NATURALIZATSIYA (
(
l
l
o
o
t
t
.
.
naturaslis - tabiiy
)
)
— chet ellik kishi tomonidan biron
mamlakatda fuqarolikni olinishi.
NAZARIY SIYOSIY ONG — siyosiy xarakterga ega bo‗lgan turli turdagi
g‗oyalar, konsepsiyalar, qarashlardir. Bu ongning sohiblarini elitalar emas., balki olimlar,
ilmiy jamoalar va tashkilotlar tashkil qiladi. Ular siyosatning nazariy konsepsiyalarni
ishlab chiqadilar. Bu konsepsiyalar esa partiya va davlat tashkilotlarining dasturlarida,
ko‗rsatmalarida ifodalanadi.
NAZARIYA — bilimning biror sohasiga oid bir-biri bilan muayyan tarzda
bog‗langan asosiy g‗oyalar tizimi; voqelik qonuniyatlari va undagi muhim aloqalar
haqida bir butun tasavvur beradigan bilim shakli. Uning qirralarini konsepsiyalar,
umumlashmalar, turlar va darajalar, yondashuvlar, modellar, paradegmalar tashkil etadi.
NAZORAT — O‗zbekiston Respublikasida turli davlat organlarining qonunchilikni
ta‘minlashga oid faoliyati shakllaridan biri. Prokuror nazorati, sud nazorati, ma‘muriy
nazorat va boshqalar.
NEFT EKSPORT QILUVCHI MAMLAKATLAR TASHKILOTI , OPEK
(
Organization of Petroleum Exporting Countres, OPEC ) — neft qazib olishni va a‘zo
mamlakatlarning neft eksport siyosatini muvofiqlashtiruvchi hamda a‘zo mamlakatlar
manfaatlarini himoya qiladigan xalqaro tovar tashkiloti. Tashkilot rasman 1960-yilda
Venesuela tashabbusi bilan Bag‗dod konferensiyasida tashkil etilgan. Nizomi Karakas
(Venesuela)da 1961-yilda qabul qilingan va keyinchalik ko‗pgina o‗zgartirishlar
kiritilgan. Eron, Iroq, Quvayt, Liviya muassis mamlakatlar hisoblanadi. A‘zo
mamlakatlar Jazoir, Venesuela, Gabon, Indoneziya, Iroq, Eron, Liviya, Qatar, Quvayt,
Nigeriya, BAA, Saudiya Arabistoni, Ekvador (2003). XX asrning 80-yillari ikkinchi
yarmida bu tashkilotga kirmaydigan mamlakatlar va Saudiya Arabistonidan neft
taklifining o‗sishi natijasida OPEKning ta‘siri keskin pasaydi. Hozirgi xalqaro iqtisodiy
munosabatlarda ta‘sir doirasi hamon kuchli. Tashkilotning oliy organi - yiliga ikki marta
chaqiriladigan konferensiya bo‗lib, unda ishtirokchi mamlakatlar ishlab chiqarish
strategiyasi va narxlar ko‗rib chiqiladi va tasdiqlanadi. Qarorgohi Avstriyada joylashgan.
195
NEGATIV (lot.
negativus - manfiy, salbiy) — 1) ob‘ektning asliga qarama-qarshi
bo‗lgan salbiy fikrlar va qarashlar.