GENDER (JINSIY) TENGSIZLIGI — iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy sohalarda
erkaklar va ayollar o‗rtasidagi tengsizlik. Bu bir xil ishga turlicha ish haqi to‗lanishi,
ta'lim olishda kam imkoniyatlarga ega bo‗lish, yuqori mansablarga ko‗tarilish hamda
siyosiy hayotda ishtirok etishdagi cheklovlar va b.larda namoyon bo‗ladi.
GENERAL (lot.
generalis –
umumiy, bosh) — qurolli kuchlardagi harbiy unvon
(daraja). Dastlab, XVI a.da Fransiyada joriy qilingan. Rossiyada XVII a.ning 2-yarmidan
ma'lum. O‗zbekiston qurolli kuchlarida G.mayor, G.leytenant, G.polkovnik, armiya G.i
kabi G.lik unvonlari belgilangan. Qurolli kuchlar turlari va qo‗shin turlarida G.lik
unvoniga (armiya G.idan tashqari) tegishli qo‗shin nomi qo‗shib ataladi (mas., artilleriya
G.mayori).
GENERAL-GUBERNATOR — 1) Britaniya Hamdo‗stligi mamlakatlari tarkibida
bo‗lib, ingliz qirolini davlat rahbari sifatida tan oluvchi ayrim davlatlar (odatda, sobiq
dominionlar)da ingliz qiroli nomidan ish yurituvchi mansabdor shaxs. Mas., Kanada,
Avstraliya, Yangi Zellandiya G.-g. tomonidan boshqariladi. 2) 1775-1917-yillarda
Rossiya mahalliy ma'muriyatidagi oliy mansab. Uning qo‗lida fuqarolik va harbiy
hokimiyat bo‘lgan. 1775-yil Rossiyada bir yoxud bir necha gubernya yoki viloyat
(oblast)lardan tashkil topgan ma'muriy-hududiy birliklar tuzilib, ularni G.-g.lar
boshqargan. Mas., Rossiya Turkistonni bosib olgandan so‗ng Turkiston general-
gubernatorligi tashkil qilingan (1867). Turkistonning birinchi G.-g.i etib K. P. fon
Kaufman tayinlangan
GENERALISSIMUS (lot
. generalissimus –
eng oliy) — ba'zi mamlakatlar qurolli
kuchlaridagi oliy harbiy unvon. Dastlab 10.01.1569-yil Fransiyada joriy etilgan.
Rossiyada G. unvon sifatida Pyotr I tomonidan joriy etilgan (1716). A. D. Menshikov
(1717), A. V. Suvorov (1799) va b. shu unvonga sazovor bo‗lishgan. Sobiq Ittifoqsa G.
Unvoni 1940-yil ta'sis etilgan va faqat I. V. Stalinga berilgan. XX a.da Ispaniyada F.
Franko, Xitoyda Chan-Kayshi, KXDRda Kim Ir Sen va b.ning G. unvoni bo‗lgan.
