatorlar uch turga bo‗linadi:
1) vertikal; 2) gorizontal; 3) sferik (sharsimon).
Gravitatsion separatorlar 6.5 -rasm.– separatsilash jarayonining
kirish, gravitatsion (osaditelnaya) va tutib
qoluvchi (ulavlivayushaya) qismlari,
4- kondensat yig‗uvchi qismi I, II – gaz
kirishi va chiqishi III – kondensat
chiqishi
