N. X. Ermatov, N. M. Avlayarova, D. G’. Azizova, A. T. Mo’minov, M. X. Ashurov
§. Gazberaoluvchanlikni oshirish maqsadida quduqlarga
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2 §. Gazberaoluvchanlikni oshirish maqsadida quduqlarga kislotali ishlov berish Tajribaviy tadqiqotlar, termodinamik hisoblar va ishlashning jahon tajribasi shundan dalolat beradiki, qatlamlarni ishlatishda qatlamning sizish sistemasiga kompleks ta‘sir etish bilan yuqori samara olish mumkin. Gazkondensat konlarini ishlatishda qatlamga ta‘sir etishning bir nechta variantlari ma‘lum. Ular quyidagilar: - flyuid komponentlari uchun : saykling jarayoni; kichik bosimli gazli ta‘sir etish; - kollektorli komponentlar uchun : qatlamni gidravlik yorish; quduq tubi atrofiga kislotali ishlov berishning turli usullari; quduqlarni qazib olishda gorizontal va vertikal stvollar birikmasidan foydalanish. Jahon neft va gaz konlarini ishlatish amaliyotida qatlamni gidravlik yorish, gorizontal burg‗ilash va ishlov berishning turli usullari, shu jumladan: tuz kislotali ishlov berish; hajmiy ko‗pik kislotali ishlov berish; darzliklarni ochish bosimida sekundli ko‗pik kislotali ishlov berish; ko‗piksimon emulsiyali kislotali ishlov berish qo‗llaniladi. Bu texnologiyalar Rossiyadagi yirik neftgazkondensat konlaridan biri bo‗lgan Orenburg konida qo‗llanilib, katta samara olingan. O‗zbekiston gaz konlarida gaz olishni jadallashtirish usullaridan quduq tubi atrofi tog‗ jinslarining sizish xususiyatlarini tiklashga asoslangan fizik kimyoviy ta‘sir etish usullari keng tarqalgan. Bunda neftli, neftli sodali, gazkondensatli, kislotali, sirt aktiv moddali ishlov berish usullari, tog‗ jinslarini tozalash maqsadida 131 qatlamni gidravlik yorish, mahsuldor qatlamning filtrli zonalarini yengil neft bilan ishlatish qudug‗ini qatlamning ifloslanmagan zonasi bilan bog‗lash uchun qo‗llaniladi. ―Sho‗rtan gazkondensat konini ishlash loyihasi – 1986 yil‖ da gaz oqimini jadallashtirishning asosiy usuli sifatida bosim ostida tuz kislotali ishlov berish qabul qilingan. 15% li konsentratsiyali tuzli kislota eritmasini gazli kondensatda aralashtirish tavsiya etildi. Bu kislotaning ohaktoshlar bilan reaksiyasini sekinlashtiradi va kislotaning qatlamga kirish chuqurligini oshiradi. Quduqlarni ishlatishni texnologik rejimi bo‗yicha loyihaviy gaz debiti olinmaganda perforatsiya intervalida bosim ostida tuz kislotali ishlov o‗tkaziladi. Sho‗rtan koni quduqlarida 2005 - 2009 yillarda 85 ta tuz kislotali ishlov berish o‗tkazildi, buning natijasida quduqlarning o‗rtacha debiti 15- 18 ming m 3 /kun ga oshdi. Quduqlarning mahsuldorligini bir xilda saqlab turish shuningdek quduqning qatlam bilan bog‗lovchi kanallarini yaxshilash va yangi kanallar hosil qilish uchun jadallashirishning quyidagi tadbirlarini qo‗llash tavsiya etiladi: tuz kislotali ishlov berish va kislotali vannaning turli usullari; mahsuldor qatlamlar otish. Sho‗rtan konini ishlatishning so‗nggi bosqichlarida kichik bosimli ta‘sir etish usullarini qo‗llash tavsiya qilinadi. Jadallashtirishning bu usuli suyuq uglevodorodlarni chiqarib olish imkonini beradi. Bu usulni qo‗llash orqali kondensat va etan, propan – butanlar va metanni qazib olishni 10 – 12 % ga oshiradi. Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|